Jesteś w:
Motyw Boga
• Jan Kasprowicz, „Przestałem się wadzić z Bogiem” - w utworze Kasprowicz pogodził się z Najwyższym. Tłumaczy, że w swojej wcześniejszej twórczości miał powody, aby kłócić się ze Stwórcą. Zaznacza, iż były to zwady serdeczne wynikające z ludzkiej słabości i niedoli. Walka z nim była dziwna, bo Bóg wcale nie podejmuje rzuconego Mu wyzwania, nie rusza do walki z człowiekiem. Siedzi na tronie i uśmiecha się pobłażliwie. Ten uśmiech może wynikać z innej perspektywy, z której Bóg patrzy na losy świata. Ale może tez być uśmiechem pełnym wyższości - cóż znaczy bunt jednostki wobec jego wszechmocy i majestatu? Niewiele. I stąd może ten uśmiech. W każdym razie jest o wiele łagodniej ukazany niż we wcześniejszych utworach.
• Jan Kasprowicz, Przeprosiny Boga - w utworze autor odwołuje się do filozofii franciszkańskiej, zgodnie z którą człowiek powinien kochać wszystko co żyje. Bóg jawi się autorowi jako przyjaciel człowieka. Jest jego dobroczyńcą. Można z nim nawet pójść na „jednego”, jak to czyni dwóch staruszków - bohaterów utworu.
• Bolesław Leśmian, „Eliasz” - w utworze autor przeciwstawia się Bogu, chce wyjść poza boską rzeczywistość, poza boskie istnienie, które wydaje mu się niedoskonałe. Zresztą sam Bóg przyznaje, że świat, który jest jego dziełem posiada liczne mankamenty. Stwórca nie jest tu ukazany jako wszechmocny Duch, ale jako bezsilna istota, która tak jak człowiek popełnia błędy. W przypadku Boga tym błędem jest świat, który nie wyszedł zgodnie z wcześniejszymi jego zamierzeniami. Eliasz postanawia uwolnić się od obecności Boga. Udaje się więc tam, gdzie kończy się Wszechświat. W tym momencie kończy się również wiersz Leśmiana. Widać, że wyobraźnia poety nie potrafiła poradzić sobie z nakreśleniem świata bez Boga. Bo mimo buntu, mimo złorzeczeń, w leśmianowskim świecie wciąż czuje się obecność Stwórcy.
• Bolesław Leśmian, „Dusiołek” - to ballada o lekkiej fabule, ale przekazuje bardzo ważną prawdę o świecie wykreowanym przez Boga. Bohater to biedny i brzydki chłop Bajdała, który nie posiadał domu, rodziny, pieniędzy, a całym jego dobytkiem były szkapa i wół. Być może Leśmian uświadamia nam, iż człowiek wyobcowany ze środowiska społecznego, musi mieć chociaż zwierzęta, do których może się przytulić i narzekać na swój los. Te trzy istoty żyjące i czujące szpeciły naturę, ale według Bajdały to Bogu nie wystarczało i stworzył jeszcze gorszego cudaka, czyli zmorę Dusiołka. Ludzie prości wierzą, że taka istota metafizyczna istnieje i jest zdolna we śnie człowieka udusić. Tak też było z chłopem Bajdałą, ale udało mu się z siebie wyrzucić tę poczwarę. Po tym koszmarnym śnie wyraził się buntowniczo do Boga i zarzucił mu niesprawiedliwość w tworzeniu istot żywych. Nie dość, że chłop był biedny, to jeszcze przeciwko niemy Bóg skierował zmorę. Bajdała wyraził refleksje filozoficzne wszystkich ludzi poszkodowanych w jakiś sposób przez los. Każdy kaleka, tułacz, nędzarz może mieć do stwórcy żal, że on jest gorszy od tych ludzi, którzy maja urodę, zdrowie, pieniądze a więc szczęście. Leśmian sugeruje nam, że to Bóg jest odpowiedzialny za to, że w Jego świecie obok dobra i piękna funkcjonuje zło i brzydota.
• Jerzy Żuławski, „Ananke” - w utworze pierwszoosobowym podmiotem lirycznym jest Ananke, czyli bogini konieczności. Z jej monologu możemy wywnioskować, że jest boginią potężną, groźną, która niszczy światy, rządzi nie tylko Ziemią, ludźmi, ale i innymi bogami i całym wszechświatem. Sprawuje zatem władze absolutną i jest w swoich wyrokach nieugięta. Doskonale uwidacznia to ten fragment wiersza: „Wszystko zmieniam i rządzę wszystkim. Nie jest wieczne nic, krom woli mej strasznej. Kędy twarz swą zwrócę, wszystko słucha mnie, bogów i wszechświatów pani!”. Nazywając człowieka robakiem ukazuje pychę, pewnością siebie i nieobliczalnością. Toczy nieustanną walkę z wszystkim i ze wszystkimi, co ośmieli się jej przeciwstawić. Ananke utożsamiana jest przez młodopolskich poetów z Bogiem Stwórcą, który z chaosu powołał życie. Zgodnie przedstawioną wizją Ananke, Bóg uważany jest przez człowieka za despotyczną postać, która stworzyła niedoskonały świat. Cały pesymizm i ból istnienia, jaki dręczy pokolenie dekadentów przelany zostaje właśnie na Ananke. Człowiek kreowany jest na postać małą i nędzna. Wpierw prosi nieugiętą Boginię o zmianę decyzji, ponieważ pragnie szczęścia i wolności. Potem buntuje się przeciwko niej i w tym momencie dochodzi do przełamania biernej postawy. Człowiek czuje w sobie tak wielką siłę, że grozi Ananke i chce na niej wymusić zmianę wyroku. Chce walczyć o swoje szczęście, nie zgadza się na to, co przynosi mu los. Pokazuje swoją dumę i wolę walki. Wierzy, że posiada wpływ na swoje przeznaczenie. W ostatecznym rozrachunku człowiek nic nie wskórał, rozbawił Ananke, która zaraz potem rozpoczęła kolejne starcie z innym Bogiem lub wszechświatem. Formą wypowiedzi jest patetyczny monolog, przemowa, wyznanie podmiotu lirycznego, którym tym razem utożsamiany jest z samym Bogiem. Znaczeniem wiersza jest ukazanie Boga jako despotycznej władzy, której człowiek nie jest w stanie się przeciwstawić.
• Albert Camus, „Dżuma” – w powieści można zauważyć dwie, opozycyjne względem siebie, postawy człowieka wobec Boga. Z jednej bowiem strony stworzył Camus w swym dziele portret jednostki, której myślenie o świecie i życiu doczesnym odległe jest od silnie dziś skonwencjonalizowanych wykładni chrześcijaństwa, z drugiej – przeciwstawił mu osobę, której stosunek do Boga i wiary jest, by tak rzec, źródłowy, ortodoksyjny. Paneloux – to jezuita opierający swe teologiczne wyobrażenia na filozofii św. Augustyna. Jego wiara, podobnie jak poglądy i przekonania, ustrukturowana jest zatem w zgodzie ze skrajnie konserwatywną wykładnią tekstu biblijnego Paneloux okazuje się kapłanem związanym z radykalną, tradycjonalistyczną wykładnią Biblii, w której Bóg występuje w roli surowego Stwórcy-sędziego. W pierwszym swym kazaniu w sposób szczególnie wyraźny ujawnia swe przekonania; mówi bowiem, że choroba, która dotknęła społeczność Oranu, jest chorobą zasłużoną i zesłaną przez Boga na ludzi grzesznych.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -
Motyw Boga
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• Jan Kasprowicz, „Przestałem się wadzić z Bogiem” - w utworze Kasprowicz pogodził się z Najwyższym. Tłumaczy, że w swojej wcześniejszej twórczości miał powody, aby kłócić się ze Stwórcą. Zaznacza, iż były to zwady serdeczne wynikające z ludzkiej słabości i niedoli. Walka z nim była dziwna, bo Bóg wcale nie podejmuje rzuconego Mu wyzwania, nie rusza do walki z człowiekiem. Siedzi na tronie i uśmiecha się pobłażliwie. Ten uśmiech może wynikać z innej perspektywy, z której Bóg patrzy na losy świata. Ale może tez być uśmiechem pełnym wyższości - cóż znaczy bunt jednostki wobec jego wszechmocy i majestatu? Niewiele. I stąd może ten uśmiech. W każdym razie jest o wiele łagodniej ukazany niż we wcześniejszych utworach.
• Jan Kasprowicz, Przeprosiny Boga - w utworze autor odwołuje się do filozofii franciszkańskiej, zgodnie z którą człowiek powinien kochać wszystko co żyje. Bóg jawi się autorowi jako przyjaciel człowieka. Jest jego dobroczyńcą. Można z nim nawet pójść na „jednego”, jak to czyni dwóch staruszków - bohaterów utworu.
• Bolesław Leśmian, „Eliasz” - w utworze autor przeciwstawia się Bogu, chce wyjść poza boską rzeczywistość, poza boskie istnienie, które wydaje mu się niedoskonałe. Zresztą sam Bóg przyznaje, że świat, który jest jego dziełem posiada liczne mankamenty. Stwórca nie jest tu ukazany jako wszechmocny Duch, ale jako bezsilna istota, która tak jak człowiek popełnia błędy. W przypadku Boga tym błędem jest świat, który nie wyszedł zgodnie z wcześniejszymi jego zamierzeniami. Eliasz postanawia uwolnić się od obecności Boga. Udaje się więc tam, gdzie kończy się Wszechświat. W tym momencie kończy się również wiersz Leśmiana. Widać, że wyobraźnia poety nie potrafiła poradzić sobie z nakreśleniem świata bez Boga. Bo mimo buntu, mimo złorzeczeń, w leśmianowskim świecie wciąż czuje się obecność Stwórcy.
• Bolesław Leśmian, „Dusiołek” - to ballada o lekkiej fabule, ale przekazuje bardzo ważną prawdę o świecie wykreowanym przez Boga. Bohater to biedny i brzydki chłop Bajdała, który nie posiadał domu, rodziny, pieniędzy, a całym jego dobytkiem były szkapa i wół. Być może Leśmian uświadamia nam, iż człowiek wyobcowany ze środowiska społecznego, musi mieć chociaż zwierzęta, do których może się przytulić i narzekać na swój los. Te trzy istoty żyjące i czujące szpeciły naturę, ale według Bajdały to Bogu nie wystarczało i stworzył jeszcze gorszego cudaka, czyli zmorę Dusiołka. Ludzie prości wierzą, że taka istota metafizyczna istnieje i jest zdolna we śnie człowieka udusić. Tak też było z chłopem Bajdałą, ale udało mu się z siebie wyrzucić tę poczwarę. Po tym koszmarnym śnie wyraził się buntowniczo do Boga i zarzucił mu niesprawiedliwość w tworzeniu istot żywych. Nie dość, że chłop był biedny, to jeszcze przeciwko niemy Bóg skierował zmorę. Bajdała wyraził refleksje filozoficzne wszystkich ludzi poszkodowanych w jakiś sposób przez los. Każdy kaleka, tułacz, nędzarz może mieć do stwórcy żal, że on jest gorszy od tych ludzi, którzy maja urodę, zdrowie, pieniądze a więc szczęście. Leśmian sugeruje nam, że to Bóg jest odpowiedzialny za to, że w Jego świecie obok dobra i piękna funkcjonuje zło i brzydota.
• Jerzy Żuławski, „Ananke” - w utworze pierwszoosobowym podmiotem lirycznym jest Ananke, czyli bogini konieczności. Z jej monologu możemy wywnioskować, że jest boginią potężną, groźną, która niszczy światy, rządzi nie tylko Ziemią, ludźmi, ale i innymi bogami i całym wszechświatem. Sprawuje zatem władze absolutną i jest w swoich wyrokach nieugięta. Doskonale uwidacznia to ten fragment wiersza: „Wszystko zmieniam i rządzę wszystkim. Nie jest wieczne nic, krom woli mej strasznej. Kędy twarz swą zwrócę, wszystko słucha mnie, bogów i wszechświatów pani!”. Nazywając człowieka robakiem ukazuje pychę, pewnością siebie i nieobliczalnością. Toczy nieustanną walkę z wszystkim i ze wszystkimi, co ośmieli się jej przeciwstawić. Ananke utożsamiana jest przez młodopolskich poetów z Bogiem Stwórcą, który z chaosu powołał życie. Zgodnie przedstawioną wizją Ananke, Bóg uważany jest przez człowieka za despotyczną postać, która stworzyła niedoskonały świat. Cały pesymizm i ból istnienia, jaki dręczy pokolenie dekadentów przelany zostaje właśnie na Ananke. Człowiek kreowany jest na postać małą i nędzna. Wpierw prosi nieugiętą Boginię o zmianę decyzji, ponieważ pragnie szczęścia i wolności. Potem buntuje się przeciwko niej i w tym momencie dochodzi do przełamania biernej postawy. Człowiek czuje w sobie tak wielką siłę, że grozi Ananke i chce na niej wymusić zmianę wyroku. Chce walczyć o swoje szczęście, nie zgadza się na to, co przynosi mu los. Pokazuje swoją dumę i wolę walki. Wierzy, że posiada wpływ na swoje przeznaczenie. W ostatecznym rozrachunku człowiek nic nie wskórał, rozbawił Ananke, która zaraz potem rozpoczęła kolejne starcie z innym Bogiem lub wszechświatem. Formą wypowiedzi jest patetyczny monolog, przemowa, wyznanie podmiotu lirycznego, którym tym razem utożsamiany jest z samym Bogiem. Znaczeniem wiersza jest ukazanie Boga jako despotycznej władzy, której człowiek nie jest w stanie się przeciwstawić.
• Albert Camus, „Dżuma” – w powieści można zauważyć dwie, opozycyjne względem siebie, postawy człowieka wobec Boga. Z jednej bowiem strony stworzył Camus w swym dziele portret jednostki, której myślenie o świecie i życiu doczesnym odległe jest od silnie dziś skonwencjonalizowanych wykładni chrześcijaństwa, z drugiej – przeciwstawił mu osobę, której stosunek do Boga i wiary jest, by tak rzec, źródłowy, ortodoksyjny. Paneloux – to jezuita opierający swe teologiczne wyobrażenia na filozofii św. Augustyna. Jego wiara, podobnie jak poglądy i przekonania, ustrukturowana jest zatem w zgodzie ze skrajnie konserwatywną wykładnią tekstu biblijnego Paneloux okazuje się kapłanem związanym z radykalną, tradycjonalistyczną wykładnią Biblii, w której Bóg występuje w roli surowego Stwórcy-sędziego. W pierwszym swym kazaniu w sposób szczególnie wyraźny ujawnia swe przekonania; mówi bowiem, że choroba, która dotknęła społeczność Oranu, jest chorobą zasłużoną i zesłaną przez Boga na ludzi grzesznych.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 -