Jesteś w: Motyw wojny

Motyw wojny

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• Broniewski W., „Ballady i romanse” - utwór opowiada o losie małej Żydówki, której cały świat runął. Podczas działań wojennych zniszczono miasteczko, w którym się wychowała, zabito jej rodziców. Sama dziewczynka biega naga po gruzowisku. Jest obłąkana, twierdzi, że jej rodzice żyją. Wiersz pokazuje jakie skutki może wywołać wojenna trauma.


• Broniewski W., „Monte Cassino” – wiersz jest przykładem poezji tyrtejskiej z czasów wojny. Został napisany w rytmie marszu, żeby dodać odwagi żołnierzom kierującym się na Monte Cassino. Mówi o tym, że wielu z nich zginie, jednak reszta mimo wszystko będzie szła dalej po zwycięstwo i zwycięży, nie podda się. Obrazują one chaos wojny, ale również wpływają na utrzymanie utworu w rytmie marszu. Borowski nawiązał w swoim utworze do „Mazurka Dąbrowskiego”, co potęguje pobudzanie żołnierzy do walki. W utworze często jest mowa o przestawianiu granic.

• Camus A., „Dżuma” - w powieści próbie zostali poddani bohaterowie w sytuacji zagrożenia. Człowiek skazany jest na przeżywanie trosk i trwogi przed śmiercią. W takim świecie nie ma nic trwałego, nie ma Boga, żadnych wartości. Istnieje tylko samotny człowiek ze świadomością swej kruchości, nieuchronności śmierci, skazany na trudne wybory. Dżuma jest tutaj metaforą, która jak wojna sieje śmierć i zniszczenie, niesie cierpienie, zaraża całe społeczeństwo. Zbiorowe groby, krematoria, głośniki na ulicach miasta, komunikaty, wspólny los, zmiany w zachowaniach ludzi to wszystko, jak w przypadku dżumy odbija się w losie ludzi, którzy musieli przeżyć koszmar II wojny światowej.


• Czechowicz J., „Żal” - autor wyraża przeczucie nieuchronnego kresu. Świadczy o tym m. in. obrazowanie przypominające biblijną apokalipsę: blask, huk, czerwony udój, płomienie i krzyk ludzki. Podmiot liryczny przeczuwa wojnę która przyniesie upadek i klęskę. Człowiek zdegraduje się w swym człowieczeństwie. Wojna zniszczy ludzi nie tylko fizycznie, ale i psychicznie.

• Fiedler A., „Dywizjon 303” – autor opisuje czarną stronę wojny, a zarazem odwagę, ryzyko i dumę żołnierzy. Jest to obraz podniebnych zmagań lotników polskich z niemieckimi bombowcami i myśliwcami.. To interesujące sprawozdanie z powietrznego placu boju ujęte w formę literacką. Widok trafionego, spadającego samolotu czy kabiny pilota zbryzganej krwią z niespotykaną intensywnością oddaje koszmar wojny.


• Gałczyński K. I., „Pieśń o żołnierzach z Westerplatte” – autor upamiętnił w swoim utworze jedno z najważniejszych wydarzeń drugiej wojny światowej, mających miejsce w Polsce – obronę Westerplatte. Opisał męstwo walczących, stosując kontrast z pięknem świata. Gałczyński pisze o tym, że żołnierze z Westerplatte idą prosto do nieba. Ponadto żołnierze z „Pieśni…” mówią, że jeśli Polska będzie kiedyś potrzebowała ich pomocy, oni spłyną w dół na ziemię i ocalą ojczyznę.

• Herling-Grudziński G., „Inny świat” - to książka traktująca o procesie niszczenia człowieka przez system sowieckich obozów pracy, a także rozpaczliwej walce o zachowanie godności i człowieczeństwa. Mottem utworu są słowa Dostojewskiego z „Zapisków z martwego domu”: „Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego nie podobny, tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy, tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli.” Grudziński uważa, ze nawet w nieludzkich warunkach, przy ogromnym samozaparciu, można ocalić w sobie godność. Walka o zachowanie podstawowych, niepodważalnych wartości, próba ich obrony nadaje ludzkiemu życiu sens.

• Homer, „Iliada” - w starożytnej Grecji namiętność jaka połączyła Parysa - księcia Troi oraz Helenę - królową Sparty, stała się przyczyną wojny. Naprzeciw siebie stanęły ogromne wojska Sparty i Troi. Walki trwały przez 10 lat, a ich kres stanowiło zwycięstwo Spartan osiągnięte podstępem – użyciem drewnianego konia z ukrytym wewnątrz wojskiem. Utwór ukazuje wojnę jako następstwo miłości. Bój toczy się o najpiękniejszą kobietę ówczesnego świata – Helenę. Homer przedstawia w eposie rycerza wyjątkowego - Achillesa. Ma on żelazne serce, odwagę i chce zdobyć sławę. Sprawnie włada nie tylko mieczem, ale i rozumem jak Odyseusz, który wymyślił konia trojańskiego. Podstęp i jawna walka o łupy, obecność bóstw na polu bitwy, wzniosłość i patos to cechy charakterystyczne wojny starożytnej.

• James J., „Cienka czerwona linia” - akcja powieści dzieje się podczas operacji na wyspie Guadalcanal, gdzie miały miejsce jedne z najbardziej dramatycznych zmagań w historii II wojny światowej. Jednak wszystkie wydarzenia są jedynie tłem dla ukazania uczuć targających żołnierzami. Czytelnik przeżywa razem z bohaterami wszystkie niepowodzenia, zwycięstwa, zniewagi, przywiązuje się do każdego z nich.

• Kamiński A., „Kamienie na szaniec” – utwór jest świadectwem tragedii młodego pokolenia, ponieważ ukazuje, jak młodzi ludzie musieli walczyć w obronie swojej ojczyzny. Przerażające jest to jak szybko wyzbyć się musieli niewinności. Zośka i jego przyjaciele tylko pewien czas służyli w dywersji, ale - powtarzając za autorem - „Broń i przeżycia związane z walką wywołały ogromne przemiany psychiczne. Inny był teraz błysk ich oczu”.

• Krall H., „Zdążyć przed Panem Bogiem” – główny bohater Marek Edelman opowiada w sposób trochę chaotyczny o losach Żydów uwięzionych w getcie. Przedstawia różne oblicza śmierci. Z szacunkiem mówi o tych, którzy z godnością i spokojem szli do wagonów wiozących ich do komór gazowych. Wbrew powszechnej opinii, nie heroizuje śmierci powstańców. Mówi: „Ludzie zawsze uważali, że strzelanie jest największym bohaterstwem. No to żeśmy strzelali”. Nie mieli nadziei na zwycięstwo, ale chcieli pokazać światu, że Żydzi też umieją umierać jak bohaterowie z honorem. W sytuacji tragicznej, w jakiej się znaleźli, „chodziło tylko o wybór sposobu umierania”, kierowali się poczuciem godności. Był to dramatyczny wybór i przejaw walki z nieuchronnym losem.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -