Jesteś w: Motyw anioła

Motyw anioła

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

We wstępie możemy odwołać się do definicji anioła lub historii jego przedstawiania np.:

Encyklopedia definiuje postać anioła w następujący sposób: Anioł – [gr.], istota duchowa zajmująca w hierarchii bytów miejsce pośrednie między Bogiem i ludźmi; Dzielą się na dobrych (służących Bogu) i złych (zbuntowanych przeciw Bogu i strąconych do piekła) zw. Diabłami; w chrześcijaństwie anioły dobrzy są hierarchizowani w 9 „chórach” – m.in. archaniołów, np. czczeni przez chrześcijan: Gabriel, Michał i Rafał.

Święty Tomasz z Akwinu zdefiniował anioła jako czystą duchową inteligencję, teologowie mistycy i przede wszystkim artyści zastanawiali się jak wygląda anioł. W sztuce wczesnochrześcijańskiej anioły wyobrażano jako silnych, wysokich, umięśnionych mężczyzn, początkowo bez zarostu a potem brodatych. Jedynie w scenach zwiastowania przedstawiano anioła jako szczupłego młodzieńca w długiej jasnej szacie. W IV wieku przydano im aureolę, którą stosowano wymiennie z diademem. Zaczęto też ubierać anioły w zbroje rycerskie. Z czasem zbroja stała się atrybutem Świętego Michała Archanioła, dowódcy hufców anielskich.

Średniowiecze wprowadziło gotycki kanon przedstawienia anioła. Odtąd zaczęli być oni pełni surowej powagi, dostojeństwa. Te anioły miały smukłe proporcjonalne sylwetki. Zazwyczaj były ukazywane statycznie. U schyłku gotyku pojawił się bardzo popularny temat chórów anielskich. Takim przykładem jest przedstawiony na slajdach obraz Boscha „Wstąpienie do Raju”. Tu duszom przechodzącym przez ciemny tunel towarzyszą ich anioły.

Przełomem w sposobie przedstawienia aniołów był XV wiek; wtedy to w sztuce zaczęły przenikać się wątki i motywy średniowieczne z renesansowymi. W renesansie zaczęła się zacierać granica pomiędzy sztuką sakralną, a świecką. Do tej pory anioły należały do sfery sacrum. Renesans zaczął je cechować wdziękiem i indywidualizmem.

Barokowy manieryzm przyniósł nadmiar ornamentów i zdobniczy przepych. Anioły noszą bogato haftowane suknie, nawet ich skrzydła malowane są jako swego rodzaju ornamenty. Często jednak zdarza się, że aż kapią złotem. To wtedy zaczęto ukazywać anioły jako zniewieściałe postacie, przypominające kobiety. Równie często ukazywano je w nienaturalnych, ale bardzo efektownych pozach. Modne stały się uskrzydlone amorkowate główki. W XVIII wieku temat aniołów trochę zaniedbano, za to wiele ważnych dzieł przyniosły XIX i XX wiek. W dzisiejszym świecie możemy spotkać Anioły w grach komputerowych występujących jako słudzy mocy niebieskich. Pojawiają się też w książkach jako postacie fikcyjne lub przenośnie. Możemy kupić na T-shirt z aniołem, pocztówkę, portfel. Te pełne wdzięku postacie ozdabiają wiele gadżetów. Kiczowate obrazki i pocztówki przedstawiają anioły jako zgrabne i zmysłowe dziewczyny ze skrzydłami lub przesłodzone, grube bobaski. Teraźniejszość bagatelizuje dawne symbole czci i wierzeń.

A. Motyw anioła w literaturze i sztukach plastycznych. Przedstaw, odwołując się do wybranych tekstów kultury.

Przykład wstępu:

Anioł to słowo pochodzenia greckiego - angelos - oznacza posłańca, posła, wysłannika. Angelologia to w teologii chrześcijańskiej część dogmatyki zajmująca się bytami duchowymi. W religioznawstwie to dział demonologii zajmujący się duchami dobrymi. Angelofania to nic innego jak ukazywanie się aniołów istotom ludzkim.

Istnienie aniołów przyjmują również inne religie, nie tylko chrześcijańska, także islam. W Koranie możemy natrafić na anioły i archanioły w szczególności na Michała i Gabriela. Przyjmuje się, że aniołowie zostali powołani do życia przez Boga jeszcze przed stworzeniem materialnego widzialnego świata. Jedni chcieli służyć Bogu, drudzy wypowiedzieli mu posłuszeństwo. Ci źli aniołowie dziś nazywani diabłami, sprzeciwiają się Bogu i uniemożliwiają mu zrealizowanie Bożego planu. Dopiero w późniejszym judaizmie została opracowana popularna koncepcja o upadku części zastępów anielskich. Ostateczna wersję – wraz z opinią, że ten upadek był skutkiem pychy – opracował Augustyn z Hippony. Czym a może, kim tak naprawdę są? W swojej prezentacji postaram się to określić bliżej.

B. Funkcjonowanie kreacji anioła w literaturze i innych dziedzinach sztuki.

Przykład wstępu:

Słowo „anioł” przywodzi na myśl piękna postać w białych szatach z dużymi skrzydłami i aureolą. Taki obraz został zakorzeniony w ludzkiej świadomości, dzięki nauce Kościoła i ludowym wyobrażeniom. Kim tak naprawdę są istoty niebieskie? Aniołowie według większości religii to byt duchowy, na różne sposoby wspierający działania Boga i służący mu. Liczne słowniki podają definicje mówiące, że są to istoty niematerialne, pośredniczące między ludźmi a Stwórcą, zwykle uosabiające dobroć Pana. Tym boskim istotom przypisuje się wiele zadań: służą Wszechmogącemu, adorują go oraz otaczają opieką ludzi. Jednak najważniejsze zadanie aniołów polega na pośredniczeniu między sferą sacrum i profanum. Przyjmuje się, że Pan stworzył je jeszcze przed ukształtowaniem świata materialnego.

Anioły, istoty niewidzialne, a jednak ujawniające swoją obecność, byty zawieszone pomiędzy człowiekiem a Bogiem od wieków interesują artystów, którzy tworzą literackie czy malarskie wizje postaci anielskich. W swojej prezentacji przedstawię, w jaki sposób funkcjonuje motyw anioła w kulturze. Jednocześnie zanalizuję, jaką rolę odgrywa ten motyw dla idei utworu.

Motyw anioła - przykłady zakończeń wypracowań


Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy. Warto postarać się, by zakończenie nie zamykało i nie wyczerpywało danego tematu, a ukazywało inne możliwości interpretacji, dalsze kierunki poszukiwań.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -