Jesteś w:
Motyw totalitaryzmu
• „Proces”, reż. reż. David Hugh Jones - w filmie wszechobecny absurd i całkowity brak logiki, w połączeniu z nieograniczonymi możliwościami sądu stwarzają prawdziwe poczucie zagrożenia. Film dość wiernie trzyma się książki, i tak też ukazuje sposób działania sądu. Pomimo skrupulatnie odtworzonych realiów, film również jest utworem ponadczasowym i ostrzega, szczególnie dziś, przed biurokratycznym obłędem państw totalitarnych.
• „Folwark zwierzęcy”, reż. John Stephenson - film jest adaptacją bestselleru Georga Orwella i opowiada o manipulacjach władzy i polityków, które mogą się zdarzyć zawsze i wszędzie.
• „Equilibrium”, reż. Kurt Wimmer - film ukazuje, jak w globalnym państwie o nazwie Libria codzienna dawka leku Prozium ingerowała w psychikę ludzką pozbawiając człowieka wszelkich emocji. Powodem takiego stanu rzeczy była chęć przetrwania po wyniszczających konfliktach zbrojnych, zwłaszcza po III wojnie światowej: „Ci z nas, którzy przeżyli, wiedzieli, że ludzkość nie przeżyje czwartej”. W Librii panował Ojciec. W filmie to właśnie jego widzimy na nieustających przemówieniach gromadzących posłuszne społeczeństwo. Autokracja przejawia się tu centralnym sterowaniem państwem, wydawaniem poleceń (zwłaszcza klerykom). Znamienna wydaje się być jedna z rozmów Prestona z kanclerzem Dupont stwierdzającym, że to właśnie Ojciec jest prawem.
• „Katyń”, reż. Andrzej Wajda - film ukazuje mord masowy - zbrodnię na prawie 19 tysiącach oficerach. 17 września po ataku ZSRR na Polskę, schwytano i wywieziono do obozów setki polskich oficerów. Przetrzymywano ich w trzech obozach tworzonych specjalnie do tego celu: kozielskim, ostaszkowskim, starobielskim. Z obozów jeńcy zostali przewiezieni w okolice Katynia, do lasu. W lesie wykopano ogromny dół, zbiorową mogiłę. Żołnierze radzieccy kolejno wyprowadzali więźniów z ciężarówek i zabijali strzałem z bliska w potylicę. Kiedy już wszyscy nie żyli Rosjanie zasypali dół i opuścili las.
Totalitaryzm jest wytworem ubiegłego wieku, więc wszelkie tematy, niezależnie od tego czy zawierają wskazanie na XX wiek, będą dotyczyć tego okresu w literaturze i sztuce. Temat totalitaryzmu można potraktować wieloaspektowo, dlatego przy jego uściśleniu należy się zastanowić na co chcemy zwrócić szczególną uwagę. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
• Totalitaryzm w literaturze XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury.
• Przedstaw charakterystykę systemów totalitarnych na podstawie wybranej literatury.
Tematy te pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych lektur. Należy jednak pamiętać, że zbyt dużo przykładów, potraktowanych pobieżnie uczyni pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu totalitaryzmu jest ukazanie jej oblicza w literaturze oraz sztuce. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
• Różne sposoby przedstawiania totalitaryzmu w literaturze współczesnej i filmie. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
• Obraz systemu totalitarnego w literaturze filmie i malarstwie. Omów różne sposoby realizacji tego zagadnienia odwołując się do dowolnie wybranych przykładów.
• Obraz totalitaryzmu w literaturze i filmie XX wieku.
W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy totalitaryzmu występujące w malarstwie, filmie, a nawet muzyce. Jednym ze sposobów realizowania motywu totalitaryzmu może być skupienie się na człowieku i jego zachowaniu, psychice, stosunku do rozgrywających się wokół tragedii:
• Różne postawy człowieka wobec totalitaryzmu. Omów problem na wybranych przykładach literatury XX wieku.
• Człowiek w obliczu totalitaryzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do analizy odpowiednio wybranych utworów literackich.
• Totalitaryzm i próba zachowania ludzkiej godności. Omów temat, odwołując się do wybranych.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Mechanizmy funkcjonowania państwa totalitarnego w literaturze XX wieku. Przedstaw, odwołując się do wybranych utworów.
• Omów cechy dwóch największych reżimów totalitarnych – stalinizmu i hitleryzmu, odwołując się do znanych ci tekstów kultury.
• Tragizm losów i bohaterstwo człowieka w walce z totalitaryzmem we współczesnej literaturze polskiej i obcej.
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”. Określenia problemów podzielone zostały na dwie grupy. Pierwsza z nich dotyczy tematów skupiających się na ukazaniu zbrodniczości systemów totalitarnych, a także funkcji polegającej na ostrzeżeniu ludzkości na przyszłość:
• Różne sposoby prezentowania totalitaryzmu łączy chęć utrwalenia negatywnego obrazu systemów totalitarnych, aby nigdy nie powróciły.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw totalitaryzmu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Motyw totalitaryzmu - wprowadzenie
- Motyw totalitaryzmu w literaturze
- Motyw totalitaryzmu w filmie
- Motyw totalitaryzmu - propozycje tematów wypracowań
- Motyw totalitaryzmu - propozycje wstępu
- Motyw totalitaryzmu - propozycje zakończenia
- Motyw totalitaryzmu - literatura podmiotowa
- Motyw totalitaryzmu - literatura przedmiotowa
• „Proces”, reż. reż. David Hugh Jones - w filmie wszechobecny absurd i całkowity brak logiki, w połączeniu z nieograniczonymi możliwościami sądu stwarzają prawdziwe poczucie zagrożenia. Film dość wiernie trzyma się książki, i tak też ukazuje sposób działania sądu. Pomimo skrupulatnie odtworzonych realiów, film również jest utworem ponadczasowym i ostrzega, szczególnie dziś, przed biurokratycznym obłędem państw totalitarnych.
• „Folwark zwierzęcy”, reż. John Stephenson - film jest adaptacją bestselleru Georga Orwella i opowiada o manipulacjach władzy i polityków, które mogą się zdarzyć zawsze i wszędzie.
• „Equilibrium”, reż. Kurt Wimmer - film ukazuje, jak w globalnym państwie o nazwie Libria codzienna dawka leku Prozium ingerowała w psychikę ludzką pozbawiając człowieka wszelkich emocji. Powodem takiego stanu rzeczy była chęć przetrwania po wyniszczających konfliktach zbrojnych, zwłaszcza po III wojnie światowej: „Ci z nas, którzy przeżyli, wiedzieli, że ludzkość nie przeżyje czwartej”. W Librii panował Ojciec. W filmie to właśnie jego widzimy na nieustających przemówieniach gromadzących posłuszne społeczeństwo. Autokracja przejawia się tu centralnym sterowaniem państwem, wydawaniem poleceń (zwłaszcza klerykom). Znamienna wydaje się być jedna z rozmów Prestona z kanclerzem Dupont stwierdzającym, że to właśnie Ojciec jest prawem.
• „Katyń”, reż. Andrzej Wajda - film ukazuje mord masowy - zbrodnię na prawie 19 tysiącach oficerach. 17 września po ataku ZSRR na Polskę, schwytano i wywieziono do obozów setki polskich oficerów. Przetrzymywano ich w trzech obozach tworzonych specjalnie do tego celu: kozielskim, ostaszkowskim, starobielskim. Z obozów jeńcy zostali przewiezieni w okolice Katynia, do lasu. W lesie wykopano ogromny dół, zbiorową mogiłę. Żołnierze radzieccy kolejno wyprowadzali więźniów z ciężarówek i zabijali strzałem z bliska w potylicę. Kiedy już wszyscy nie żyli Rosjanie zasypali dół i opuścili las.
Motyw totalitaryzmu - propozycje tematów wypracowań
Totalitaryzm jest wytworem ubiegłego wieku, więc wszelkie tematy, niezależnie od tego czy zawierają wskazanie na XX wiek, będą dotyczyć tego okresu w literaturze i sztuce. Temat totalitaryzmu można potraktować wieloaspektowo, dlatego przy jego uściśleniu należy się zastanowić na co chcemy zwrócić szczególną uwagę. Tematy mogą zostać sformułowane bardzo ogólnikowo:
• Totalitaryzm w literaturze XX wieku. Przedstaw i porównaj sposoby jego kreacji w wybranych tekstach kultury.
• Przedstaw charakterystykę systemów totalitarnych na podstawie wybranej literatury.
Tematy te pozwalają na dowolny dobór lektur pod kątem określonego problemu prezentacji. Mogą być wykorzystane przez uczniów, którzy nie do końca pewnie czują się na lekcjach języka polskiego, ponieważ pozwalają na wybór podstawowych lektur. Należy jednak pamiętać, że zbyt dużo przykładów, potraktowanych pobieżnie uczyni pracę płytką. Lepiej, określając problem, skupić się na jakimś aspekcie tematu. Innym sposobem ujęcia motywu totalitaryzmu jest ukazanie jej oblicza w literaturze oraz sztuce. Poniższe tematy należą do drugiej grupy, zakładającej związek literatury z innymi dziedzinami sztuki:
• Różne sposoby przedstawiania totalitaryzmu w literaturze współczesnej i filmie. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
• Obraz systemu totalitarnego w literaturze filmie i malarstwie. Omów różne sposoby realizacji tego zagadnienia odwołując się do dowolnie wybranych przykładów.
• Obraz totalitaryzmu w literaturze i filmie XX wieku.
W tak sformułowanych tematach trzeba oprócz przykładów książkowych odnaleźć i zaprezentować motywy totalitaryzmu występujące w malarstwie, filmie, a nawet muzyce. Jednym ze sposobów realizowania motywu totalitaryzmu może być skupienie się na człowieku i jego zachowaniu, psychice, stosunku do rozgrywających się wokół tragedii:
• Różne postawy człowieka wobec totalitaryzmu. Omów problem na wybranych przykładach literatury XX wieku.
• Człowiek w obliczu totalitaryzmu. Omów zagadnienie, odwołując się do analizy odpowiednio wybranych utworów literackich.
• Totalitaryzm i próba zachowania ludzkiej godności. Omów temat, odwołując się do wybranych.
Pośród tematów dla ambitniejszych maturzystów spotkać można:
• Mechanizmy funkcjonowania państwa totalitarnego w literaturze XX wieku. Przedstaw, odwołując się do wybranych utworów.
• Omów cechy dwóch największych reżimów totalitarnych – stalinizmu i hitleryzmu, odwołując się do znanych ci tekstów kultury.
• Tragizm losów i bohaterstwo człowieka w walce z totalitaryzmem we współczesnej literaturze polskiej i obcej.
Określenie problemu – teza
Po wyborze tematu i przejrzeniu dostępnej literatury podmiotowej i przedmiotowej najważniejsze będzie określenie problemu. Odpowiednia forma znacząco wpłynie na realizację wybranego tematu. Trzeba pamiętać, by teza znalazła swoje odzwierciedlenie w zakończeniu.
Najpopularniejsze, ale przez to mało konkretne są ogólnikowe ujęcia problemu. Pozwalają one na szerokie wykorzystanie literatury, jednak poprzez brak określonych celów mogą sprawić, że praca będzie sztampowa i „przegadana”. Określenia problemów podzielone zostały na dwie grupy. Pierwsza z nich dotyczy tematów skupiających się na ukazaniu zbrodniczości systemów totalitarnych, a także funkcji polegającej na ostrzeżeniu ludzkości na przyszłość:
• Różne sposoby prezentowania totalitaryzmu łączy chęć utrwalenia negatywnego obrazu systemów totalitarnych, aby nigdy nie powróciły.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -