Jesteś w:
Motyw piękna
• „Żydówka z cytrynami”, Aleksander Gierymski - obraz przedstawia staruszkę trzymającą dwa kosze, jeden wypełniony cytrynami bądź pomarańczami (stąd różne tytuły). Kobieta dobrodusznym, pokornym wzrokiem wpatruje się w obserwatora. Obraz ujmuje niezwykłą ekspresją, olbrzymim ładunkiem emocjonalnym. Portret możemy uznać za piękny, mimo że uroda przedstawionej kobiety z pewnością nie jest doskonała. Interesujące są także poszukiwania formalne Gierymskiego. Obraz namalowany jest w konwencji nieco impresjonistycznej, kontury są rozmyte. Żydówkę przedstawił artysta w barwach ciepłych, kojarzących się z życzliwością, co kontrastuje z zimnymi zieleniami otoczenia.
• Dyptyk „Marilyn”, Andy Warhol - autor zainspirowany wszechobecnym w mass mediach wizerunkiem gwiazdy, zaczął tworzyć swoje dzieło w kilka dni po jej tragicznej śmierci. Niedbale odbił zwielokrotnione twarze Marilyn o zamazanych konturach, wyostrzonych kontrastach i niestarannie rozmieszczonych kolorach. Powstała ekspresyjna grafika, tworząca efekt schematycznego wizerunku Marilyn Monroe – ikony kultury masowej.
A. Kanony piękna w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na podstawie wybranych dzieł kultury.
Przykład wstępu:
Zgodnie z definicją encyklopedyczną piękno jest to: „podstawowa kategoria estetyki, określająca czynniki i zasady przeżyć estetycznych”. To hasło nie daje jednak nawet w najmniejszym stopniu wyobrażenia czym tak naprawdę jest piękno. Przede wszystkim nie każdemu i nie zawsze podoba się to samo. Nasz gust jest zmienny nie tylko w wymiarze indywidualnym, ale i historycznym. Oznacza to, że piękno jest zależne od upodobań poszczególnych ludzi lub od narzuconej przez epokę mody.
Motyw piękna omówię na przykładach kanonów, które moim zdaniem są najbardziej charakterystyczne. Mam tu na myśli wzorce klasyczne, obejmujące zarówno starożytność jak i renesans oraz kanon barokowy. Spróbuję również określić współczesny ideał piękna. Moją wypowiedź porę przykładami z literatury, a także ze sztuk plastycznych.
B. W poszukiwaniu piękna. Zaprezentuj różne koncepcje piękna i brzydoty w literaturze, filozofii i sztuce.
Przykład wstępu:
Piękno jest powszechnie uznawane za pozytywną wartość danego zjawiska, przedmiotu czy nawet człowieka (zarówno ze względu na jego wnętrze, jak i zewnętrzność). Kojarzy się z tym, co dobre, harmonijne, proporcjonalne, wzniosłe i bez skazy. W odbiorcach wywołuje pozytywne odczucia; oczarowuje i zniewala. Na zupełnie przeciwnym biegunie sytuuje się zazwyczaj brzydotę i uważa się ją za swoisty synonim zła, dysharmonii, kalectwa i nędzy. W odbiorcach wywołuje pejoratywne emocje - budzi niechęć, strach, obrzydzenie. Odpycha i odstręcza. Cze jednak zawsze tak jest? Czy to, co dla jednych jest piękne, dla innych nie może być brzydkie? Albo czy to, co powszechnie jest uznawane za brzydkie, zasługuje jedynie na potępienie? Czy nie może być dobre i kochane?
Mimo, że piękno i brzydota stanowią dwa przeciwstawne kanony, mogą odnosić się do podobnych aspektów. Piękny i brzydki może być krajobraz, piękna i brzydka może być muzyka, piękne i brzydkie może być również ludzkie wnętrze. W mojej prezentacji pragnę jednak skupić się głównie na pięknie i brzydocie fizyczności i zewnętrzności człowieka oraz przedmiotów go otaczających. Ponadto, chcę przedstawić sposoby odwoływania się do tych dwóch kanonów i motywacje artystów w ukazywaniu rzeczywistości w takim, a nie innym wymiarze.
Temat piękna można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Najczęściej o pięknie traktują tematy zakładające związek literatury z innymi dziedzinami sztuki. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
a) Koncepcja piękna w literaturze i malarstwie różnych epok.
b) Kanon piękna w wybranych epokach - przedstaw źródła i sposoby jego obrazowania na podstawie analizy utworów literackich i z innych dziedzin sztuki.
c) Motyw piękna w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na podstawie wybranych dzieł kultury.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Na przykład na pięknie ludzkiego ciała:
d) Spojrzenie na piękno ludzkiego ciała. Omów koncepcje piękna ludzkiego ciała w kulturze różnych epok.
Jak wspomniano motyw piękna nieodłącznie związany jest z motywem brzydoty, dlatego wśród wielu tematów spotkać możemy następujące:
e) W poszukiwaniu piękna. Zaprezentuj różne koncepcje piękna i brzydoty w literaturze, filozofii i sztuce.
f) Piękno i brzydota jako kategoria estetyczna. Omów opierając się na utworach literackich i innych dziełach sztuki.
We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych, jednej lub wybranych epok:
g) Na podstawie wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki przedstaw różne sposoby pojmowania piękna w wybranej epoce.
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Motyw piękna
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• „Żydówka z cytrynami”, Aleksander Gierymski - obraz przedstawia staruszkę trzymającą dwa kosze, jeden wypełniony cytrynami bądź pomarańczami (stąd różne tytuły). Kobieta dobrodusznym, pokornym wzrokiem wpatruje się w obserwatora. Obraz ujmuje niezwykłą ekspresją, olbrzymim ładunkiem emocjonalnym. Portret możemy uznać za piękny, mimo że uroda przedstawionej kobiety z pewnością nie jest doskonała. Interesujące są także poszukiwania formalne Gierymskiego. Obraz namalowany jest w konwencji nieco impresjonistycznej, kontury są rozmyte. Żydówkę przedstawił artysta w barwach ciepłych, kojarzących się z życzliwością, co kontrastuje z zimnymi zieleniami otoczenia.
• Dyptyk „Marilyn”, Andy Warhol - autor zainspirowany wszechobecnym w mass mediach wizerunkiem gwiazdy, zaczął tworzyć swoje dzieło w kilka dni po jej tragicznej śmierci. Niedbale odbił zwielokrotnione twarze Marilyn o zamazanych konturach, wyostrzonych kontrastach i niestarannie rozmieszczonych kolorach. Powstała ekspresyjna grafika, tworząca efekt schematycznego wizerunku Marilyn Monroe – ikony kultury masowej.
Motyw piękna - propozycje wstępu
A. Kanony piękna w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na podstawie wybranych dzieł kultury.
Przykład wstępu:
Zgodnie z definicją encyklopedyczną piękno jest to: „podstawowa kategoria estetyki, określająca czynniki i zasady przeżyć estetycznych”. To hasło nie daje jednak nawet w najmniejszym stopniu wyobrażenia czym tak naprawdę jest piękno. Przede wszystkim nie każdemu i nie zawsze podoba się to samo. Nasz gust jest zmienny nie tylko w wymiarze indywidualnym, ale i historycznym. Oznacza to, że piękno jest zależne od upodobań poszczególnych ludzi lub od narzuconej przez epokę mody.
Motyw piękna omówię na przykładach kanonów, które moim zdaniem są najbardziej charakterystyczne. Mam tu na myśli wzorce klasyczne, obejmujące zarówno starożytność jak i renesans oraz kanon barokowy. Spróbuję również określić współczesny ideał piękna. Moją wypowiedź porę przykładami z literatury, a także ze sztuk plastycznych.
B. W poszukiwaniu piękna. Zaprezentuj różne koncepcje piękna i brzydoty w literaturze, filozofii i sztuce.
Przykład wstępu:
Piękno jest powszechnie uznawane za pozytywną wartość danego zjawiska, przedmiotu czy nawet człowieka (zarówno ze względu na jego wnętrze, jak i zewnętrzność). Kojarzy się z tym, co dobre, harmonijne, proporcjonalne, wzniosłe i bez skazy. W odbiorcach wywołuje pozytywne odczucia; oczarowuje i zniewala. Na zupełnie przeciwnym biegunie sytuuje się zazwyczaj brzydotę i uważa się ją za swoisty synonim zła, dysharmonii, kalectwa i nędzy. W odbiorcach wywołuje pejoratywne emocje - budzi niechęć, strach, obrzydzenie. Odpycha i odstręcza. Cze jednak zawsze tak jest? Czy to, co dla jednych jest piękne, dla innych nie może być brzydkie? Albo czy to, co powszechnie jest uznawane za brzydkie, zasługuje jedynie na potępienie? Czy nie może być dobre i kochane?
Mimo, że piękno i brzydota stanowią dwa przeciwstawne kanony, mogą odnosić się do podobnych aspektów. Piękny i brzydki może być krajobraz, piękna i brzydka może być muzyka, piękne i brzydkie może być również ludzkie wnętrze. W mojej prezentacji pragnę jednak skupić się głównie na pięknie i brzydocie fizyczności i zewnętrzności człowieka oraz przedmiotów go otaczających. Ponadto, chcę przedstawić sposoby odwoływania się do tych dwóch kanonów i motywacje artystów w ukazywaniu rzeczywistości w takim, a nie innym wymiarze.
Motyw piękna - propozycje tematów wypracowań
Temat piękna można potraktować wieloaspektowo. Przy jego uściśleniu należy zastanowić się nad jedną z możliwych form jego realizacji. Najczęściej o pięknie traktują tematy zakładające związek literatury z innymi dziedzinami sztuki. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
a) Koncepcja piękna w literaturze i malarstwie różnych epok.
b) Kanon piękna w wybranych epokach - przedstaw źródła i sposoby jego obrazowania na podstawie analizy utworów literackich i z innych dziedzin sztuki.
c) Motyw piękna w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na podstawie wybranych dzieł kultury.
Powyższe propozycje pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych, najbardziej znanych lektur. Należy pamiętać, że odwołanie się do zbyt wielu źródeł, bez ich pogłębionej analizy, może uczynić pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Na przykład na pięknie ludzkiego ciała:
d) Spojrzenie na piękno ludzkiego ciała. Omów koncepcje piękna ludzkiego ciała w kulturze różnych epok.
Jak wspomniano motyw piękna nieodłącznie związany jest z motywem brzydoty, dlatego wśród wielu tematów spotkać możemy następujące:
e) W poszukiwaniu piękna. Zaprezentuj różne koncepcje piękna i brzydoty w literaturze, filozofii i sztuce.
f) Piękno i brzydota jako kategoria estetyczna. Omów opierając się na utworach literackich i innych dziełach sztuki.
We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych, jednej lub wybranych epok:
g) Na podstawie wybranych przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki przedstaw różne sposoby pojmowania piękna w wybranej epoce.
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -