Jesteś w: Motyw szaleństwa

Motyw szaleństwa

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Przykład wstępu:

Przykłady ludzi ogarniętych szaleństwem możemy znaleźć we wszystkich epokach, klasach społecznych i miejscach na świecie, a więc także w literaturze. Mówiąc o motywie szaleństwa nie sposób nie wspomnieć o tym jak różne może ono mieć oblicze. Tak naprawdę nie sposób nawet ich wszystkich wymienić. Tak bowiem jak różnią się między sobą ludzie tak i w różny sposób i z różnych powodów stają się szaleni. Za osobę chorą psychicznie uznaje się kogoś, kto w odmienny sposób postrzega świat, nie potrafi dostosować przeżywanych emocji do sytuacji oraz ich intensywności; ma również trudność w panowaniu nad impulsami i popędami oraz niepożądanym postępowaniu w sytuacjach międzyludzkich. Liczne kreacje takich bohaterów możemy odnaleźć w literaturze.

B. Omów na wybranych przykładach różne sposoby ujęcia i funkcje motywu szaleństwa. Odwołaj się do wybranych tekst ów kultury.

Przykład wstępu:

Szaleństwo jest zjawiskiem o jakim mówić nie lubimy. Jest zjawiskiem smutnym, przytłaczającym i przerażającym zarazem. Gdy słyszymy słowo „szaleniec” nigdy nie myślimy dobrze o takim człowieku. Brak dla takich ludzi zrozumienia, cierpliwości, miejsca w społeczeństwie. Często ludzie się ich boją. Istnieją jednak osoby, które nie boją się ich, a pragną poznać, które nie odrzucają, a chcą zrozumieć. Jeśli nie zrozumieć, to chociaż ukazać odmienność ludzką, ukazać piękno, jakie ze sobą niesie, a jakiego czasem nawet nie zauważamy żyjąc głęboko skupieni na swoim świecie. Szaleństwo, mimo strachu jaki w nas wzbudza, przyciąga. Ma w sobie magnetyczną siłę, którą chcielibyśmy poznać. Dlatego właśnie powstają liczne filmy, tworzy się powieści, a także dzieła sztuki przesiąknięte motywem szaleństwa. Motywem tak bardzo bliskim ludziom i tak dalekim jednocześnie. W literaturze i sztuce spełnia wiele istotnych funkcji.

Motyw szaleństwa - propozycje zakończenia


Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy. Warto postarać się, by zakończenie nie zamykało i nie wyczerpywało danego tematu, a ukazywało inne możliwości interpretacji, dalsze kierunki poszukiwań.

A. Motyw szaleńca w literaturze. Przedstaw na wybranych przykładach.

Przykład zakończenia:

Szaleństwo jest bardzo rozległym pojęciem. Przykłady, które zostały zaprezentowane w prezentacji udowadniają, iż obłęd towarzyszył ludziom od zawsze, od początków świata, przez przeróżne epoki aż do dziś. Na pewno nie zabraknie go również w przyszłości. Szaleńcy nie widzą zazwyczaj choroby w sobie, tłumaczą ją wielką miłością, jak Małgorzata, chwilą uniesienia, jak Kain, niesprawiedliwością, czy zwykłym marzeniem, jak w wypadku Jana Baptysty oraz Raskolnikowa. Można przyznać im rację. To otoczenie zrobiło z nich szaleńców, tylko dlatego, że się różnili, mieli coś, co ich wyróżniało i wzbudzali strach swoją innością.

Obłęd ma wiele twarzy i dotyka każdego z nas, w każdym z nas tkwi ziarno szaleństwa, które może wykiełkować, podczas gdy my nie zauważymy nawet. Przecież Kain, Małgorzata, czy chociażby św. Aleksy, byli na początku normalnymi ludźmi. Dlatego myślę iż warto spojrzeć innym okiem na ludzi szalonych, spojrzeć tak, jak patrzymy na siebie. I postarać się zrozumieć. Ponieważ kiedyś to my będziemy mogli potrzebować zrozumienia i to nas mogą minąć, zatykając uszy i udając, iż mijają powietrze.

B. Omów na wybranych przykładach różne sposoby ujęcia i funkcje motywu szaleństwa. Odwołaj się do wybranych tekst ów kultury.

Przykład zakończenia:

Różnorakie postrzeganie bohaterów chorych psychicznie ma związek z sytuacją historyczną. Osobliwości romantyzmu, rozdarte wewnętrznie, miały kreacyjną moc, posiadały wiedzę niedostępną zwykłemu człowiekowi i żyły całkowicie w świecie wewnętrznym. Kreacja postaci Rodiona Raskolnikowa jest natomiast odbiciem fascynacji Dostojewskiego zachowaniem człowiek w sytuacji ekstremalnej. Podobnie dzieje się w przypadku Nałkowskiej, która napisała „Granicę” w wyniku fascynacji Freudem i psychoanalizą. Według mnie, najciekawszym ujęciem szaleńca jest romantyczna koncepcja osoby widzącej. Szaleńcy byli wtedy stawiani wyżej niż mędrcy, a ich choroba była uznawana za dar i błogosławieństwo. Granica między fascynacją i zapałem a obłędem jest cienka. Omówione utwory łączy jedna funkcja. Ich autorzy ukazują, że na podatność na chorobę psychiczną nie ma wpływu pochodzenie, wiek czy płeć osoby. Ma jednak wpływ charakter i postawa życiowa, jaką dana osoba prezentuje.

Motyw szaleństwa - literatura podmiotowa


Książka:

1. Brontё E., Wichrowe Wzgórza, przeł. J. Sujkowska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.
2. Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata; przeł. [z ros.] Irena Lewandowska, Witold Dąbrowski, „Muza”, Warszawa 2002.
3. Byron G. G., Giaur, przeł. Adam Mickiewicz, „Siedmioróg”, Wrocław 1997.
4. Coelho P., Weronika postanawia umrzeć, przeł. Barbara Stępień, Grażyna Misiorowska. „Drzewo Babel”, Warszawa 2003.
5. Conrad J., Jądro ciemności. przeł. [z ang.] A. Zagórska, Wydawnictwo „Greg”, Kraków 2004.

6. Czechow A., Sala nr 6, [w:] tegoż, Moje życie i inne opowiadania, przekład zbiorowy, Wydawnictwo „Czytelnik”, Warszawa 1979, s 153 – 220.
7. Dostojewski F., Zbrodnia i kara, Instytut Wydawniczy Świadectwo - Akant, Bydgoszcz 2003.
8. Goethe J. W. von, Cierpienia młodego Wertera, tłum. Mirandola F., Wydawnictwo Greg, Kraków 2007.
9. Goethe J. W. von, Król Olch, [w:] tegoż, Dzieła wybrane, Warszawa 1983, s. 41-42.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -