Jesteś w: Cierpienia młodego Wertera

Nawiązania do „Cierpień młodego Wertera” w Polsce

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

W Polsce w literaturze końca XVIII wieku nie znajdujemy wpływu dzieła Goethego. Przyczyną była przede wszystkim trudna sytuacja w państwie, które walczyło o zachowanie niepodległości. W drugim dziesięcioleciu XIX wieku o „Cierpieniach…” można znaleźć zaledwie kilka wzmianek. Pierwszym oryginalnym dziełem, na które wpływ miały dzieje Wertera jest utwór z 1813 roku „Malwina czyli Doromyślność serca” Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej. Główny bohater - Ludomir nosi podobne cechy jak postać Goethego. Utwory łączy także motyw osjanistyczny. Innymi polskimi „werteriadami” były m. in.: „Nierozsądne śluby” Bernatowicza, „Żale Elwiry” Kacperowskiego, „Smutne wspomnienia nieszczęśliwego Kazimierza” Kraszewskiego czy „Lesław” Zmorskiego. Pierwsze tłumaczenie „Cierpień…” ukazało się w Polsce w 1822 roku dzięki Kazimierzowi Brodzińskiemu.

Głębsze zagłębienie się w pesymistyczną filozofię Wertera odnajdziemy dopiero w IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Oprócz oczywistego wpływu utworu odnajdziemy także podobieństwo losów Goethego i Mickiewicza. Najbardziej czytelne cechy wspólne obu utworów to bezpośredniość uczuć i przeżyć, a także szczerość w ich ukazaniu. Na bezpośrednie związki z niemieckim pisarzem wskazuje autor „Ballad i romansów” w treści dramatu, gdy Gustaw mówi: „Ach, jeśli ty Goethego znasz w oryginale” lub „znasz ogień i łzy Wertera?”. Wertera i Gustawa łączy wiele cech – silne uczucie, wrażliwość na naturę, zainteresowanie losem zwykłych ludzi, fantazja, bogata wyobraźnia, idealizm. Obydwaj bohaterowie podobnie traktują miłość – to uczucie święte, najważniejsza wartość w życiu. Podoba w obu utworach jest teoria samobójstwa, śmierć z własnej ręki zostaje usprawiedliwiona. Mickiewicz jednak przełamuje schemat werterowski – Gustawowi każe przemienić się w III cz. „Dziadów” w kochanka ojczyzny – Konrada.



  Dowiedz się więcej