Jesteś w:
Motyw snu
Sen to wytwór czynności śnienia – a więc określonej aktywności umysłu ludzkiego – w stanie uśpienia człowieka. Sen jest także odpoczynkiem, stanem, w którym możemy się zregenerować, ale wiąże się również z zawieszeniem działania świadomości. Znany austriacki psychiatra Zygmunt Freud (1856 – 1939) interpretował sny swoich pacjentów w sposób symboliczny odczytując z nich kompleksy śniącego, będące wyrazem jego psychiki. Freud uważał, że są odzwierciedleniem naszej podświadomości i dzięki nim można odkryć przyczyny lęku, neurotycznych zachowań. Sen bliski jest widzeniu, bądź w stanie uśpienia, bądź w stanie czuwania. Zarówno sen jak i widzenie mogą mieć charakter proroczy, wróżebny. Sen i widzenie mogą odzwierciedlać naszą duszę, rozterki, a także być zapowiedzią przyszłych losów.
Literatura od wieków odwołuje się do snów i widzeń jako tematów i motywów, nawet zasad kompozycyjnych dzieł – uzasadnia luźne powiązanie poszczególnych wątków, niezwykłe relacje miedzy nimi, pozwala ignorować reguły logiki. Sen może też być miejscem akcji, we śnie mogą rozgrywać się ukazane wydarzenia, poprzez sny i ich interpretację niekiedy usiłowano poznać przyszłość.
Literatura oniryczna posługuje się właściwymi sobie technikami – dzieje się tak wtedy, gdy ukazane w utworze wydarzenia nie maja prostych motywacji, odpowiedników w realnym świecie, lecz przypominają marzenia senne. Ponadto sen i widzenie zawsze były bardzo ważnym elementem magii, wróżbiarstwa, umożliwiały kontakt ze światem pozaziemskim.
• Mitologia - mitologicznym bogiem snu był Hypnos, brat Tanatosa, pana śmierci. Wyobrażany był zazwyczaj jako skrzydlaty młodzieniec. Bóg ten przynosił ludziom sny dotykając gałązką czół znużonych lub sypiąc na nich z rogu mak. Według „Mitologii” Jana Parandowskiego na krańcach zachodu była położona jaskinia, , przez którą przepływała Leta - rzeka zapomnienia. Przed grotą rosły maki. W środku na hebanowym łożu spał Hypnos, a obok niego przybierające różne kształty senne marzenia. Sen kojarzony z jego osobą najczęściej był karą. Boga wykorzystywała Hera by uśpić liczne kochanki Zeusa. Hypnos miał trzech synów: Ikelosa i Fantasosa, którzy zsyłali sny o zwierzętach i przedmiotach oraz Morfeusza, który odpowiedzialny był za marzenia senne o ludzkich kształtach. Morfeusz miał zdolność przybierania dowolnej postaci i ukazywania się w snach jako osoba ukochana. Dzięki utożsamianiu marzeń sennych z odpowiednimi bogami starożytni tłumaczyli sobie zagadkę tego zagadnienia.
• Biblia - W Biblii sen odczytywany jako alegoria, jest obrazem proroctwa. Dawcą snu jest zazwyczaj Bóg. To on zapanował nad chaosem, oddzielając światłość od ciemności, tworząc dzień i noc. Pora snu jest porą odwiedzin Boga - śpiącego człowieka uważa się za osobę bezwolną – a sen za czas boskiej ingerencji w życie człowieka. W Biblii pojawia się wiele fragmentów, w których bohaterowie mają wizje senne. Przykładem jest sen Salomona. W nocy ukazał mu się Bóg. Pan rzekł do Salomona, że da mu to, o co poprosi. Król Izraela nie zażądał bogactwa, ani długiego życia, lecz chciał posiadać mądrość w rozróżnianiu dobra i zła, rozstrzyganiu spraw sądowych i zarządzaniu ludem. Bóg spełnił jego pragnienie, a ponadto ofiarował mu sławę i bogactwo. We fragmencie tym ukazana została postawa Salomona wobec Boga i płynące z niej przesłanie zachowania pokory.
Jako przejaw Bożego działania traktował sny prorok Daniel, któremu wyznaczono za zadanie wytłumaczenie snu władcy - Nabuchodonozorowi. Król widział we śnie posąg wykonany ze szlachetnych kruszców, którego nogi wyrzeźbione są z żelaza i gliny. Posąg ten rozpada się, uderzony zaledwie jednym kamieniem. Jest to przepowiednia dotycząca przyszłości Babilonu: królestwo rozpadnie się na szereg mniejszych państw. Daniel z całą mocą podkreślił, że łaska rozumienia snów pochodzi wyłącznie od Boga, a skoro „wielki Bóg wyjawił królowi, co nastąpi później; prawdziwy jest sen, a jego wyjaśnienie pewne”. Król oddał pokłon Danielowi, padając przed nim na twarz i stwierdzając, że Jahwe „jest naprawdę Bogiem bogów, Panem królów, który wyjawia tajemnice” skoro prorokowi udało się odgadnąć sens tego snu.
Przykładem alegorycznego odczytywania snów w Biblii może być także sen Faraona. Władca Egiptu miał bowiem sen, że stał nad Nilem, z którego wyszło siedem krów pięknych i tłustych oraz siedem krów brzydkich i chudych. Te ostatnie pożarły krowy piękne i tłuste. Faraon przebudził się i po chwili zasnął znów. Tym razem przyśniło mu się siedem kłosów zdrowych i pięknych i siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim. Puste kłosy pochłonęły te zdrowe i piękne. Sen Faraona starał się wytłumaczyć Józef. Twierdził on, że to Bóg daje wskazówki Faraonowi co zamierza uczynić. Uważa, że po siedmiu latach obfitości nastanie siedem lat głodu i w niepamięć pójdzie cała obfitość, gdy głód będzie niszczył kraj. Sen pełni tutaj funkcją wyraźnie proroczą. Ma on ostrzec ludzi przed nadchodzącym zagrożeniem. Sen ten można zaliczyć do powtarzających się ,co podkreśla jego głębszy sens. Wielu ludzi jednak nie umie odczytać informacji, znaków pojawiających się w marzeniach sennych. Również Faraon miał z tym problem – długo szukał osoby, które byłyby w stanie jego sen wytłumaczyć i dobrze zinterpretować. Sny Faraona pokazywały tylko to co się stanie, same w sobie natomiast nie zawierały żadnej rady.
Z kolei w Nowym Testamencie Józefa, narzeczonego Marii, odwiedził we śnie Anioł Pański. Była to specyficzna odpowiedź Boga na decyzję Józefa o ucieczce z powodu przedślubnej brzemienności Maryi. Anioł wyjaśnił, że ów noworodek to przyszły Zbawiciel, a począł się on z Ducha Świętego. Józef bez cienia zwątpienia zastosował się do poleceń Anioła i uznał Jezusa za swoje dziecko. W tym wypadku sen diametralnie zmienił decyzje bohatera, które były przecież decyzjami najwyższej wagi. Warto podkreślić niebywały autorytet snu. Zjawiska symbolizującego wolę bożą.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw snu
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotyw snu - wprowadzenie
Sen to wytwór czynności śnienia – a więc określonej aktywności umysłu ludzkiego – w stanie uśpienia człowieka. Sen jest także odpoczynkiem, stanem, w którym możemy się zregenerować, ale wiąże się również z zawieszeniem działania świadomości. Znany austriacki psychiatra Zygmunt Freud (1856 – 1939) interpretował sny swoich pacjentów w sposób symboliczny odczytując z nich kompleksy śniącego, będące wyrazem jego psychiki. Freud uważał, że są odzwierciedleniem naszej podświadomości i dzięki nim można odkryć przyczyny lęku, neurotycznych zachowań. Sen bliski jest widzeniu, bądź w stanie uśpienia, bądź w stanie czuwania. Zarówno sen jak i widzenie mogą mieć charakter proroczy, wróżebny. Sen i widzenie mogą odzwierciedlać naszą duszę, rozterki, a także być zapowiedzią przyszłych losów.
Literatura od wieków odwołuje się do snów i widzeń jako tematów i motywów, nawet zasad kompozycyjnych dzieł – uzasadnia luźne powiązanie poszczególnych wątków, niezwykłe relacje miedzy nimi, pozwala ignorować reguły logiki. Sen może też być miejscem akcji, we śnie mogą rozgrywać się ukazane wydarzenia, poprzez sny i ich interpretację niekiedy usiłowano poznać przyszłość.
Literatura oniryczna posługuje się właściwymi sobie technikami – dzieje się tak wtedy, gdy ukazane w utworze wydarzenia nie maja prostych motywacji, odpowiedników w realnym świecie, lecz przypominają marzenia senne. Ponadto sen i widzenie zawsze były bardzo ważnym elementem magii, wróżbiarstwa, umożliwiały kontakt ze światem pozaziemskim.
Motyw snu w literaturze
• Mitologia - mitologicznym bogiem snu był Hypnos, brat Tanatosa, pana śmierci. Wyobrażany był zazwyczaj jako skrzydlaty młodzieniec. Bóg ten przynosił ludziom sny dotykając gałązką czół znużonych lub sypiąc na nich z rogu mak. Według „Mitologii” Jana Parandowskiego na krańcach zachodu była położona jaskinia, , przez którą przepływała Leta - rzeka zapomnienia. Przed grotą rosły maki. W środku na hebanowym łożu spał Hypnos, a obok niego przybierające różne kształty senne marzenia. Sen kojarzony z jego osobą najczęściej był karą. Boga wykorzystywała Hera by uśpić liczne kochanki Zeusa. Hypnos miał trzech synów: Ikelosa i Fantasosa, którzy zsyłali sny o zwierzętach i przedmiotach oraz Morfeusza, który odpowiedzialny był za marzenia senne o ludzkich kształtach. Morfeusz miał zdolność przybierania dowolnej postaci i ukazywania się w snach jako osoba ukochana. Dzięki utożsamianiu marzeń sennych z odpowiednimi bogami starożytni tłumaczyli sobie zagadkę tego zagadnienia.
• Biblia - W Biblii sen odczytywany jako alegoria, jest obrazem proroctwa. Dawcą snu jest zazwyczaj Bóg. To on zapanował nad chaosem, oddzielając światłość od ciemności, tworząc dzień i noc. Pora snu jest porą odwiedzin Boga - śpiącego człowieka uważa się za osobę bezwolną – a sen za czas boskiej ingerencji w życie człowieka. W Biblii pojawia się wiele fragmentów, w których bohaterowie mają wizje senne. Przykładem jest sen Salomona. W nocy ukazał mu się Bóg. Pan rzekł do Salomona, że da mu to, o co poprosi. Król Izraela nie zażądał bogactwa, ani długiego życia, lecz chciał posiadać mądrość w rozróżnianiu dobra i zła, rozstrzyganiu spraw sądowych i zarządzaniu ludem. Bóg spełnił jego pragnienie, a ponadto ofiarował mu sławę i bogactwo. We fragmencie tym ukazana została postawa Salomona wobec Boga i płynące z niej przesłanie zachowania pokory.
Jako przejaw Bożego działania traktował sny prorok Daniel, któremu wyznaczono za zadanie wytłumaczenie snu władcy - Nabuchodonozorowi. Król widział we śnie posąg wykonany ze szlachetnych kruszców, którego nogi wyrzeźbione są z żelaza i gliny. Posąg ten rozpada się, uderzony zaledwie jednym kamieniem. Jest to przepowiednia dotycząca przyszłości Babilonu: królestwo rozpadnie się na szereg mniejszych państw. Daniel z całą mocą podkreślił, że łaska rozumienia snów pochodzi wyłącznie od Boga, a skoro „wielki Bóg wyjawił królowi, co nastąpi później; prawdziwy jest sen, a jego wyjaśnienie pewne”. Król oddał pokłon Danielowi, padając przed nim na twarz i stwierdzając, że Jahwe „jest naprawdę Bogiem bogów, Panem królów, który wyjawia tajemnice” skoro prorokowi udało się odgadnąć sens tego snu.
Przykładem alegorycznego odczytywania snów w Biblii może być także sen Faraona. Władca Egiptu miał bowiem sen, że stał nad Nilem, z którego wyszło siedem krów pięknych i tłustych oraz siedem krów brzydkich i chudych. Te ostatnie pożarły krowy piękne i tłuste. Faraon przebudził się i po chwili zasnął znów. Tym razem przyśniło mu się siedem kłosów zdrowych i pięknych i siedem kłosów pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim. Puste kłosy pochłonęły te zdrowe i piękne. Sen Faraona starał się wytłumaczyć Józef. Twierdził on, że to Bóg daje wskazówki Faraonowi co zamierza uczynić. Uważa, że po siedmiu latach obfitości nastanie siedem lat głodu i w niepamięć pójdzie cała obfitość, gdy głód będzie niszczył kraj. Sen pełni tutaj funkcją wyraźnie proroczą. Ma on ostrzec ludzi przed nadchodzącym zagrożeniem. Sen ten można zaliczyć do powtarzających się ,co podkreśla jego głębszy sens. Wielu ludzi jednak nie umie odczytać informacji, znaków pojawiających się w marzeniach sennych. Również Faraon miał z tym problem – długo szukał osoby, które byłyby w stanie jego sen wytłumaczyć i dobrze zinterpretować. Sny Faraona pokazywały tylko to co się stanie, same w sobie natomiast nie zawierały żadnej rady.
Z kolei w Nowym Testamencie Józefa, narzeczonego Marii, odwiedził we śnie Anioł Pański. Była to specyficzna odpowiedź Boga na decyzję Józefa o ucieczce z powodu przedślubnej brzemienności Maryi. Anioł wyjaśnił, że ów noworodek to przyszły Zbawiciel, a począł się on z Ducha Świętego. Józef bez cienia zwątpienia zastosował się do poleceń Anioła i uznał Jezusa za swoje dziecko. W tym wypadku sen diametralnie zmienił decyzje bohatera, które były przecież decyzjami najwyższej wagi. Warto podkreślić niebywały autorytet snu. Zjawiska symbolizującego wolę bożą.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -