Jesteś w: Motyw zbrodni

Motyw zbrodni

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Motyw zbrodni - wprowadzenie


Aby uporządkować swoje życie ludzie od wieków określali zasady postępowania i kodeks moralny, który obowiązywał wszystkich. W zależności od kręgu kulturowego grupy społeczne przyjmowały inne wartości za najistotniejsze, jednak w wielu systemach pewne zasady powtarzały się, stając się uniwersalnymi, a ich złamanie naruszało społeczno - etyczny ład. Zawsze jednak znalazły się jednostki, które skutecznie usiłowały ten porządek złamać, popełniając występki, przestępstwa, a nawet dopuszczając się zbrodni.

Pisarze różnych epok podejmowali się wyjaśnienia przyczyn wkroczenia ich bohaterów literackich na drogę zła, pobudzenia i uwolnienia pierwiastka zła, tkwiącym w każdym z nas. Często analizowali motywację przestępców, analizowali stan ich duszy przed i po popełnieniu zbrodni. Dzięki temu powstało wiele szczegółowych portretów zbrodniarzy, których postępowanie było potępiane, a w nielicznych wypadkach usprawiedliwiane.

Motyw zbrodni w literaturze


„Księga Rodzaju” zawiera opowieść o dwóch braciach – Kainie i Ablu. Bóg wyznaczył im role – pasterza i rolnika. Powodem zbrodni jednego z braci była zawiść. Kain przepełniony gniewem za to, że ofiary Abla były bardziej cenione przez Boga dopuścił się morderstwa na bracie. Bóg ukarał go klątwą i wypędził z ojczyzny. Ponadto otrzymał znamię, które do końca jego dni świadczyć miało o zbrodni.

„Nowy Testament” - opisuje postać jednego z największych zbrodniarzy ludzkości - Judasza. Za trzydzieści srebrników wydał oprawcom swego mistrza Chrystusa, całując go w policzek. Zdradził i oszukał z chciwości niewinnego człowieka, który przez niego umarł w mękach. Jednak czyn ten nie pozostał bez echa. Wyrzuty sumienia i obraz męczeńskiej śmierci nauczyciela nie pozwoliły Judaszowi dalej żyć normalnie i pchnęły go do samobójstwa.

„Król Edyp” Sofoklesa - tytułowy bohater dramatu Sofoklesa naznaczony jest tragizmem, doznaje samych cierpień. Nie ma żadnego wpływu na swój los, a każda jego decyzja jest skazana na niepowodzenie. Podczas bójki zabija Lajosa, nie będąc świadomy, że ma przed sobą ojca. Gdy rozwiązuje zagadkę Sfinksa i uwalnia Teby od klęsk, w nagrodę poślubia swoją matkę. Żyje szczęśliwie, lecz w pewnym momencie zły los znowu daje o sobie znać. Tragizm Edypa polegał na tym, że popełnił zbrodnię i grzech kazirodztwa nie rozumiejąc, że wypełnia wolę bogów.

„Makbet” Williama Szekspira - dramat doskonale obrazuje motyw winy i kary. Tytułowy bohater to postać tragiczna, która decyduje się na zabójstwo w celu zdobycia władzy. Utwór doskonale obrazuje motyw winy i kary. Tytułowy bohater to postać tragiczna, która decyduje się na zabójstwo w celu zdobycia władzy. Na początku utworu pokazany jest jako waleczny rycerz wiernie służący królowi. Pewnego razu napotkane przypadkowo czarownice przepowiadają mu, że zostanie królem Szkocji. W walce między moralnymi wątpliwościami, a żądzą władzy dopomaga mu żona. Jest bezwzględna, nie dba o konsekwencje i działa z zimną krwią szczegółowo wszystko planując. Zabija Dukana nie dlatego, że musi zostać królem, lecz dlatego, że chce nic zostać. Po tym zabójstwie i jeszcze później mógłby zawrócić ze zbrodniczej drogi. Prawda, że staje się to coraz trudniejsze, ale właściwie nic prócz chęci bohatera ewentualności takiej nie wyklucza. Karą stają się także zaburzenia świadomości, majaczenia, halucynacje. Zbrodnia zniszczyła go do końca.

• „Hamlet” Williama Szekspira – dramat ujawnia szczegóły zbrodni ojca Hamleta. Tytułowy bohater został postawiony przed wyborem. Mógł nie spełnić prośby ducha swego ojca, ale jego system wartości mu na to nie pozwolił. Był królewskim synem, wiedział, że pomszczenie rodzica to jego święty obowiązek. Jednak morderstwo stoi w całkowitej sprzeczności z jego naturą idealisty, marzyciela o skłonnościach do mistycyzmu i rozważań nad kruchością życia.

• „Świteź” Adam Mickiewicza - ostatnią częścią ballady jest opowieść wyłowionej rusałki o historii zatopionego miasta. W dawnych czasach, kiedy Tuhan pospieszył z pomocą obleganemu w Nowogrodzie przez siły carskie Mendogowi, ruskie wojska napadły na Świteź, w której pozostały jedynie kobiety, starcy i dzieci. Stwórca wysłuchawszy zrozpaczonych próśb zatopił miasto a jego mieszkańców zamienił w kwiaty. Najeźdźcy nie pozostali jednak bez kary. W tym przypadku Bóg karze awanturników za pomocą przyrody, bowiem, gdy zaczęli oni zbierać kwiaty, spotkała ich śmierć.

• „Lilie” Adama Mickiewicza - ballada podejmuje problematykę moralną kary, sumienia i odpowiedzialności za czyny. Centralną osoba utworu jest Pani. Wina jej, początkowo wynikająca z niewierności, zostaje spotęgowana do rozmiarów okrutnej, niesłychanej zbrodni. To już nie tylko zdrajczyni - to „męża zabójczyni żona”. Niepomna przestróg pustelnika, brnie w grzechu coraz dalej. Dopiero upiór męża wymierza sprawiedliwość, żądając zadośćuczynienia za zbrodnie.

„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza – epopeja opowiada między innymi historię ojca tytułowego bohatera – Jacka Soplicy. Jacek w młodości, w chwili rozpaczy zabija ojca swej ukochanej Ewy. Stolnik Horeszko odmówił mu ręki córki, uprzednio dając młodzieńcowi nieco nadziei na ożenek. Ów czyn zmienia całkowicie butnego i porywczego szlachcica w cichego i pokornego pokutnika. Jacek Soplica wdziewa szatę mnicha i przyjmuje skromny przydomek księdza Robaka. Swoim postępowaniem pokutuje za grzechy młodości.

• „Balladyna” Juliusz Słowacki - Balladyna córka ubogiej Wdowy i siostra Aliny była dumna, wyniosła, zadufana w sobie. Bohaterka za wszelką cenę chciała zdobyć władzę, stać się panią pięknego zamku, dlatego bez wahania zabiła siostrę w obawie, że ta zbierze więcej malin. Okłamała następnie matkę, że Alina uciekła z narzeczonym. Wkrótce Balladynie przestała wystarczać pozycja żony Kirkora, chciała zostać królową, przejąć władzę w państwie, dlatego wraz ze swym kochankiem Fon Kostrynem występuje zbrojnie przeciwko Kirkorowi, pokonuje go, a następnie decyduje się zabić również i Kostryna, gdyż nie chce z nikim dzielić władzy. Bohaterka umiera rażona piorunem, po tym, jak trzykrotnie wydaje na siebie wyrok śmierci.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -