Jesteś w:
Motyw wędrówki
Wędrowanie wynika z istoty natury człowieka, która nakazuje mu nieustannie podróżować, zarówno pod względem fizycznym jak i duchowym. Człowiek podąża rozmaitymi ścieżkami, obierając różne wartości za drogowskazy. Jego droga wiąże się ze zdobywaniem doświadczeń, uczy jak stawić czoło wyzwaniom. Podróż może być również rozumiana jako wyprawa w głąb siebie w celu samopoznania, lub przeciwnie - może być ucieczką od problemów i wewnętrznych rozterek. Samo słowo wędrówka definiujemy jako zmianę miejsca pobytu na odległe a jej synonimicznymi odpowiednikami są: podróż, peregrynacja (od łacińskiego wyrazu peregrinari oznaczającego podróżować, wędrować), pielgrzymka, wojaż, a także metempsychoza, czyli wędrówka dusz.
Motyw wędrówki wiąże się z toposem homo viator. Jest to archetyp wędrowca w literaturze utożsamiany z podróżnikiem, którego życiem jest długa droga, a drogą całe życie. Dąży on zawsze do wyznaczonego celu, poszukuje szczęścia i spełnienia a jego cechą charakterystyczną jest to, że odczuwa podniecenie na samą myśl o zbliżającej się podróży. Jest zawsze gotowy do trudów drogi pomimo zmęczenia. Właśnie ta wędrówka i związany z nią cel określają istotę jego człowieczeństwa.
Na przestrzeni epok ujęcie motywu podróży cechowało się ogromną różnorodnością. Już starożytni twórcy wykreowali archetyp wędrowca - Odysa - usiłującego powrócić do rodzinnego domu w Itace oraz mitologicznego śpiewaka Orfeusza, który zszedł do Hadesu po swoją ukochaną Eurydykę. W epoce renesansu, podczas wielkich odkryć geograficznych ludzie odbywali dalekie wojaże, głównie w celach praktycznych – by odkryć nowe szlaki handlowe oraz sprowadzić nieznane dotąd towary. W następnych wiekach czynnikiem determinującym był kult nauki i wiedzy. Ważne było zdobywanie doświadczenia, ludzie chcieli zobaczyć i przeżyć w myśl empirycznej teorii Johna Locke`a. Odkryciem romantyków była paradygmatyczna zmiana kierunku podróżowania: uprzywilejowane zostały podróże ku centrum, w głąb własnej historii i tradycji oraz do wnętrza indywidualnej i zbiorowej świadomości. Współcześnie, dzięki rozwojowi nauki i techniki człowiek potrafi przemieszczać się w błyskawicznym tempie. Oprócz podróży ekspresowymi kolejami, samochodem, samolotem w XX wieku człowiek odbył pierwszą wyprawę w kosmos i stanął na powierzchni księżyca.
BIBLIA
• „Księga Rodzaju” - motyw podróży został przedstawiony jako kara boska a zarazem jako jedyna szansa na przetrwanie. Bóg widząc zło panujące na świecie, postanowił położyć kres wszelkiemu istnieniu. Jedynie Noe dostał od Boga szansę, na ocalenie. Noe zawierzył swoje życie Bogu, czyniąc wszystko to, o co Bóg go poprosił, chociaż nie wiedział czy przyniesie to pozytywny skutek. Podczas trwania potopu, Noe, wraz z rodziną i zwierzętami przebywali w Arce i wierzyli, że Bóg ma ich w opiece. Przez wiele dni dryfowali po wodzie, modląc się, by przeżyli. W końcu nadszedł dobry znak, którym było przyniesienie przez gołębicę świeżej gałązki oliwnej. Wkrótce wszyscy mogli opuścić Arkę. Po tych wydarzeniach Bóg postanowił, że już nigdy nie zniszczy wszystkiego, co żyje, a dla potwierdzenia swojej obietnicy uczynił tęczę na niebie. Wyprawa Arką Noego to podróż całej rodziny, która nie miała wyboru i musiała ją odbyć. Była to przymusowa podróż w walce o przetrwanie.
• „Księga Wyjścia” - Izraelici znajdowali się pod szczególną opieką Boga. Gdy Jahwe widział udręki swego ludu, postanowił za pomocą Mojżesza wyrwać lud Izraela z rąk Faraona i wyprowadzić go z Egiptu do ziemi żyznej i przestronnej, do krainy mlekiem i miodem płynącej. Pielgrzymkę, którą mieli odbyć Izraelici pod wodzą Mojżesza, była ucieczką z niewoli, drogą do upragnionego przez człowieka szczęścia, do ziemi obiecanej, wreszcie do najwyższej prawdy – do poznania samego Boga.
• „Księga Tobiasza” – w utworze odnajdujemy fragment: „Towarzyszy mu bowiem dobry anioł, więc będzie miał szczęśliwą podróż i wróci zdrowy.” Nad Tobiaszem wyruszającym w drogę na prośbę ojca – faktycznie czuwał boski wysłannik – Rafał. To on nauczył młodego Tobiasza wykorzystywać rybie wnętrzności do zdejmowanie klątwy, czy leczenia bielma. Był dla Tobiasza przewodnikiem, chronił go, dzięki niemu Tobiasz ożenił się z odpowiednią kobietą, poznał też kawałek świata prowadzony niemalże za rękę.
• „Ewangelia św. Mateusza” - szczególnym ujęciem motywu drogi jest droga krzyżowa, czyli męka i śmierć Jezusa Chrystusa. Drogę tę możemy rozważać jako ofiarę Chrystusa za nasze grzechy. Jezus zgodził się wziąć na siebie krzyż, symbolizujący wszelkie złe uczynki i umrzeć za ludzi po to, by mogli oni w przyszłości dostąpić łaski zbawienia. Choć Syn Boży uginał się pod ciężarem krzyża i trzy razy upadał, mimo bólu i wcześniej zadanych ran, zawsze powstawał i wytrwale szedł dalej. Z dzisiejszej interpretacji Kościoła wynika, że Chrystus upadał pod naporem naszych grzechów, które go przytłaczały. Droga krzyżowa syna bożego może być również interpretowana jako symbol ludzkiego życia. Każdy z nas niesie „krzyż swojego życia” grzeszy, błądzi, przeżywa trudne chwile, czasem podejmuje złe decyzje, i „upada” na życiowych zakrętach. Jednak dzięki ofierze Jezusa, ludzie mogą mieć nadzieje, że, mimo to, dostąpią zbawienia i życia wiecznego.
• „Odyseja” Homer – w eposie czytamy o niestrudzonym tułaczu Odysie, który zmierza po zakończeniu wojny trojańskiej do rodzinnej Itaki. Odys to archetyp wędrowca - homo viator, który ma swój ściśle określony cel. Jego wędrówka trwa wiele lat i obfituje w niezliczone przygody, jest pełna trudu, niebezpieczeństw i walki o każdy dzień. Dzięki tej epopei zostało sformułowane samo pojęcie tułaczki – podróży wymuszonej przez niesprzyjające okoliczności losu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Motyw wędrówki
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotyw wędrówki/podróży - wprowadzenie
Wędrowanie wynika z istoty natury człowieka, która nakazuje mu nieustannie podróżować, zarówno pod względem fizycznym jak i duchowym. Człowiek podąża rozmaitymi ścieżkami, obierając różne wartości za drogowskazy. Jego droga wiąże się ze zdobywaniem doświadczeń, uczy jak stawić czoło wyzwaniom. Podróż może być również rozumiana jako wyprawa w głąb siebie w celu samopoznania, lub przeciwnie - może być ucieczką od problemów i wewnętrznych rozterek. Samo słowo wędrówka definiujemy jako zmianę miejsca pobytu na odległe a jej synonimicznymi odpowiednikami są: podróż, peregrynacja (od łacińskiego wyrazu peregrinari oznaczającego podróżować, wędrować), pielgrzymka, wojaż, a także metempsychoza, czyli wędrówka dusz.
Motyw wędrówki wiąże się z toposem homo viator. Jest to archetyp wędrowca w literaturze utożsamiany z podróżnikiem, którego życiem jest długa droga, a drogą całe życie. Dąży on zawsze do wyznaczonego celu, poszukuje szczęścia i spełnienia a jego cechą charakterystyczną jest to, że odczuwa podniecenie na samą myśl o zbliżającej się podróży. Jest zawsze gotowy do trudów drogi pomimo zmęczenia. Właśnie ta wędrówka i związany z nią cel określają istotę jego człowieczeństwa.
Na przestrzeni epok ujęcie motywu podróży cechowało się ogromną różnorodnością. Już starożytni twórcy wykreowali archetyp wędrowca - Odysa - usiłującego powrócić do rodzinnego domu w Itace oraz mitologicznego śpiewaka Orfeusza, który zszedł do Hadesu po swoją ukochaną Eurydykę. W epoce renesansu, podczas wielkich odkryć geograficznych ludzie odbywali dalekie wojaże, głównie w celach praktycznych – by odkryć nowe szlaki handlowe oraz sprowadzić nieznane dotąd towary. W następnych wiekach czynnikiem determinującym był kult nauki i wiedzy. Ważne było zdobywanie doświadczenia, ludzie chcieli zobaczyć i przeżyć w myśl empirycznej teorii Johna Locke`a. Odkryciem romantyków była paradygmatyczna zmiana kierunku podróżowania: uprzywilejowane zostały podróże ku centrum, w głąb własnej historii i tradycji oraz do wnętrza indywidualnej i zbiorowej świadomości. Współcześnie, dzięki rozwojowi nauki i techniki człowiek potrafi przemieszczać się w błyskawicznym tempie. Oprócz podróży ekspresowymi kolejami, samochodem, samolotem w XX wieku człowiek odbył pierwszą wyprawę w kosmos i stanął na powierzchni księżyca.
Motyw wędrówki w literaturze
BIBLIA
• „Księga Rodzaju” - motyw podróży został przedstawiony jako kara boska a zarazem jako jedyna szansa na przetrwanie. Bóg widząc zło panujące na świecie, postanowił położyć kres wszelkiemu istnieniu. Jedynie Noe dostał od Boga szansę, na ocalenie. Noe zawierzył swoje życie Bogu, czyniąc wszystko to, o co Bóg go poprosił, chociaż nie wiedział czy przyniesie to pozytywny skutek. Podczas trwania potopu, Noe, wraz z rodziną i zwierzętami przebywali w Arce i wierzyli, że Bóg ma ich w opiece. Przez wiele dni dryfowali po wodzie, modląc się, by przeżyli. W końcu nadszedł dobry znak, którym było przyniesienie przez gołębicę świeżej gałązki oliwnej. Wkrótce wszyscy mogli opuścić Arkę. Po tych wydarzeniach Bóg postanowił, że już nigdy nie zniszczy wszystkiego, co żyje, a dla potwierdzenia swojej obietnicy uczynił tęczę na niebie. Wyprawa Arką Noego to podróż całej rodziny, która nie miała wyboru i musiała ją odbyć. Była to przymusowa podróż w walce o przetrwanie.
• „Księga Wyjścia” - Izraelici znajdowali się pod szczególną opieką Boga. Gdy Jahwe widział udręki swego ludu, postanowił za pomocą Mojżesza wyrwać lud Izraela z rąk Faraona i wyprowadzić go z Egiptu do ziemi żyznej i przestronnej, do krainy mlekiem i miodem płynącej. Pielgrzymkę, którą mieli odbyć Izraelici pod wodzą Mojżesza, była ucieczką z niewoli, drogą do upragnionego przez człowieka szczęścia, do ziemi obiecanej, wreszcie do najwyższej prawdy – do poznania samego Boga.
• „Księga Tobiasza” – w utworze odnajdujemy fragment: „Towarzyszy mu bowiem dobry anioł, więc będzie miał szczęśliwą podróż i wróci zdrowy.” Nad Tobiaszem wyruszającym w drogę na prośbę ojca – faktycznie czuwał boski wysłannik – Rafał. To on nauczył młodego Tobiasza wykorzystywać rybie wnętrzności do zdejmowanie klątwy, czy leczenia bielma. Był dla Tobiasza przewodnikiem, chronił go, dzięki niemu Tobiasz ożenił się z odpowiednią kobietą, poznał też kawałek świata prowadzony niemalże za rękę.
• „Ewangelia św. Mateusza” - szczególnym ujęciem motywu drogi jest droga krzyżowa, czyli męka i śmierć Jezusa Chrystusa. Drogę tę możemy rozważać jako ofiarę Chrystusa za nasze grzechy. Jezus zgodził się wziąć na siebie krzyż, symbolizujący wszelkie złe uczynki i umrzeć za ludzi po to, by mogli oni w przyszłości dostąpić łaski zbawienia. Choć Syn Boży uginał się pod ciężarem krzyża i trzy razy upadał, mimo bólu i wcześniej zadanych ran, zawsze powstawał i wytrwale szedł dalej. Z dzisiejszej interpretacji Kościoła wynika, że Chrystus upadał pod naporem naszych grzechów, które go przytłaczały. Droga krzyżowa syna bożego może być również interpretowana jako symbol ludzkiego życia. Każdy z nas niesie „krzyż swojego życia” grzeszy, błądzi, przeżywa trudne chwile, czasem podejmuje złe decyzje, i „upada” na życiowych zakrętach. Jednak dzięki ofierze Jezusa, ludzie mogą mieć nadzieje, że, mimo to, dostąpią zbawienia i życia wiecznego.
• „Odyseja” Homer – w eposie czytamy o niestrudzonym tułaczu Odysie, który zmierza po zakończeniu wojny trojańskiej do rodzinnej Itaki. Odys to archetyp wędrowca - homo viator, który ma swój ściśle określony cel. Jego wędrówka trwa wiele lat i obfituje w niezliczone przygody, jest pełna trudu, niebezpieczeństw i walki o każdy dzień. Dzięki tej epopei zostało sformułowane samo pojęcie tułaczki – podróży wymuszonej przez niesprzyjające okoliczności losu.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -