Jesteś w: Motyw totalitaryzmu

Motyw totalitaryzmu

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

(źródło: http://histmag.org/?id=682#fn3)

Poniżej znajdują się przykładowe wersje wstępów do określonych tematów:

A. Totalitaryzm w literaturze XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury.

Przykład wstępu:

Totalitaryzm to ustrój państwowy wraz z towarzyszącą mu ideologią, charakterystyczny dla XX wieku. Reżim totalitarny łączy w sobie cechy autorytaryzmu i dyktatury, będąc skrajną formą, można powiedzieć nawet – wynaturzeniem obu tych systemów. Kontrola sprawowana w państwie totalnym nad obywatelami jest absolutna. XX stulecie przyniosło wydarzenia, które okazały się być jednymi z najbardziej tragicznych w dziejach ludzkości. Szukając przyczyn tego wielkiego dramatu, jakim były cierpienia milionów ludzi podczas dwóch wojen światowych (obozy koncentracyjne, miliony ofiar zbrodni komunizmu i faszyzmu), natrafiamy na pojęcie totalitaryzmu. Wydaje się, że to właśnie totalitaryzm, rodzący zbrodnicze postępowanie władzy państwowej, jest jedną z głównych przyczyn tego, co się stało. Historia pokazuje, że ustrój totalitarny jest wielkim niebezpieczeństwem dla człowieka. Ogrom tragedii powodowanej przez istnienie tego ustroju sprawił, że literatura współczesna dość obszernie podejmuje temat totalitaryzmu, jego genezy i wpływu na człowieka. Wizje totalitaryzmu, zarówno hitlerowskiego, jak i stalinowskiego, znajdziemy w licznych tekstach kultury XX wieku.

B. Człowiek w obliczu totalitaryzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do analizy odpowiednio wybranych utworów literackich.

Przykład wstępu:

Totalitaryzm to władza, która opiera się na przemocy. Społeczeństwo utrzymywane jest w posłuszeństwie poprzez siłę i terror. Dominowały w nim dwie straszne i zniewalające ideologie: faszyzm i stalinizm. Faszystowski system totalitarny i stalinowskie metody sprawowania władzy uniemożliwiły normalne, godne życie człowieka. Pojęcia wolności, prawdy, godności, poszanowania człowieka przez innego człowieka przestały w tych systemach po prostu funkcjonować. System faszyzmu i totalitaryzmu stalinowskiego polegały przede wszystkim na stworzeniu tak nieludzkich warunków życia, że ludzie stawali się apatyczni, narażeni na upodlenie i upokorzenie na każdym kroku, żyjąc w ciągłym strachu przed śmiercią, zapominali, że są ludźmi. Chodziło o to by wywołać w nich jak najgorsze odruchy, zachowania i niehumanitarne postawy. Zachwiana została wiara w podstawowe wartości – dobro, miłość, poszanowanie życia.

Motyw totalitaryzmu - propozycje zakończenia


Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy.

A. Totalitaryzm w literaturze XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury.

Przykład zakończenia:

XX wiek pełen był zła i okrucieństwa - człowieka otaczał totalitaryzm, system rządów oparty na uznaniu wyższości państwa nad jednostką. Podporządkowuje sobie ludzi za pomocą rozbudowanego aparatu władzy, propagandy i terroru. Ingeruje w życie osobiste człowieka. Za tą definicją kryją się tragedie jednostek i całego społeczeństwa. Przemoc i strach, tortury, eksterminacje, obozy koncentracyjne i łagry. System, który w teorii miał przynieść szczęście, okazał się zbrodniczy. Człowiek w takim ustroju jest bezwolny i nie stanowi żadnej wartości. Utwory, w których poruszany był problem totalitaryzmu, traktować można jako ponure świadectwo degenerowania się wszelkich ideologii, jako ostrzeżenie przed dyktaturą, totalitaryzmem i systemem stalinowskim oraz jako lęk przed przyszłością świata podzielonego na wrogie sobie i zwalczające się bloki polityczne.

B. Człowiek w obliczu totalitaryzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do analizy odpowiednio wybranych utworów literackich.

Przykład zakończenia:

Z przeanalizowanych utworów wynika jasno, że totalitaryzm w uwłaczający sposób zbijał wolność człowieka, prawo do samodzielnego myślenia i indywidualizmu jednostki. W bezwzględny sposób egzekwował posłuszeństwo, a wszelkie próby sprzeciwu i walki z uciskiem okrutnie tłumił. Całkowicie podporządkowuje sobie ludzi za pomocą rozbudowanego systemu wnikania w życie osobiste człowieka. Posługując się terrorem, ciągłymi prześladowaniami, podsłuchami niszczy człowieczeństwo. Niesie ze sobą cierpienie, strach, ból i poniżenie. W systemie totalitarnym nie ma miejsca na równość i wolność.

Hitleryzm i stalinizm narzucały swym obywatelom ideologię, które prowadziły do licznych uprzedzeń, nietolerancji, a także tworzenia się negatywnych stereotypów o konkretnych narodowościach. W obliczu tych rozważań bez wątpienia możemy stwierdzić, że człowiek w obliczu systemu totalitarnego zatraca własne człowieczeństwo, niejednokrotnie zapomina o swych ideach i wartościach, a najważniejsze staje się dla niego biologiczne przetrwanie. Totalitaryzm zamiast dbać o dobro człowieka, w poniżający sposób niszczy je.

Motyw totalitaryzmu - literatura podmiotowa


Książka:

1. Borowski T., Pożegnanie z Marią, U nas w Auschwitzu, Proszę państwa do gazu [w:] Wybór opowiadań, wyd. „Kama”, Warszawa 1994.
2. Bułhakow M., Mistrz i Małgorzata; przeł. [z ros.] I. Lewandowska, W. Dąbrowski, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2002.
3. Herling-Grudziński Gustaw, Inny świat, Wydawnictwo Literackie, Warszawa 2004.
4. Huxley A., Nowy wspaniały świat, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988.
5. Krall H., Zdążyć przed Panem Bogiem, Wydawnictwo a5, Poznań 1997.

6. Miłosz Cz., Do polityka [w:] tegoż, Poezje, Czytelnik, Warszawa 1981.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -