Jesteś w:
Motyw tańca
• „Wesele” Stanisław Wyspiański - taniec nieustannie towarzyszy akcji utworu. Jest nie tylko przykładem tradycji, synonimem dobrej zabawy, ale i tłem rozgrywającego się dramatu w akcie I. Skoczny i ludowy taniec wypełniający bronowicką chatę świadczy o nieprzemijającym uroku i sile chłopskiej kultury, ale także obnaża młodopolską ludomanię – wbrew pozorom nie jednoczy chłopstwa i inteligencji, a uwypukla kulturowe różnice. W akcie trzecim, gdy nadejdzie świt i zabawa będzie zbliżała się do końca, bohaterowie zatańczą ostatni taniec, jeden z najsłynniejszych w literaturze polskiej- taniec chocholi, zupełnie inny niż dotychczasowe pląsy. Ta kończąca dramat scena stanowi klucz do interpretacji całego dzieła. Przygrywa do niego na skrzypcach wizyjna postać chochoła. W zwalniających obrotach letargicznego transu weselni bohaterowie zapadają w stan marazmu i uśpienia. W scenie tej Wyspiański zawarł swoją wizję ówczesnego społeczeństwa i swoją jego ocenę. Tańczący symbolizują naród. Charakteryzuje się on biernością i niemocą, niezdolny jest do odzyskania niepodległości, pogrążony w zniechęceniu i apatii.
• „Chłopi” Stanisław Władysław Reymont – autor umieścił w utworze najwierniejszy opis wesela - radosnego i mocno osadzonego w kulturze ludowej święta, opisał całe bogactwo zwyczajów i obrzędów z nim związanych panujących w niewielkiej wiosce Lipce. Oprócz ludowych zabaw podczas wesela Jagny Paczesiówny i Macieja Boryny występują tradycyjne polskie tańce: krakowiak symbolizujący młodość i swobodę; mazur, który z kolei jest tańcem zamaszystym, ale poważnym i statecznym, a także oberek oznaczający żywioł, miłość i szczęście. Biorąc za przykład wesele Boryny, możemy zauważyć, że jest to święto radosne, podczas którego nie może zabraknąć tradycyjnych obrzędów oraz pełnych wigoru tańców ludowych.
• „Przedwiośnie” Stefan Żeromski - autor posłużył się tym motywem dla bardziej wyrazistego przedstawienia postaci, ich wyglądu, zachowania, temperamentu, dla ukazania uczucia miłości i zazdrości. Na balu charytatywnym wyprawionym w Odolanach główny bohater - Cezary Baryka - tańczy kozaka wraz z młodziutką Karusią. Popisowy taniec podziwiany przez wszystkich stał się atrakcją balu. Był manifestacją urażonej dumy odrzuconej przez Cezarego Karoliny. Karolina, pełna dostojeństwa, manifestuje honor odrzuconej kobiety. Cezary, porwany do tańca skocznym krokiem, dzielnie jej towarzyszy, emocjonalnie jednak jest chłodny i obojętny. Podczas tańca ujawnia się jego miłość do Laury, na którą co chwilę spogląda ponad ramionami partnerki. Nie zdaje sobie nawet sprawy, jaką namiętność wzbudza w zazdrosnej Karusi, której taniec jest pełen dynamiki i emocji. Dziewczyna swoje oburzenie wyraźnie oddaje w tańcu. Wie, że jest piękna i demonstruje swą urodę Baryce, by wiedział, co traci. Szarłatowiczówna odzyskuje pewność siebie, a kozak w jej wykonaniu to triumf urody i młodości, prawdziwy spektakl najróżniejszych emocji – od urażonej godności po dumę i bolesną rozkosz czerpaną z tańca. Taniec odgrywa więc w „Przedwiośniu” rolę pomocniczą.
• „Grande Valse Brillante” Julian Tuwim - walc ma charakter osobisty Wiersz ukazuje jedną z najoryginalniejszych wizji tańca w polskiej poezji, znaną przede wszystkim z niezapomnianej, pełnej ekspresji interpretacji Ewy Demarczyk:
„Czy pamiętasz jak ze mną tańczyłeś walca
z panną, madonną, legendą tych lat?
Czy pamiętasz, jak ruszył świat do tańca,
Świat, co w ramiona nam wpadł.”
Wiersz rozpoczyna się od wspomnienia cudownego tańca z ukochaną. Podmiot liryczny czuje się niezwykle szczęśliwy – wydaje mu się, że ma w ramionach cały świat. Jego partnerka jest zawstydzona, nieco milcząca, ale ulega partnerowi. Podmiot liryczny pragnie być dla swojej najdroższej atletą, światowcem, kimś wyjątkowym pomimo świadomości własnych braków. Taniec to jakby opis marzenia. Oboje są „w domysłach i mgle”. Sprawcą tego cudu jest taniec. Kiedy mężczyzna znajduje na palcu dziewczyny pierścionek – dowód zdrady, tonacja wiersza gwałtownie się zmienia. Podmiot liryczny nazywa dziewczynę „wiarołomną madonną” i posuwa się wręcz do groźby „ja ci moim nieszczęściem śliczną szyjkę obwinę”. Taniec staję się historią miłości, odrzucenia i narodzin zemsty.
• „Walc” Czesław Miłosz - autor opisuje bal sylwestrowy w 1910 roku; odbywa się on w przystrojonej sali. Pary tańczą walca, panuje pogodny nastrój. Nagle w wierszy zaczynają się pojawiać wizje przyszłości – wizje obu nadchodzących wojen światowych oraz towarzyszące im ból i cierpienie. Dzięki opisowi walca oraz charakterystycznemu, melodyjnemu brzmieniu tekstu przypominającemu takty walca możliwe jest przenikanie się dwóch światów, czyli balu sylwestrowego i apokaliptycznej wizji nadchodzących czasów. Uczestnikom bal pozwala też zapomnieć o niepewnych realiach i oddać się zabawie.
• „Tango” Sławomir Mrożek - tytułowe tango już na początku utworu pełni istotną funkcję. O bezgraniczną wolność, przeciwko której buntuje się Artur, pokolenie jego rodziców musiało zawalczyć. Stomil na początku powiedział: „- Czy wiesz, ile trzeba było odwagi, żeby zatańczyć tango? Czy wiesz, że tylko nieliczne kobiety były upadłe?” Stomilowe tango było znakiem jednostkowego i pokoleniowego wyzwolenia od obowiązujących norm obyczajowych i społecznych oraz świadomego dążenia do przemiany rzeczywistości zastanej. Natomiast końcowe tango prostego parobka - Edka z przedstawicielem mieszczańskiej inteligencji, wujem Eugeniuszem, jest klęską rodziny Stomila w konfrontacji z argumentem mocnej pięści Edka. To Artur, dochodząc do wniosku, że śmierć jest jedyną formą przywrócenia ładu, doprowadził ideę do absurdu, jednak to Edek swoim argumentem siły i przemocy sprowadza absurd do rzeczywistości. Pełna wolność czyni totalną niewolę. Tango konformistycznego wuja Eugeniusza z prostym i chamskim Edkiem jest tego potwierdzeniem. Tango „La Cumparsita” ma i pesymistyczną wymowę i usposabia czytelnika sceptycznie wobec przyszłości. Mimo to Sławomir Mrożek dystansuje się od ujęcia zakończenia dramatu w jednoznacznie katastroficzną wizję. Spinający Tango klamrowy motyw tańca jest znakiem, że na rytm istnienia nakładają się rozmaite rytmy ludzkiej historii, lecz charakterystyczną cechą wszystkich jest ich skończoność, konieczność wygasania, a więc i nadzieja na pojawienie się następnych, które rozpoczną na nowo cykl historii.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw tańca
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim• „Wesele” Stanisław Wyspiański - taniec nieustannie towarzyszy akcji utworu. Jest nie tylko przykładem tradycji, synonimem dobrej zabawy, ale i tłem rozgrywającego się dramatu w akcie I. Skoczny i ludowy taniec wypełniający bronowicką chatę świadczy o nieprzemijającym uroku i sile chłopskiej kultury, ale także obnaża młodopolską ludomanię – wbrew pozorom nie jednoczy chłopstwa i inteligencji, a uwypukla kulturowe różnice. W akcie trzecim, gdy nadejdzie świt i zabawa będzie zbliżała się do końca, bohaterowie zatańczą ostatni taniec, jeden z najsłynniejszych w literaturze polskiej- taniec chocholi, zupełnie inny niż dotychczasowe pląsy. Ta kończąca dramat scena stanowi klucz do interpretacji całego dzieła. Przygrywa do niego na skrzypcach wizyjna postać chochoła. W zwalniających obrotach letargicznego transu weselni bohaterowie zapadają w stan marazmu i uśpienia. W scenie tej Wyspiański zawarł swoją wizję ówczesnego społeczeństwa i swoją jego ocenę. Tańczący symbolizują naród. Charakteryzuje się on biernością i niemocą, niezdolny jest do odzyskania niepodległości, pogrążony w zniechęceniu i apatii.
• „Chłopi” Stanisław Władysław Reymont – autor umieścił w utworze najwierniejszy opis wesela - radosnego i mocno osadzonego w kulturze ludowej święta, opisał całe bogactwo zwyczajów i obrzędów z nim związanych panujących w niewielkiej wiosce Lipce. Oprócz ludowych zabaw podczas wesela Jagny Paczesiówny i Macieja Boryny występują tradycyjne polskie tańce: krakowiak symbolizujący młodość i swobodę; mazur, który z kolei jest tańcem zamaszystym, ale poważnym i statecznym, a także oberek oznaczający żywioł, miłość i szczęście. Biorąc za przykład wesele Boryny, możemy zauważyć, że jest to święto radosne, podczas którego nie może zabraknąć tradycyjnych obrzędów oraz pełnych wigoru tańców ludowych.
• „Przedwiośnie” Stefan Żeromski - autor posłużył się tym motywem dla bardziej wyrazistego przedstawienia postaci, ich wyglądu, zachowania, temperamentu, dla ukazania uczucia miłości i zazdrości. Na balu charytatywnym wyprawionym w Odolanach główny bohater - Cezary Baryka - tańczy kozaka wraz z młodziutką Karusią. Popisowy taniec podziwiany przez wszystkich stał się atrakcją balu. Był manifestacją urażonej dumy odrzuconej przez Cezarego Karoliny. Karolina, pełna dostojeństwa, manifestuje honor odrzuconej kobiety. Cezary, porwany do tańca skocznym krokiem, dzielnie jej towarzyszy, emocjonalnie jednak jest chłodny i obojętny. Podczas tańca ujawnia się jego miłość do Laury, na którą co chwilę spogląda ponad ramionami partnerki. Nie zdaje sobie nawet sprawy, jaką namiętność wzbudza w zazdrosnej Karusi, której taniec jest pełen dynamiki i emocji. Dziewczyna swoje oburzenie wyraźnie oddaje w tańcu. Wie, że jest piękna i demonstruje swą urodę Baryce, by wiedział, co traci. Szarłatowiczówna odzyskuje pewność siebie, a kozak w jej wykonaniu to triumf urody i młodości, prawdziwy spektakl najróżniejszych emocji – od urażonej godności po dumę i bolesną rozkosz czerpaną z tańca. Taniec odgrywa więc w „Przedwiośniu” rolę pomocniczą.
• „Grande Valse Brillante” Julian Tuwim - walc ma charakter osobisty Wiersz ukazuje jedną z najoryginalniejszych wizji tańca w polskiej poezji, znaną przede wszystkim z niezapomnianej, pełnej ekspresji interpretacji Ewy Demarczyk:
„Czy pamiętasz jak ze mną tańczyłeś walca
z panną, madonną, legendą tych lat?
Czy pamiętasz, jak ruszył świat do tańca,
Świat, co w ramiona nam wpadł.”
Wiersz rozpoczyna się od wspomnienia cudownego tańca z ukochaną. Podmiot liryczny czuje się niezwykle szczęśliwy – wydaje mu się, że ma w ramionach cały świat. Jego partnerka jest zawstydzona, nieco milcząca, ale ulega partnerowi. Podmiot liryczny pragnie być dla swojej najdroższej atletą, światowcem, kimś wyjątkowym pomimo świadomości własnych braków. Taniec to jakby opis marzenia. Oboje są „w domysłach i mgle”. Sprawcą tego cudu jest taniec. Kiedy mężczyzna znajduje na palcu dziewczyny pierścionek – dowód zdrady, tonacja wiersza gwałtownie się zmienia. Podmiot liryczny nazywa dziewczynę „wiarołomną madonną” i posuwa się wręcz do groźby „ja ci moim nieszczęściem śliczną szyjkę obwinę”. Taniec staję się historią miłości, odrzucenia i narodzin zemsty.
• „Walc” Czesław Miłosz - autor opisuje bal sylwestrowy w 1910 roku; odbywa się on w przystrojonej sali. Pary tańczą walca, panuje pogodny nastrój. Nagle w wierszy zaczynają się pojawiać wizje przyszłości – wizje obu nadchodzących wojen światowych oraz towarzyszące im ból i cierpienie. Dzięki opisowi walca oraz charakterystycznemu, melodyjnemu brzmieniu tekstu przypominającemu takty walca możliwe jest przenikanie się dwóch światów, czyli balu sylwestrowego i apokaliptycznej wizji nadchodzących czasów. Uczestnikom bal pozwala też zapomnieć o niepewnych realiach i oddać się zabawie.
• „Tango” Sławomir Mrożek - tytułowe tango już na początku utworu pełni istotną funkcję. O bezgraniczną wolność, przeciwko której buntuje się Artur, pokolenie jego rodziców musiało zawalczyć. Stomil na początku powiedział: „- Czy wiesz, ile trzeba było odwagi, żeby zatańczyć tango? Czy wiesz, że tylko nieliczne kobiety były upadłe?” Stomilowe tango było znakiem jednostkowego i pokoleniowego wyzwolenia od obowiązujących norm obyczajowych i społecznych oraz świadomego dążenia do przemiany rzeczywistości zastanej. Natomiast końcowe tango prostego parobka - Edka z przedstawicielem mieszczańskiej inteligencji, wujem Eugeniuszem, jest klęską rodziny Stomila w konfrontacji z argumentem mocnej pięści Edka. To Artur, dochodząc do wniosku, że śmierć jest jedyną formą przywrócenia ładu, doprowadził ideę do absurdu, jednak to Edek swoim argumentem siły i przemocy sprowadza absurd do rzeczywistości. Pełna wolność czyni totalną niewolę. Tango konformistycznego wuja Eugeniusza z prostym i chamskim Edkiem jest tego potwierdzeniem. Tango „La Cumparsita” ma i pesymistyczną wymowę i usposabia czytelnika sceptycznie wobec przyszłości. Mimo to Sławomir Mrożek dystansuje się od ujęcia zakończenia dramatu w jednoznacznie katastroficzną wizję. Spinający Tango klamrowy motyw tańca jest znakiem, że na rytm istnienia nakładają się rozmaite rytmy ludzkiej historii, lecz charakterystyczną cechą wszystkich jest ich skończoność, konieczność wygasania, a więc i nadzieja na pojawienie się następnych, które rozpoczną na nowo cykl historii.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -