Jesteś w:
Motyw szatana
• „Święty Boże, Święty Mocny” Jan Kasprowicz – utwór to katastroficzny hymn, inspirowany epidemią cholery i będący wyrazem światopoglądowego kryzysu autora. Zawiera bluźnierczy motyw modlitwy do szatana. Skoro Bóg jest milczący i obojętny na ludzką niedolę, podmiot liryczny zwraca się do diabła, który staje się władcą świata. „Szatanie ty kościotrupa chwyciłeś pod ramię i nad wysokość jego ostrej kosy wzrosłeś w niebiosy – a grom nie pada!”. W świecie pogrążonym w chaosie grzechu nie ma już Boga, a człowiek może liczyć jedynie na litość księcia ciemności.
• „Lucifer” Tadeusz Miciński – tytułowy bohater już we wstępie mówi, że pochodzi od Boga: „Jam jest płomień boży”. Sprzeczność „ciemny płomień” zdradza, iż jest symbolem zła określanego zwykle jako ciemność. Różne określenia w tym utworze charakteryzują jego siłę, władzę nad żywiołami, obrazują potęgę szatana. Jednakże szereg przeciwstawień odzwierciedla jego rozdarcie wewnętrzne – jest silny, ale i słaby, ma władzę, „a płakałby nad sobą”. Lucyfer u Micińskiego nie zostaje ukazany jako demoniczny sprawca zbrodni – to jednostka cierpiąca, która drogo płaci za swój bunt przeciw Bogu i jest zwyciężona przez wschodzące słońce, wielbiące Tego, któremu on się przeciwstawił. Upadły anioł staje się nam bliski, gdyż pod jego postacią możemy się kryć my sami, dręczeni rozterkami, przeżywający emocje, napięcia i niepewności wobec wszechświata.
• „Deszcz jesienny” Leopold Staff - poeta „trzech epok” kreśli obraz smutnego demona pogrążonego w rozpaczy nad złem świata. Taka postać spaceruje po ogrodzie (być może jest to metafora ludzkiej duszy?), niszczy go, zamienia w „straszną pustelnię” i płacze nad swoim dziełem. Motyw szatana służy tu stworzeniu nastroju dekadencji – odwrócenia się od świata, rozpaczy, negacji wszelkich wartości. Dokonawszy dzieła zniszczenia, nie odczuwa satysfakcji. Wręcz przeciwnie – przerażony swoim dziełem siada na kamiennym pustkowiu pogrążając się w rozpaczy: „Aż strwożon swym dziełem (...)/ położył się (...)/ By w piersi łkające przytłumić rozpacze/ I smutków potwornych płomienne łzy płacze”. Władca ciemności jest idealnie wpasowany w melancholijny obraz wiersza. Całość przepełniona jest nastrojem smutku, przygnębienia, typowo dekadenckim poczuciem bezsensu, końca i żalu.
• „Mistrz i Małgorzata” Michaił Bułhakow – autor kreśli wizerunek Wolanda, który przybywa na trzy dni do Moskwy, by obnażyć zakłamanie, obłudę i inne wady mieszkańców stolicy Rosji. Moskiewska rzeczywistość jaką zastaje jest wręcz „piekielna”. Można by się spodziewać, że w takim razie diabeł powinien się tutaj czuć jak u siebie. Jednak wszystko co robi Woland ze swą diabelską świtą służy raczej oczyszczeniu Rosji i jej naprawie. Działają w imieniu dobra. Nie można przecież zapomnieć, że to właśnie on pomaga Małgorzacie odzyskać mistrza, a umowa, którą podpisali nie dotyczyła jej duszy. W „Mistrzu i Małgorzacie” zło nierozerwalnie łączy się z dobrem. Autor przekonuje nas słowami szatana kierowanymi do Mateusza Lewity, że jedno bez drugiego nic nie znaczy: „Na co by się zdało twoje dobro, gdyby nie istniało zło i jakby wyglądała ziemia, gdyby z niej zniknęły cienie?”.
• „Władca Much” William Golding - autor w swej powieści ukazuje diabła pod postacią świńskiej głowy nasadzonej na pal. Turpistyczny obraz zakrwawionego łba, otoczonego muchami, żerującymi na padlinie, ma symbolizować zło, jakie zagościło na wyspie wśród zamieszkujących ją chłopców. Zgodnie z demonologią, Władcą Much nazywany był Belzebub, utożsamiany z szatanem lub nazywany demonem. Golding umiejętnie wykorzystuje jego postać w swej książce, by metaforycznie przedstawić czytelnikowi zło i bezduszność na wyspie.
• „Demon i Panna Prym” Paulo Coelho – autor ukazuje historię człowieka, który doznając tragicznych wydarzeń w swym życiu, wystawia innych na próbę, szukając w ten sposób swej własnej drogi. Podczas jego podróży towarzyszą mu dwa demony, dobry i zły, walczące o jego duszę. Obserwujemy naprzemienną dominację dobra i zła nad duszą bohatera, a także pojawienie się walczących sił nieczystych u boku Chantal Prym, która została wybrana przez tajemniczego gościa do swego eksperymentu. Cała opowieść stanowi walkę, której wynik jest jednak zależny od samego człowieka. Powinien on zwalczać pokusę i dokonywać właściwego wyboru, demony jego duszy ukazują mu dwie drogi, ale to do niego należy wybór.
• Blake W., „Szatan w swej pierwotnej chwale” - szatan przedstawiony został w dziele pod postacią upadłego anioła. Znajduje się on w centralnej części obrazu i nacechowany jest za pomocą jasnych barw. Wygląda jakby posiadał dwie pary skrzydeł. Jedne są ciemniejsze od drugich i są o wiele większe, rozpięte na jego ramionach. Trzyma w ręku jabłko i berło, znane jako atrybuty, a zarazem symbole króla. Mimo tego, iż jest upadłym aniołem, symbole, które spoczywają w jego dłoniach wysuwają inny wniosek. Wygląda na to, że można utożsamić go z wielką, pełną potęgi, mocy postacią. Gwiazdy pod jego stopami są symbolem anielskości i nieśmiertelności. Przedstawia to fakt, że diabeł jest obecny w życiu ludzi i tak samo jak dobro jest nie śmiertelne tak samo zło też pozostanie nie śmiertelne.
• Dali S., „Logiczny diabeł – Piekło, pieśń XXVII” - obraz przedstawia ogromną postać diabła o białych zębach, zamkniętych oczach, pomarszczonej twarzy z nożem wbitym w głowę. Rana po narzędziu jest tak duża, iż po mimice twarzy możemy bez wątpienia stwierdzić, że sprawia mu wielki ból. Postać zanurzona jest do połowy w ziemi. Na obrazie można zauważyć dwoje ludzi chodzących po ziemi. Ziemia znajduje się na wysokości klatki piersiowej diabła. Klatka piersiowa istoty jest jakby przedzielona na pół. Z jednej strony przypomina ciało człowieka, zaś z drugiej wygląda jak zniszczona brązowa skóra. Diabeł w swoich ustach trzyma postać ludzką i z jego ust wychodzą jedynie zielone nogi człowieka. Ten diabelski tyran jest monumentalnej wielkości, co sprawia kontrast między nim, a ludźmi spacerującymi po płaskiej powierzchni.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 -
Motyw szatana
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
• „Święty Boże, Święty Mocny” Jan Kasprowicz – utwór to katastroficzny hymn, inspirowany epidemią cholery i będący wyrazem światopoglądowego kryzysu autora. Zawiera bluźnierczy motyw modlitwy do szatana. Skoro Bóg jest milczący i obojętny na ludzką niedolę, podmiot liryczny zwraca się do diabła, który staje się władcą świata. „Szatanie ty kościotrupa chwyciłeś pod ramię i nad wysokość jego ostrej kosy wzrosłeś w niebiosy – a grom nie pada!”. W świecie pogrążonym w chaosie grzechu nie ma już Boga, a człowiek może liczyć jedynie na litość księcia ciemności.
• „Lucifer” Tadeusz Miciński – tytułowy bohater już we wstępie mówi, że pochodzi od Boga: „Jam jest płomień boży”. Sprzeczność „ciemny płomień” zdradza, iż jest symbolem zła określanego zwykle jako ciemność. Różne określenia w tym utworze charakteryzują jego siłę, władzę nad żywiołami, obrazują potęgę szatana. Jednakże szereg przeciwstawień odzwierciedla jego rozdarcie wewnętrzne – jest silny, ale i słaby, ma władzę, „a płakałby nad sobą”. Lucyfer u Micińskiego nie zostaje ukazany jako demoniczny sprawca zbrodni – to jednostka cierpiąca, która drogo płaci za swój bunt przeciw Bogu i jest zwyciężona przez wschodzące słońce, wielbiące Tego, któremu on się przeciwstawił. Upadły anioł staje się nam bliski, gdyż pod jego postacią możemy się kryć my sami, dręczeni rozterkami, przeżywający emocje, napięcia i niepewności wobec wszechświata.
• „Deszcz jesienny” Leopold Staff - poeta „trzech epok” kreśli obraz smutnego demona pogrążonego w rozpaczy nad złem świata. Taka postać spaceruje po ogrodzie (być może jest to metafora ludzkiej duszy?), niszczy go, zamienia w „straszną pustelnię” i płacze nad swoim dziełem. Motyw szatana służy tu stworzeniu nastroju dekadencji – odwrócenia się od świata, rozpaczy, negacji wszelkich wartości. Dokonawszy dzieła zniszczenia, nie odczuwa satysfakcji. Wręcz przeciwnie – przerażony swoim dziełem siada na kamiennym pustkowiu pogrążając się w rozpaczy: „Aż strwożon swym dziełem (...)/ położył się (...)/ By w piersi łkające przytłumić rozpacze/ I smutków potwornych płomienne łzy płacze”. Władca ciemności jest idealnie wpasowany w melancholijny obraz wiersza. Całość przepełniona jest nastrojem smutku, przygnębienia, typowo dekadenckim poczuciem bezsensu, końca i żalu.
• „Mistrz i Małgorzata” Michaił Bułhakow – autor kreśli wizerunek Wolanda, który przybywa na trzy dni do Moskwy, by obnażyć zakłamanie, obłudę i inne wady mieszkańców stolicy Rosji. Moskiewska rzeczywistość jaką zastaje jest wręcz „piekielna”. Można by się spodziewać, że w takim razie diabeł powinien się tutaj czuć jak u siebie. Jednak wszystko co robi Woland ze swą diabelską świtą służy raczej oczyszczeniu Rosji i jej naprawie. Działają w imieniu dobra. Nie można przecież zapomnieć, że to właśnie on pomaga Małgorzacie odzyskać mistrza, a umowa, którą podpisali nie dotyczyła jej duszy. W „Mistrzu i Małgorzacie” zło nierozerwalnie łączy się z dobrem. Autor przekonuje nas słowami szatana kierowanymi do Mateusza Lewity, że jedno bez drugiego nic nie znaczy: „Na co by się zdało twoje dobro, gdyby nie istniało zło i jakby wyglądała ziemia, gdyby z niej zniknęły cienie?”.
• „Władca Much” William Golding - autor w swej powieści ukazuje diabła pod postacią świńskiej głowy nasadzonej na pal. Turpistyczny obraz zakrwawionego łba, otoczonego muchami, żerującymi na padlinie, ma symbolizować zło, jakie zagościło na wyspie wśród zamieszkujących ją chłopców. Zgodnie z demonologią, Władcą Much nazywany był Belzebub, utożsamiany z szatanem lub nazywany demonem. Golding umiejętnie wykorzystuje jego postać w swej książce, by metaforycznie przedstawić czytelnikowi zło i bezduszność na wyspie.
• „Demon i Panna Prym” Paulo Coelho – autor ukazuje historię człowieka, który doznając tragicznych wydarzeń w swym życiu, wystawia innych na próbę, szukając w ten sposób swej własnej drogi. Podczas jego podróży towarzyszą mu dwa demony, dobry i zły, walczące o jego duszę. Obserwujemy naprzemienną dominację dobra i zła nad duszą bohatera, a także pojawienie się walczących sił nieczystych u boku Chantal Prym, która została wybrana przez tajemniczego gościa do swego eksperymentu. Cała opowieść stanowi walkę, której wynik jest jednak zależny od samego człowieka. Powinien on zwalczać pokusę i dokonywać właściwego wyboru, demony jego duszy ukazują mu dwie drogi, ale to do niego należy wybór.
Motyw szatana w malarstwie
• Blake W., „Szatan w swej pierwotnej chwale” - szatan przedstawiony został w dziele pod postacią upadłego anioła. Znajduje się on w centralnej części obrazu i nacechowany jest za pomocą jasnych barw. Wygląda jakby posiadał dwie pary skrzydeł. Jedne są ciemniejsze od drugich i są o wiele większe, rozpięte na jego ramionach. Trzyma w ręku jabłko i berło, znane jako atrybuty, a zarazem symbole króla. Mimo tego, iż jest upadłym aniołem, symbole, które spoczywają w jego dłoniach wysuwają inny wniosek. Wygląda na to, że można utożsamić go z wielką, pełną potęgi, mocy postacią. Gwiazdy pod jego stopami są symbolem anielskości i nieśmiertelności. Przedstawia to fakt, że diabeł jest obecny w życiu ludzi i tak samo jak dobro jest nie śmiertelne tak samo zło też pozostanie nie śmiertelne.
• Dali S., „Logiczny diabeł – Piekło, pieśń XXVII” - obraz przedstawia ogromną postać diabła o białych zębach, zamkniętych oczach, pomarszczonej twarzy z nożem wbitym w głowę. Rana po narzędziu jest tak duża, iż po mimice twarzy możemy bez wątpienia stwierdzić, że sprawia mu wielki ból. Postać zanurzona jest do połowy w ziemi. Na obrazie można zauważyć dwoje ludzi chodzących po ziemi. Ziemia znajduje się na wysokości klatki piersiowej diabła. Klatka piersiowa istoty jest jakby przedzielona na pół. Z jednej strony przypomina ciało człowieka, zaś z drugiej wygląda jak zniszczona brązowa skóra. Diabeł w swoich ustach trzyma postać ludzką i z jego ust wychodzą jedynie zielone nogi człowieka. Ten diabelski tyran jest monumentalnej wielkości, co sprawia kontrast między nim, a ludźmi spacerującymi po płaskiej powierzchni.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 -