Motyw szaleństwa

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

• „Weronika postanawia umrzeć” Paulo Coelho - autor, w swoistej przypowieści, za pomocą postaci Króla, Królowej oraz poddanych, przedstawia istotę szaleństwa XX wieku. W dzisiejszych czasach człowiek widzący rzeczy, których nie ma nie jest szaleńcem, a osobą chorą psychicznie. Według Coelho`a szalony jest cały świat. Całe społeczeństwo jest zwariowane, lecz dopiero, kiedy ktoś zaczyna wyróżniać się, ludzie zwracają na niego uwagę. Nasza normalność jest uzależniona od przestrzegania reguł i praw określonych przez ogół społeczeństwa. Zatem, aby powrócić do „normalnego” świata, wystarczy respektować wspomniane wcześniej zasady, dopasować się do panujących kanonów i brać przykład z ustalonych wzorców.

Motyw szaleństwa w malarstwie

• Bosch H., „Statek szaleńców” - jest to metaforyczny obraz ludzkości, statek pełen oszalałych, głupich, szkodzących sobie wzajemnie i rujnujących podstawy swej egzystencji ludzi. Całość jest pełna grozy, ale i humoru, budzi przerażenie i śmiech zarazem.

• Delacroix F. V. E., „Hamlet z czaszką Yoricka” - obraz przedstawia głównego bohatera przebywającego w towarzystwie Horatia oraz grabarza na cmentarzu. Dowiaduje się on wówczas, że odnaleziona przez niego czaszka należała do Yoricka - królewskiego błazna, z którym niegdyś, gdy był małym chłopcem, przyjaźnił się. Okazuje się, że niewiele możemy osiagnąć, skoro po naszej głowie, po naszych pomysłach, po nas zostaje jedynie to, co po Yoricku – czaszka.

• Munch E., „Krzyk” - już sam tytuł przekazuje emocje, a postać na pierwszym planie, rozmazana, niedokładna, za to przerażona i krzycząca, wzbudza wewnętrzny strach i współczucie. Postać stoi na niekończącym się moście, w dole widać zatokę, bądź rzekę oraz niebo w kolorach ostrej czerwieni, żółci oraz pobłyskującego błękitu ukazujące zachód słońca, bądź może już zmierzch. Wyraźnie przebrzmiewa w tym motyw vanitas - przemijania. Postać skupia się na chwili obecnej. Jej krzyk przedziera się przez płótno i niemalże słyszymy je sami. Za postacią, na drugim planie, znajdują się dwie osoby, które wykazują spokój, obojętność względem krzyczącego, tak jakby nie zauważali jego przerażenia. Obraz jest odzwierciedleniem uczuć pierwszoplanowej postaci oraz wielu innych ludzi. Ukazuje strach przed obcością i alienacją człowieka. Przed zatraceniem wartości i osamotnieniem. Krzyk nabiera wymiarów obłędu w oczach obserwatorów, którzy nie rozumieją go, nie interesują się i udają, iż problem ten nie istnieje.

Motyw szaleństwa w filmie

• „Lokator”, reż. Roman Polański – oraz to szczegółowe studium schizofrenii. Tłem dla intrygującego thrillera jest mieszkanie z tajemniczą przeszłością w kamienicy pełnej ponurych i złowrogich mieszkańców. Trelkovski to cichy i niepozorny urzędnik, którego szare życie wypełnia się strachem i grozą, kiedy wprowadza się do nowego mieszkania. Do narastającej paranoi przyczyniają się inni lokatorzy, którzy nie zrobią niczego, by pomóc mu opanować obsesję na tle tragicznego losu poprzedniej lokatorki.

• „Lot nad kukułczym gniazdem”, reż. Milos Forman - główny bohater filmu McMurphy. Aby uniknąć więzienia udał szalonego, dzięki czemu trafił do szpitala psychiatrycznego. Pobyt w klinice jednak bardzo go odmienił. Zderzył się z ludźmi chorymi, odepchniętymi przez społeczeństwo, zastraszonymi i osamotnionymi. Żyli jakby w innym świecie, szczelnie odgrodzonym od realności, to była ich samotnia, która miała swego przywódcę - oddziałową Ratched. McMurphy szybko zdał sobie sprawę, iż to w jej rękach leży los pacjentów. Kobieta w średnim wieku, której życiem był szpital. Skutecznie uzależniła od siebie chorych tak, że żaden nie chciał wrócić do normalnego świata.

• „Lśnienie”, reż. Stanley Kubrick - Jack Torrance zostaje zatrudniony w hotelu Overlook w charakterze zimowego dozorcy. Do swojego nowego miejsca pracy przyjeżdża z żoną Wendy i Dannym - swoim pięcioletnim synkiem. Jack widzi w tym odludnym miejscu szansę zerwania z burzliwą przeszłością pełną alkoholizmu i przemocy. Jednak sprawy przybierają zły obrót kiedy rodzina Torrance`ów zostaje odcięta od świata przez potężne zamiecie śnieżne, Danny odkrywa, że hotel jest nawiedzony, a duchy w nim uwięzione stopniowo doprowadzają Jack`a do szaleństwa.

• „Obłęd”, reż. John Maybury - sierżant piechoty morskiej Jack Starks zostaje ciężko postrzelony w głowę podczas działań wojennych w Zatoce Perskiej. Wymyka się śmierci, ale w wyniku postrzału cierpi na amnezje. Zwolniony z wojska, postanawia wrócić do rodzinnego Vermont. Podróżując autostopem Starks traci przytomność. Po obudzeniu dowiaduje sie, ze jest sadzony w procesie o morderstwo. Uniewinniony z powodu choroby psychicznej, Starks zostaje poddany porażającej eksperymentalnej terapii doktora Beckera w zakładzie dla psychicznie chorych kryminalistów. Jego umysł zaczyna składać w całość pojedyncze przebłyski pamięci, dotyczące wydarzeń wojennych i zabójstwa policjanta.

• „Pachnidło: Historia mordercy”, reż. Tom Tykwer - film opowiada historie Jean Baptiste Grenouille`a żyjącego w XVIII w. we Francji. Jean miał trudne dzieciństwo wychowywał się w sierocińcu, skąd został sprzedany do pracy w garbarni skór Nie był on jednak zwykłym człowiekiem, posiadał doskonały zmysł węchu. Potrafił rozpoznać każdy zapach nawet z dużej odległości. Dzięki swojemu darowi znalazł pracę w zakładzie słynnego włoskiego perfumiarza. Jean Baptiste miał jeden cel w życiu, chciał uwiecznić wszystkie otaczające go zapachy a najbardziej zapach kobiety, w tym celu udał się Grasse gdzie nauczył się Tajemniczej Sztuki Nawonienia. Tu także zamordował 13 kobiet, aby stworzyć z ich zapachów najdoskonalsze perfumy świata.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -