Jesteś w: Motyw wojny

Motyw wojny

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• „Szeregowiec Ryan” Steven Spielberg - film jest brutalny. Żołnierze giną jak muchy, często rozerwani wybuchami. Widzimy setki ciał, bezpardonową walkę, gdzie nie ma czasu na zajmowanie się jeńcami, więc ich się zabija. Bardziej wprawne oko zobaczy też wiele innych rzeczy np. nowoczesne efekty specjalne, czy też nowatorskie ujęcia kamery. Oglądając cały film zobaczymy wspaniały kunszt reżyserski Spielberga. Zobaczymy prawdziwe gwiazdy aktorskie, a na ich twarzach strach, odwagę, cynizm i uśmiech.

„Troja”, Wolfgang Petersen – film jest luźną adaptacją starożytnego eposu heroicznego. Liczne sceny batalistyczne ukazują potęgę wojsk starożytnych, ich siłę i spryt, umiejętność strategii i podstępnego działania, które zastąpiły doskonałość broni używanej w czasach późniejszych. Widok błyszczących w słońcu zbroi, hełmów, tarcz dających osłonę przed ugodzeniem oraz zapierające dech w piersiach obrazy walki wręcz przenoszą nas w świat IX w. p.n.e. i uczą historii.

„Westerplatte” Stanisław Różewicz – autor żywy widok „jęczącej” od wybuchów ziemi, chmur czarnego dymu, stosów gałęzi i piachu sypiącego się na głowy obrońców.

Motyw wojny - tematy wypracowań


Temat dotyczący wojny można potraktować wieloaspektowo, dlatego przy jego uściśleniu należy się zastanowić na co chcemy zwrócić szczególną uwagę. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:

• Zmiany w przedstawianiu motywu wojny na przestrzeni epok. Przedstaw na przykładzie literatury i kultury (praca wymagać będzie odwołania do przynajmniej trzech epok literackich, obok pozycji książkowych należy uwzględnić przykłady malarskie, lub/i filmowe, a także muzyczne).
• Motyw wojny na wybranych przykładach literatury dawnej i współczesnej (jedynym wyznacznikiem tej pracy jest wymóg sięgnięcia do literatury z epok wcześniejszych i z współczesności).

Tematy te pozwalają na dowolny dobór lektur pod kontem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na dobór podstawowych lektur. Należy jednak pamiętać, że zbyt dużo przykładów, potraktowanych pobieżnie uczyni pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Wśród wielu sposobów wykorzystania motywu wojny możemy odnaleźć takie, które odwołują się do człowieka, głównie jego psychiki i moralności:

• Próby zachowania człowieczeństwa podczas wojny i okupacji. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów.
• Wpływ wojny na psychikę człowieka. Przedstaw na podstawie wybranych utworów.
• Prawda o człowieku w „czasach pogardy”. Jakich wyborów moralnych dokonywali bohaterowie literatury wojennej?

W tematach tych wojna przechodzi na drugi plan, a w centrum uwagi stoi człowiek. W każdym z tematów możemy skupić się na postaciach pozytywnych (np. pomagających sobie więźniach, ludzkich hitlerowcach), jak i negatywnych (stalinowskich lub hitlerowskich oprawcach, donosicielach, kolaborantach). Można skupić się na ludności cywilnej, jak i walczących żołnierzach. Ważna jest szczegółowa analiza psychologiczna wybranych postaci. Ostatni temat zawężą pole literackich poszukiwań do czasów pogardy, czyli II wojny światowej. Kolejnym popularnym nawiązaniem do omawianego tematu jest skupienie się na wybranym konflikcie, najczęściej II wojnie światowej. Ujęcia tak zawężonego tematu mogą być różnorodne:

• II wojna światowa w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych tematach.
• Polska i Polacy podczas II wojny światowej. Zaprezentuj na podstawie wybranych utworów.
• Poetyckie obrazy wojny w polskiej poezji współczesnej. Przedstaw na wybranych przykładach.
• Hitlerowscy oprawcy podczas II wojny światowej.
• Literacki obraz narodu polskiego podczas okupacji hitlerowskiej.

Popularnym ujęciem tematu dotyczącego wojny jest ukazanie scen batalistycznych, najsławniejszych potyczek, bitew, momentów kluczowych dla wybranej kampanii lub nawet całej wojny:

• Sceny batalistyczne w literaturze i sztuce różnych epok.
• Motywy batalistyczne w literaturze i sztuce. Omów, odwołując się do celowo wybranych tekstów kultury.
• Chwała oręża polskiego w literaturze i sztuce. Zilustruj, przedstawiając odpowiednie utwory.

W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy wojenne występujące w malarstwie, filmie, a nawet muzyce (warto wówczas oprzeć się na piosenkach wojennych). Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:

• Wojna jako gloryfikacja bohaterstwa czy ukazanie okrucieństwa i cierpienia. Omów na wybranych przykładach z literatury i sztuki.
• Dramat życia i dramat śmierci w literaturze podejmującej problematykę wojny i okupacji.

We wszystkich wymienionych tematach prezentacji uwagę zwrócić należy na to, co sugeruje jego sformułowanie. Może pojawić się wymóg sięgnięcia do różnych epok, lub praca może skupiać się na jednym okresie, na przykład współczesności.

Określenie problemu – teza

Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.

Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”:
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -