Jesteś w: Motyw przemiany

Motyw przemiany

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

• „Balladyna”, Juliusz Słowacki – tytułowa bohaterka z biednej dziewczyni mieszkającej w skromnej chacie, dzięki niebywałej ambicji, uporowi oraz dokonanym zbrodniom przemienia się w bezwzględną panią, a następnie królową. Utwór pokazuje jak żądza władzy może zniszczyć człowieka.
• „Opowieść wigilijna”, Karol Dickens - dzieciństwo Ebenezera Scrooge`a było bardzo smutne, ciężkie i samotne. W młodości odrzucił miłość pięknej, skromnej lecz ubogiej dziewczyny, z którą ślub nie byłby korzystnym interesem. Wykorzystywał wszystkich ludzi, którzy go otaczali; ludzie albo się go bali, albo z niego szydzili. Cechami jego charakteru były chciwość, przebiegłość, zachłanność, skąpstwo. Nigdy nie obchodził świąt Bożego Narodzenia, przez co zyskał sobie miano grzesznika. Dopiero spotkanie z duchami zmieniło sposób patrzenia Ebenezera na świat. Bieda nie wzbudzała w nim już furii i ironicznych docinek, lecz motywowała go do coraz częstszej i większej pomocy bliźnim. Kupiec nauczył się pomagać ubogim, a także obchodzić i czcić Boże Narodzenie. Nawiązał dobre stosunki z jedynym żyjącym krewnym, stał się wesoły, radosny, wiecznie uśmiechnięty. Historia ta udowadnia, że nawet niemałe pieniądze same w sobie nic nie potrafią dać. Dopiero, gdy człowiek nauczy się dzielić nimi z innymi, sprawiają, że świat wygląda radośniej, a człowiek staje się szczęśliwszy.

• „Zbrodnia i kara”, Fiodor Dostojewski - Rodion Romanowicz Raskolnikow był biednym studentem pochodzącym ze zubożałej rodziny. Był on człowiekiem wierzącym, chrześcijaninem, czasami postępował jednak wbrew dekalogowi. Raskolnikow mieszkał w dzielnicy ludzi biednych, bezrobotnych, niepotrafiących udźwignąć kosztów życia codziennego, pochodzących z marginesu społecznego. Twierdził, że ludzi można podzielić na wyższych i niższych. Ci drudzy są odpowiedzialni jedynie za egzystencję gatunku. Ludzie wyżsi zostali stworzeni do celów, które mogą zmienić świat i przyczynić się do postępu. Po popełnieniu zbrodni w jego psychice następują zmiany. Raskolnikow kilkakrotnie zapadał w chorobliwy sen, gorączkował, stawał się drażliwy, tracił świadomość, wyłączał się z otoczenia. Zaczynały dręczyć go wyrzuty sumienia. Jego psychiczne rozterki, ciągłe wspomnienia wprowadziły go w stan duchowych katuszy. Rodion szybko stał się ofiarą własnej zbrodni. Gardził swoja osobą. Przechodził swoistą wewnętrzna metamorfozę. Postanowił odkupić swoje grzechy i zadośćuczynić. Pomagała mu w tym Sonia. Razem z nią czytał Pismo Święte. Dzięki jej życzliwości i uczuciu wyzbył się swoich teorii. Dostrzega on wyrozumiałość, jaką Sonia ma dla innych ludzi, jak również ufność i życzliwość. W charakterze Rodiona zaczynają dominować dodatnie cechy charakteru. Chce jak najszybciej skończyć karę katorgi na Syberii, gdzie został zesłany i zacząć nowe „życie żywe”.

• „Potop”, Henryk Sienkiewicz - Andrzeja Kmicica poznajemy go jako krnąbrnego zawadiakę, porywczego hulakę, który nie unika potyczek i dumny jest z dowodzenia grupą kompanów. Kiedy zakochuje się w Oleńce i jest posądzony o zdradę ojczyzny zmienia nazwisko na Babinicz i bohatersko walczy o ojczyznę. Staje się honorowym rycerzem, który gotów jest do największych poświęceń w imię dobra ojczyzny.
• „Quo vadis” Henryk Sienkiewicz – w utworze obserwujemy przemianę dwóch bohaterów: Marka Winicjusza i Chilona Chilonidesa. Pierwszy z nich trafia na spotkanie wspólnoty chrześcijan, poszukując wśród wyznawców Chrystusa ukochanej kobiety. Wysłuchuje tam kazania Apostoła Piotra. Swe postępowanie Marek Winicjusz zmienia początkowo po to, by przypodobać się Ligii. Winicjusz wiele rozmyśla na temat nauki Jezusa. Uświadamia sobie, że to dzięki niej Ligia jest inna od znanych mu kobiet i to właśnie sprawia, że tak bardzo mu na niej zależy. Udaje się do Apostoła Piotra z prośbą, by ten pomógł mu zrozumieć chrześcijan. Wyjeżdżając w podróż u boku Nerona, zabiera ze sobą Pawła z Tarsu i poznaje religię swej ukochanej. Po powrocie jest gotowy na przyjęcie chrztu. Podczas pobytu Ligii w więzieniu miewa chwile zwątpienia, lecz jego wiara umacnia się. Staje się chrześcijaninem całym swoim sercem. Przemianie ulega także Chilon Chilonides - zajmujący się wyłudzaniem pieniędzy oszust, dla zarobku gotów na wszystko, pozbawiony wszelkich zasad moralnych. Podstępnie zdobywa zaufanie chrześcijan, by potem wydać ich w ręce Nerona. Gdy w ogrodzie cezara chrześcijanie są paleni jako pochodnie, Chilon na jednym z płonących słupów dostrzega Glaukusa. Przeżywając wewnętrzne katusze, po raz kolejny błaga go o przebaczenie - i uzyskuje je. Chilon upada przed nim i na znak skruchy posypuje sobie głowę popiłem. Paweł udziela Chilonowi chrztu. Pojmany przez pretorian Chilon mimo tortur nie odwoła swego oskarżenia przeciw cezarowi. Umrze męczeńską śmiercią na krzyżu, już jako chrześcijanin.

• „Przedwiośnie”, Stefan Żeromski - w momencie wybuchu rewolucji Cezary jest niedowarzonym młokosem, rozpieszczonym jedynakiem. Początkowo rewolucja odpowiada mu z tego względu, że oznacza koniec obowiązków szkolnych, wprowadza w szare życie element niespodzianki i przygody. Młody Baryka ukazuje się jako nieczuły, zatwardziały egoista, naiwny i bezmyślny odbiorca rewolucyjnych haseł. Bohater wraz z ojcem decyduje się na powrót do rodzinnego kraju. Do Polski jedzie jednak niezbyt chętnie. Po przyjeździe do Polski chłopiec uczestniczy w wojnie, po której wraz z przyjacielem Hipolitem osiada w Nawłoci. Jest to okres miłosnej inicjacji, burzliwych związków i jeszcze bardziej burzliwych rozpadów, gdzie na pierwszy plan wysuwa się pochopność i impulsywność działań bohatera. Baryka okazuje się namiętnym, zaborczym, a ostatecznie niebezpiecznym kochankiem. W ostatnim opisanym etapie życia Cezary jest przede wszystkim „przeciw”. Stoi w opozycji zarówno do idei Gajowca, jak i Lulka. Chłopak nie umie pogodzić się z niesprawiedliwością panująca na świecie. Przemiana ideowa Cezarego Baryki jest stopniowa, bardzo powolna i na łamach powieści nie zachodzi do końca. Dzieje jego metamorfozy pokazują, że ideały i stanowisko myślowe młodego człowieka może ulec zmianie wraz z dorastaniem i nagromadzeniem życiowych doświadczeń.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -