Jesteś w:
Motyw totalitaryzmu
• Kazimierz Moczarski, „Rozmowy z katem” - J�rgen Stroop to ludobójca i zbrodniarz wojenny, który został osadzony w jednej celi z autorem powieści. Od najmłodszych lat był wychowywany w duchu żołnierskiego posłuszeństwa. Po zaciągnięciu do 55. Pułku piechoty został ranny na froncie we Francji i odesłany do Detmoldu w celu rekonwalescencji. Józef wstąpił do SS – organizacji przestępczej, gdzie zostaje mu wpojona fałszywa historia narodu niemieckiego. Od tej pory Żydzi, Słowianie, masoni oraz wywiad anglosaski stali się jego głównymi wrogami. Bohater zrobił momentalną i bezmyślną karierę. Został wybrany na dowódcę likwidacji getta warszawskiego tzw. „Grossaktion” – zagłady tysięcy ludzi narodowości żydowskiej. Wcześniej został przygotowany wstępnie w Wielkopolsce i na Litwie, gdzie wydawał wyroki stając się pośrednim katem. Żydzi są dla niego bandytami, strzelanie do ludzi wyskakujących z okien nazywa dobrą zabawą, a wysadzenie Wielkiej Synagogi wspaniałym widowiskiem i alegorią tryumfu nad żydostwem. Do końca nie zdaje sobie sprawy z popełnionej zbrodni, twierdzi, iż „Kto chciał być wtedy prawdziwym człowiekiem, to znaczy silnym, musiał działać jak ja. Niech będzie błogosławione to, co czyni człowieka twardym.” Nawet w momencie egzekucji nie odczuł żalu, zachował stoicki spokój, do ostatniej chwili wierzył w to co robi.
• Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem” – autorka przedstawiają likwidację getta warszawskiego od drugiej strony, z punktu widzenia powstańców. Ukazują jak ludzie postawieni w nieludzkich warunkach zmieniają się i łamią podstawowe prawa natury. Chęć przeżycia i uzyskania numerka gwarantującego życie doprowadza do wyrzeczenia się najbliższych, egoistycznego dbania o własne sprawy. Czyny niemoralne w wolnym świecie stają się powszechnie wywyższane przez społeczeństwo np. pielęgniarka podająca obcym dzieciom truciznę, aby uchronić je przed cierpieniem. W kolejnym przypadku młoda Żydówka Ryfka z głodu nadgryza ciało zmarłego dziecka, inna matka porzuca ciało dziecka na ulicy, bo nie ma pieniędzy na jego pogrzeb. Nie można oceniać zachowania tych ludzi, ponieważ zostali postawieni w nieludzkich warunkach.
• Aleksander Sołżenicyn, „Archipelag GUŁag” – książka poświęcona więzienno-obozowej martyrologii narodu rosyjskiego i obywateli innych republik ZSRR i krajów, łączy w sobie elementy powieści, autobiografii, reportażu, wspomnień świadków i uczestników. Dzięki niej świat poznał prawdę o łagrach i skrywanej przed opinią publiczną części historii ZSRR.Utwótr to wielki akt oskarżenia systemu totalitarnego, panującego w Związku Radzieckim.
• Aleksander Sołżenicyn, „Jeden dzień Iwana Denisowicza” - autor przedstawia nam jeden dzień w „katorżnym łagrze”. Narrator tak podsumowuje ten dzień: „Zasypiał Szuchow w pełni zadowolony. Wiele mu się tego dnia udało: nie poszedł do karceru, brygady nie pognano na Socgorodok, przy obiedzie podprowadził kaszę, brygadzista dobrze załatwił normę, dobrze się Szuchowowi murowało, nie podpadł na kipiszu ze swoim kawałkiem stali, wieczorem zarobił u Cezara, kupił tytoń. I nie zachorował, przetrzymał.”
• Janusz Zajdel, „Limes interior” - akcja powieści rozgrywa się w fikcyjnym świecie Argolandu, w którym żyje główny bohater powieści - Adi Cherryson alias Sneer. Porządek społeczny w Argolandzie opiera się na podziale społeczeństwa na siedem klas społecznych, oznaczonymi cyframi od zera do sześciu, w zależności od wyniku testów na inteligencję. Za gotówkę w mieście służą trzy rodzaje punktów: czerwony, zielony i żółty, przyznawane odpowiednio w zależności od samego faktu istnienia (każdy niezależnie od kompetencji i pracy dostaje pewną ilość punktów), inteligencji (im człowiek mądrzejszy, tym więcej dostaje) oraz wykonywanej pracy.
Filmów, które przestawiają wizje totalitarnych państw jest wiele. Wśród nich na uwagę zasługują adaptacje powieści Georga Orwella - „Rok 1984” oraz „Folwark zwierzęcy”. Recenzje filmów i krótkie omówienie ich fabuły można łatwo znaleźć w internecie, chociażby na stronie www.filmweb.pl. Bardzo dobrą bazą filmu polskiego jest serwis www.filmpolski.pl.
• „Dyktator”, reż. Charles Chaplin – film ukazuje dyktatora Hynkla rządzącego Tomanią, który przygotowuje wraz ze swoim sojusznikiem Napalonim inwazję na sąsiedni kraj Austerlich. Żydzi i przeciwnicy dyktatora są w Tomanii okrutnie prześladowani. Wśród represjonowanych jest również żydowski fryzjer, który zakochuje się w Żydówce Hanah i wraz z nią zostaje osadzony w obozie koncentracyjnym. Dzięki podobieństwu do Hynkla fryzjerowi udaje się ucieczka.
• „1984”, reż. Michael Radford - adaptacja powieści George`a Orwella opowiadająca o totalitarnym państwie, w którym obywatele są śledzeni i inwigilowani na każdym kroku, a wszelkie, nawet najmniejsze objawy indywidualności są brutalni tłumione. W tym świecie Winston Smith podejmuje beznadziejną walkę z systemem, próbując zdobyć chociaż namiastkę wolności dla siebie i kobiety którą kocha.
• „Europa, Europa”, reż. Agnieszka Holland – film opowiada o Perelu, który urodził się w żydowskiej rodzinie w Saksonii. Wkrótce, uciekając wraz z rodzicami przed faszystowskimi prześladowaniami, wyemigrował wraz z rodzicami i rodzeństwem do Polski. Po jej zajęciu przez hitlerowców rodzice wysłali go wraz z bratem dalej na Wschód. W Grodnie Sally wylądował w sierocińcu. Tu dostał się pod wpływ komunistycznej indoktrynacji. Wstąpił do Komsomołu. Niebawem jednak w jego biografii dokonał się gwałtowny zwrot. Wpadł w ręce Niemców, którzy nie wiadomo jakim cudem uznali go za typ czystego Aryjczyka. Sally, chcąc przetrwać, robi wszystko, żeby ukryć prawdę i przeżyć. Mimowolnie zostaje niemieckim bohaterem wojennym, gorliwym wyznawcą nazistowskich haseł. Usynowiony przez oficera junkra, zostaje wysłany w nagrodę do elitarnej szkoły Hitlerjugend.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw totalitaryzmu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Motyw totalitaryzmu - wprowadzenie
- Motyw totalitaryzmu w literaturze
- Motyw totalitaryzmu w filmie
- Motyw totalitaryzmu - propozycje tematów wypracowań
- Motyw totalitaryzmu - propozycje wstępu
- Motyw totalitaryzmu - propozycje zakończenia
- Motyw totalitaryzmu - literatura podmiotowa
- Motyw totalitaryzmu - literatura przedmiotowa
• Kazimierz Moczarski, „Rozmowy z katem” - J�rgen Stroop to ludobójca i zbrodniarz wojenny, który został osadzony w jednej celi z autorem powieści. Od najmłodszych lat był wychowywany w duchu żołnierskiego posłuszeństwa. Po zaciągnięciu do 55. Pułku piechoty został ranny na froncie we Francji i odesłany do Detmoldu w celu rekonwalescencji. Józef wstąpił do SS – organizacji przestępczej, gdzie zostaje mu wpojona fałszywa historia narodu niemieckiego. Od tej pory Żydzi, Słowianie, masoni oraz wywiad anglosaski stali się jego głównymi wrogami. Bohater zrobił momentalną i bezmyślną karierę. Został wybrany na dowódcę likwidacji getta warszawskiego tzw. „Grossaktion” – zagłady tysięcy ludzi narodowości żydowskiej. Wcześniej został przygotowany wstępnie w Wielkopolsce i na Litwie, gdzie wydawał wyroki stając się pośrednim katem. Żydzi są dla niego bandytami, strzelanie do ludzi wyskakujących z okien nazywa dobrą zabawą, a wysadzenie Wielkiej Synagogi wspaniałym widowiskiem i alegorią tryumfu nad żydostwem. Do końca nie zdaje sobie sprawy z popełnionej zbrodni, twierdzi, iż „Kto chciał być wtedy prawdziwym człowiekiem, to znaczy silnym, musiał działać jak ja. Niech będzie błogosławione to, co czyni człowieka twardym.” Nawet w momencie egzekucji nie odczuł żalu, zachował stoicki spokój, do ostatniej chwili wierzył w to co robi.
• Hanna Krall, „Zdążyć przed Panem Bogiem” – autorka przedstawiają likwidację getta warszawskiego od drugiej strony, z punktu widzenia powstańców. Ukazują jak ludzie postawieni w nieludzkich warunkach zmieniają się i łamią podstawowe prawa natury. Chęć przeżycia i uzyskania numerka gwarantującego życie doprowadza do wyrzeczenia się najbliższych, egoistycznego dbania o własne sprawy. Czyny niemoralne w wolnym świecie stają się powszechnie wywyższane przez społeczeństwo np. pielęgniarka podająca obcym dzieciom truciznę, aby uchronić je przed cierpieniem. W kolejnym przypadku młoda Żydówka Ryfka z głodu nadgryza ciało zmarłego dziecka, inna matka porzuca ciało dziecka na ulicy, bo nie ma pieniędzy na jego pogrzeb. Nie można oceniać zachowania tych ludzi, ponieważ zostali postawieni w nieludzkich warunkach.
• Aleksander Sołżenicyn, „Archipelag GUŁag” – książka poświęcona więzienno-obozowej martyrologii narodu rosyjskiego i obywateli innych republik ZSRR i krajów, łączy w sobie elementy powieści, autobiografii, reportażu, wspomnień świadków i uczestników. Dzięki niej świat poznał prawdę o łagrach i skrywanej przed opinią publiczną części historii ZSRR.Utwótr to wielki akt oskarżenia systemu totalitarnego, panującego w Związku Radzieckim.
• Aleksander Sołżenicyn, „Jeden dzień Iwana Denisowicza” - autor przedstawia nam jeden dzień w „katorżnym łagrze”. Narrator tak podsumowuje ten dzień: „Zasypiał Szuchow w pełni zadowolony. Wiele mu się tego dnia udało: nie poszedł do karceru, brygady nie pognano na Socgorodok, przy obiedzie podprowadził kaszę, brygadzista dobrze załatwił normę, dobrze się Szuchowowi murowało, nie podpadł na kipiszu ze swoim kawałkiem stali, wieczorem zarobił u Cezara, kupił tytoń. I nie zachorował, przetrzymał.”
• Janusz Zajdel, „Limes interior” - akcja powieści rozgrywa się w fikcyjnym świecie Argolandu, w którym żyje główny bohater powieści - Adi Cherryson alias Sneer. Porządek społeczny w Argolandzie opiera się na podziale społeczeństwa na siedem klas społecznych, oznaczonymi cyframi od zera do sześciu, w zależności od wyniku testów na inteligencję. Za gotówkę w mieście służą trzy rodzaje punktów: czerwony, zielony i żółty, przyznawane odpowiednio w zależności od samego faktu istnienia (każdy niezależnie od kompetencji i pracy dostaje pewną ilość punktów), inteligencji (im człowiek mądrzejszy, tym więcej dostaje) oraz wykonywanej pracy.
Motyw totalitaryzmu w filmie
Filmów, które przestawiają wizje totalitarnych państw jest wiele. Wśród nich na uwagę zasługują adaptacje powieści Georga Orwella - „Rok 1984” oraz „Folwark zwierzęcy”. Recenzje filmów i krótkie omówienie ich fabuły można łatwo znaleźć w internecie, chociażby na stronie www.filmweb.pl. Bardzo dobrą bazą filmu polskiego jest serwis www.filmpolski.pl.
• „Dyktator”, reż. Charles Chaplin – film ukazuje dyktatora Hynkla rządzącego Tomanią, który przygotowuje wraz ze swoim sojusznikiem Napalonim inwazję na sąsiedni kraj Austerlich. Żydzi i przeciwnicy dyktatora są w Tomanii okrutnie prześladowani. Wśród represjonowanych jest również żydowski fryzjer, który zakochuje się w Żydówce Hanah i wraz z nią zostaje osadzony w obozie koncentracyjnym. Dzięki podobieństwu do Hynkla fryzjerowi udaje się ucieczka.
• „1984”, reż. Michael Radford - adaptacja powieści George`a Orwella opowiadająca o totalitarnym państwie, w którym obywatele są śledzeni i inwigilowani na każdym kroku, a wszelkie, nawet najmniejsze objawy indywidualności są brutalni tłumione. W tym świecie Winston Smith podejmuje beznadziejną walkę z systemem, próbując zdobyć chociaż namiastkę wolności dla siebie i kobiety którą kocha.
• „Europa, Europa”, reż. Agnieszka Holland – film opowiada o Perelu, który urodził się w żydowskiej rodzinie w Saksonii. Wkrótce, uciekając wraz z rodzicami przed faszystowskimi prześladowaniami, wyemigrował wraz z rodzicami i rodzeństwem do Polski. Po jej zajęciu przez hitlerowców rodzice wysłali go wraz z bratem dalej na Wschód. W Grodnie Sally wylądował w sierocińcu. Tu dostał się pod wpływ komunistycznej indoktrynacji. Wstąpił do Komsomołu. Niebawem jednak w jego biografii dokonał się gwałtowny zwrot. Wpadł w ręce Niemców, którzy nie wiadomo jakim cudem uznali go za typ czystego Aryjczyka. Sally, chcąc przetrwać, robi wszystko, żeby ukryć prawdę i przeżyć. Mimowolnie zostaje niemieckim bohaterem wojennym, gorliwym wyznawcą nazistowskich haseł. Usynowiony przez oficera junkra, zostaje wysłany w nagrodę do elitarnej szkoły Hitlerjugend.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -