Jesteś w:
Motyw szatana
Niektórzy uczeni starali się nawet wyodrębnić pewną hierarchię złego ducha. Tak jak nie ma jednej stałej nazwy dla diabła, tak też nie ma jednego wizerunku. W średniowiecznej ikonografii zostaje przedstawiony pod postacią zwierzęcia bądź półzwierzęcia, z koźlimi racicami, rogami, skrzydłami i potężną głową. Natomiast w czasach bardziej nam bliższych znana pisarka dla młodzieży, Lucy Montgomery, w jednej ze swych książek napisała: „Wątpię, czy diabeł jest taki brzydki. (...) Gdyby był, nie szkodziłby tak bardzo ludziom. Ja zawsze wyobrażałam go sobie jako dość przystojnego dżentelmena.” Wizja ta pokrywa się z wizją Bułhakowa, który Wolanda w powieści „Mistrz i Małgorzata” przedstawił jako dystyngowanego mężczyznę w szarym garniturze, który pojawia się w Rosji. Jakkolwiek jednak diabeł nie zostałby ukazany, zawsze nas intryguje i wywołuje określone emocje. Wiek XIX i XX obfitował w różnorodne wizerunki tej postaci. To właśnie z ducha romantyzmu i neoromantyzmu wynikło późniejsze zainteresowanie satanologią. W jaki więc sposób czytelnicy mogą odbierać obraz diabła nakreślony piórami pisarzy w utworach z tych dwóch stuleci?
A. Funkcjonowanie motywu diabła w literaturze XIX i XX wieku.
Świat ludzki od początku podzielony jest między dwie siły – zła i dobra. Przypomina nam o tym już Biblia opisując grzech pierwszych ludzi i ich wygnanie z raju. Posiadający wolną wolą człowiek jest zawieszony pomiędzy tymi wartościami. Tylko od niego zależy w która stronę się przychyli. Szatan to symbol inteligencji i nieznanych mocy. Inni dla własnej korzyści wchodzili w układ z diabłami i tylko dzięki roztropności uniknęli utraty swej duszy. Literatura uczy nas także, że zło musi istnieć by istniało dobro. Zasada ta leży u podstaw wielu filozofii i światopoglądów. Okazuje się, że czasem poprzez zło można czynić dobro. W XIX i XX wieku odnajdziemy wiele wizerunków szatana, które spełniały różnorodne funkcje w zależności od intencji autora.
Przykład wstępu:
B. Różne sposoby ukazywania wizerunku diabła w dziełach literackich i plastycznych.
Przykład wstępu:
Wizerunek diabła ukazywany jest przez literaturę i sztukę od wielu wieków. Ta siła nieczysta była przestawiana pod różnymi postaciami. Ludzie podejmowali próby opisu syna ciemności w sposób bardzo demoniczny, lecz były też jednostki które starały się ukazać jego postać dosyć komicznie. Kim jest naprawdę? Diabeł to zły, upadły anioł. Jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa di�bolos, co oznacza oskarżyciel, oszczerca. Upadły anioł w religii chrześcijańskiej to anioł wypędzony z Nieba za przeciwstawienie się Bogu lub powstanie przeciwko niemu. Najbardziej znanym jest Lucyfer. Zgodnie z wierzeniami chrześcijańskimi upadłe anioły bez skrzydeł będą się włóczyć na ziemi, aż do dnia Sądu Ostatecznego kiedy to zostaną zesłane do piekła. Diabła określa się często mianem szatana, kusiciela, demona, antychrysta oraz złego ducha.
Dlaczego ludzi wciąż fascynuje jego postać? Możliwe, iż dlatego, że nie przyjął wszystkiego tak jak Bóg to sobie wyobrażał. Stworzenie duchowe jakim jest diabeł sprzeciwiło się Bogu, gdyż jego celem było stworzenie swojego królestwa na ziemi. W folklorze polskim legendarne, rogate postacie nie wywodzą się od upadłych aniołów lecz od złych lub złośliwych demonów tak zwanych czartów lub biesów pochodzących z mitologii słowiańskiej. Dzięki temu diabła kojarzymy jako postać z czerwonymi rogami, ogonem i bródką. Wybitni artyści wielu epok mieli różne wyobrażenia na temat tej interesującej postaci. Zdania co do jego wizerunku są różne, ponieważ nikt nigdy go nie widział dlatego ciągle powstają nowe spekulacje na temat jego zachowania i wyglądu.
Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy. Warto postarać się, by zakończenie nie zamykało i nie wyczerpywało danego tematu, a ukazywało inne możliwości interpretacji, dalsze kierunki poszukiwań.
A. Funkcjonowanie motywu diabła w literaturze XIX i XX wieku.
Przykład zakończenia:
Nawet jeśli diabeł jest tylko symbolem istniejącym wyłącznie w ludzkim umyśle, to dzięki niemu mamy wiele wspaniałych postaci literackich. Ich obecność ma długą tradycję. Z biegiem czasu coraz bardziej odbiegały od stereotypu czarciej, ponurej istoty z rogami, kopytami i ogonem. Zawsze miał „coś z człowieka”. Współczesna sztuka przekonuje nas, że diabeł lubi przybierać nieprawdopodobne maski: kobiet, eleganckich dżentelmenów, filozofów, a w zależności od wykreowanego wizerunku, czy też przybranej maski, może różnie oddziaływać na odbiorcę, czytelnika. Przekonuje nas też, że człowiek bywa gorszy od diabła, a zwłaszcza człowiek poddany nieludzkiej, bo krępującej jego człowieczeństwo, ideologii.
B. Różne sposoby ukazywania wizerunku diabła w dziełach literackich i plastycznych.
Przykład zakończenia:
Niezależnie od epoki motyw szatana pojawia się w literaturze często. Cele pana ciemności często się zmieniają, raz jest bardziej przychylny ludzkości, innym razem przybywa, by ją ukarać za przewinienia. Wraz z celami zmienia się i forma, w jakiej się pojawia. Na przemian ukazuje się pod postacią kobiety i mężczyzny lub zostają całkowicie pozbawione formy i istnieją jedynie jako głos albo mgliste wyobrażenie, przeczucie. Jednak zawsze posiada specyficzne cechy i rekwizyty zależnie od posiadanej mocy. Niepodważalny jest fakt, iż ich pojawieniu się nieczystych sił towarzyszy magia, zdumienie, strach i wiele nieoczekiwanych oraz zaskakujących wydarzeń, dostarczając czytelnikowi nie lada emocji. Czasem siły piekielne służą zdemaskowaniu ludzkiego zakłamania, pokazują jakie drzemią w nim namiętności i emocje. Niewątpliwie literatura i sztuka wiele straciłyby, gdyby motyw szatana zaniknął.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 -
Motyw szatana
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
Niektórzy uczeni starali się nawet wyodrębnić pewną hierarchię złego ducha. Tak jak nie ma jednej stałej nazwy dla diabła, tak też nie ma jednego wizerunku. W średniowiecznej ikonografii zostaje przedstawiony pod postacią zwierzęcia bądź półzwierzęcia, z koźlimi racicami, rogami, skrzydłami i potężną głową. Natomiast w czasach bardziej nam bliższych znana pisarka dla młodzieży, Lucy Montgomery, w jednej ze swych książek napisała: „Wątpię, czy diabeł jest taki brzydki. (...) Gdyby był, nie szkodziłby tak bardzo ludziom. Ja zawsze wyobrażałam go sobie jako dość przystojnego dżentelmena.” Wizja ta pokrywa się z wizją Bułhakowa, który Wolanda w powieści „Mistrz i Małgorzata” przedstawił jako dystyngowanego mężczyznę w szarym garniturze, który pojawia się w Rosji. Jakkolwiek jednak diabeł nie zostałby ukazany, zawsze nas intryguje i wywołuje określone emocje. Wiek XIX i XX obfitował w różnorodne wizerunki tej postaci. To właśnie z ducha romantyzmu i neoromantyzmu wynikło późniejsze zainteresowanie satanologią. W jaki więc sposób czytelnicy mogą odbierać obraz diabła nakreślony piórami pisarzy w utworach z tych dwóch stuleci?
A. Funkcjonowanie motywu diabła w literaturze XIX i XX wieku.
Świat ludzki od początku podzielony jest między dwie siły – zła i dobra. Przypomina nam o tym już Biblia opisując grzech pierwszych ludzi i ich wygnanie z raju. Posiadający wolną wolą człowiek jest zawieszony pomiędzy tymi wartościami. Tylko od niego zależy w która stronę się przychyli. Szatan to symbol inteligencji i nieznanych mocy. Inni dla własnej korzyści wchodzili w układ z diabłami i tylko dzięki roztropności uniknęli utraty swej duszy. Literatura uczy nas także, że zło musi istnieć by istniało dobro. Zasada ta leży u podstaw wielu filozofii i światopoglądów. Okazuje się, że czasem poprzez zło można czynić dobro. W XIX i XX wieku odnajdziemy wiele wizerunków szatana, które spełniały różnorodne funkcje w zależności od intencji autora.
Przykład wstępu:
B. Różne sposoby ukazywania wizerunku diabła w dziełach literackich i plastycznych.
Przykład wstępu:
Wizerunek diabła ukazywany jest przez literaturę i sztukę od wielu wieków. Ta siła nieczysta była przestawiana pod różnymi postaciami. Ludzie podejmowali próby opisu syna ciemności w sposób bardzo demoniczny, lecz były też jednostki które starały się ukazać jego postać dosyć komicznie. Kim jest naprawdę? Diabeł to zły, upadły anioł. Jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa di�bolos, co oznacza oskarżyciel, oszczerca. Upadły anioł w religii chrześcijańskiej to anioł wypędzony z Nieba za przeciwstawienie się Bogu lub powstanie przeciwko niemu. Najbardziej znanym jest Lucyfer. Zgodnie z wierzeniami chrześcijańskimi upadłe anioły bez skrzydeł będą się włóczyć na ziemi, aż do dnia Sądu Ostatecznego kiedy to zostaną zesłane do piekła. Diabła określa się często mianem szatana, kusiciela, demona, antychrysta oraz złego ducha.
Dlaczego ludzi wciąż fascynuje jego postać? Możliwe, iż dlatego, że nie przyjął wszystkiego tak jak Bóg to sobie wyobrażał. Stworzenie duchowe jakim jest diabeł sprzeciwiło się Bogu, gdyż jego celem było stworzenie swojego królestwa na ziemi. W folklorze polskim legendarne, rogate postacie nie wywodzą się od upadłych aniołów lecz od złych lub złośliwych demonów tak zwanych czartów lub biesów pochodzących z mitologii słowiańskiej. Dzięki temu diabła kojarzymy jako postać z czerwonymi rogami, ogonem i bródką. Wybitni artyści wielu epok mieli różne wyobrażenia na temat tej interesującej postaci. Zdania co do jego wizerunku są różne, ponieważ nikt nigdy go nie widział dlatego ciągle powstają nowe spekulacje na temat jego zachowania i wyglądu.
Motyw szatana - propozycje zakończenia
Najważniejszym elementem zakończenia są wnioski nawiązujące do postawionej tezy. Jest ono także podsumowaniem całej pracy. Warto postarać się, by zakończenie nie zamykało i nie wyczerpywało danego tematu, a ukazywało inne możliwości interpretacji, dalsze kierunki poszukiwań.
A. Funkcjonowanie motywu diabła w literaturze XIX i XX wieku.
Przykład zakończenia:
Nawet jeśli diabeł jest tylko symbolem istniejącym wyłącznie w ludzkim umyśle, to dzięki niemu mamy wiele wspaniałych postaci literackich. Ich obecność ma długą tradycję. Z biegiem czasu coraz bardziej odbiegały od stereotypu czarciej, ponurej istoty z rogami, kopytami i ogonem. Zawsze miał „coś z człowieka”. Współczesna sztuka przekonuje nas, że diabeł lubi przybierać nieprawdopodobne maski: kobiet, eleganckich dżentelmenów, filozofów, a w zależności od wykreowanego wizerunku, czy też przybranej maski, może różnie oddziaływać na odbiorcę, czytelnika. Przekonuje nas też, że człowiek bywa gorszy od diabła, a zwłaszcza człowiek poddany nieludzkiej, bo krępującej jego człowieczeństwo, ideologii.
B. Różne sposoby ukazywania wizerunku diabła w dziełach literackich i plastycznych.
Przykład zakończenia:
Niezależnie od epoki motyw szatana pojawia się w literaturze często. Cele pana ciemności często się zmieniają, raz jest bardziej przychylny ludzkości, innym razem przybywa, by ją ukarać za przewinienia. Wraz z celami zmienia się i forma, w jakiej się pojawia. Na przemian ukazuje się pod postacią kobiety i mężczyzny lub zostają całkowicie pozbawione formy i istnieją jedynie jako głos albo mgliste wyobrażenie, przeczucie. Jednak zawsze posiada specyficzne cechy i rekwizyty zależnie od posiadanej mocy. Niepodważalny jest fakt, iż ich pojawieniu się nieczystych sił towarzyszy magia, zdumienie, strach i wiele nieoczekiwanych oraz zaskakujących wydarzeń, dostarczając czytelnikowi nie lada emocji. Czasem siły piekielne służą zdemaskowaniu ludzkiego zakłamania, pokazują jakie drzemią w nim namiętności i emocje. Niewątpliwie literatura i sztuka wiele straciłyby, gdyby motyw szatana zaniknął.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 -