Świętoszek - wszystko co powinieneś wiedzieć o komedii Moliera

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

Akt V komedii stanowi jej zakończenie. Okazuje się w nim jakiego rodzaju kłopoty spadły na Orgona i jego rodzinę. Tartuffe brnie dalej w swoim szalbierstwie i wszystko zdaje się zmierzać do katastrofy – tak wynika z logiki zdarzeń. Dopiero scena przedostatnia ujawnia nieoczekiwane rozwiązanie – władca odkrył, że Tartuffe jest od dawna poszukiwanym oszustem. Tym samym unieważnia zobowiązania Orgona wobec Świętoszka.

8 scena V aktu jest już tylko wyciszeniem atmosfery ogólnego napięcia i definitywnym zakończeniem.

Struktura „Świętoszka”

Mówiąc o budowie komedii Moliera „Świętoszek” warto przyjrzeć się układowi postaci w tej sztuce. Obowiązuje w niej układ symetryczny. Bohaterowie występują w parach. Nie dziwi nikogo para – Marianna i Walery. Są to młodzi ludzie, którzy zamierzają pobrać się. Występuje tu zarówno zgodność wieku jak i charakterów.

Najdziwniejszą parą jest para protagonistów – Orgon i Tartuffe. Tartuffe wobec Orgona odgrywa rolę człowieka pobożnego a ten stara się do niego dostosować. W rzeczywistości jednak łączy ich niezdrowy układ, jaki powstaje między szalbierzem a człowiekiem zaślepionym.

Kolejną parą jest Elmira i Kleant. Są oni rodzeństwem. Ponieważ męża Elmiry Orgona bardziej interesuje Tartuffe niż żona, Elmira znajduje więcej zrozumienia u brata. Łączy ich oboje niechęć do Tartuffe`a.

Rezolutna, ironiczna w swoich uwagach pokojówka Marianny Doryna ma swój odpowiednik w służącej Pani Pernelle Filipocie. Filipota jest całkowitym zaprzeczeniem Doryny. W nic nie wtrąca się i pojawia się w 1 scenie aktu I tylko po to, by Pani Pernelle mogła wymierzyć jej policzek.

Damis, syn Orgona ma narzeczoną, która w ogóle nie pojawia się na scenie ale widz dowiaduje się o jej istnieniu. Jest to siostra Walerego. Z tego powodu Damis chce małżeństwa Marianny z Walerym.

W tym układzie nie potrafi znaleźć swojego miejsca Pani Pernelle. Daje temu wyraz napastliwością, wytykaniem innym ich wad i stwierdzeniem, że nikt nie liczy się z jej zdaniem.

Na końcu sztuki skompromitowany i odrzucony przez Orgona Tartuffe znajduje sobie przyjaciela i rzecznika swoich interesów w osobie Pana Zgody.

Tworząc taki układ, przy pomocy skrótów myślowych Molier pokazał w swojej sztuce, że człowiek zawsze funkcjonuje w relacji z innym człowiekiem. Z tego powodu jego komedia jest komedią ścierających się charakterów.

Artyzm „Świętoszka” Moliera

„Świętoszek” jest sztuką napisaną po mistrzowsku. Zaczyna się od doskonałej ekspozycji – pani Pernelle przedstawia widzom cały dom Orgona, prezentując przy tym swój charakter. Mówi również o stosunku domowników do Tartuffe`a.

Na pojawienie się na scenie Tartuffe`a trzeba trochę zaczekać. Jest do tego doskonałe przygotowanie. Tartuffe ukazuje się na scenie dopiero w akcie III. Od razu w rozmowie z Doryną prezentuje się jako człowiek obłudny. Niemal zaraz przechodzi do zalotów skierowanych do Elmiry. Jest to bardzo śmiały skrót.

W scenie z Orgonem, gdy Tartuffe wydaje się już zdemaskowany, nagle zmienia punkt widzenia Orgona na swoją korzyść. On i Orgon, są to dwaj protagoniści, którzy funkcjonują razem ze sobą. Przedstawiają dwa problemy: szalbierstwa i zaślepienia.

W akcie IV Molier stosuje efekt farsowy – Tartuffe uwodzi Elmirę, podczas gdy Orgon siedzi pod stołem.

Na końcu sztuki, gdy wydaje się, że nic śmiesznego nie może już się zdarzyć, pojawia się Pan Zgoda ze swoją wykrętną i obłudną przemową do Orgona. Jest to zręczne rozszerzenie problemu Świętoszka. Okazuje się, że świętoszków jest więcej.

„Świętoszek” Moliera jest sztuką niezwykle teatralną.

„Świętoszek” - czas i miejsce akcji

Komedia Moliera „Świętoszek” powstała w szczytowym okresie jego twórczości. Była odpowiedzią na atak jego przeciwników, którzy zarzucili wcześniejszej sztuce Moliera - „Szkoła żon” - niemoralność oraz wyśmiewanie religii. Oprócz tego, przeciwnicy komediopisarza wtrącali się w jego prywatne życie. To wszystko znalazło swoje odbicie w „Świętoszku”, który powstał w 1664 roku.

Tak więc, można przyjąć, że komedia opisuje aktualny stan rzeczy. Okazuje się jednak, że z biegiem czasu problem narasta, ponieważ kłopoty Moliera nie ustają, a życie religijne w XVII- wiecznej Francji rozwija się w kierunku opisanym w „Świętoszku”. Dzieje się tak za sprawą Ludwika XIV, który z czasem upodabnia się do Orgona – we Francji zaczynają rządzić spowiednicy królewscy; jednocześnie obłuda religijna jest najprostszą drogą do kariery. W tej sytuacji, najogólniej mówiąc: akcja komedii rozgrywa się w XVII- wiecznej Francji za panowania Ludwika XIV.

Miejscem akcji jest Paryż. Tutaj mieszka Orgon ze swoją rodziną oraz jego matka. Jak dowiadujemy się w czasie trwania sztuki, Orgon czasami wyjeżdża na wieś.

Jest to rodzina mieszczańska. Mieszkają w kamienicy, w której mają własne mieszkanie. Tartuffe jest ich rezydentem, czyli obcą osobą, która za zgodą pana domu przebywa w jego domu. Ponieważ Molier pisząc swoją sztukę zachował trzy klasyczne jedności: miejsca, czasu i akcji, widz ogląda bohaterów komedii w jednym tylko pokoju – jest to salon. Możemy jedynie domyślać się, że w mieszkaniu są inne pomieszczenia. Mimo tego, akcja sztuki przebiega bardzo naturalnie, ponieważ salon jest tym miejscem w domu, do którego każdy w każdej chwili może wejść. Wszystkie zdarzenia przebiegają w ciągu jednego dnia i obracają się wokół jednego problemu. Tym problemem jest osoba Tartuffe`a, która w życie rodziny Orgona wprowadza zamieszanie i ściąga na nią kłopoty.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -

„Świętoszek” - streszczenie
Akcja sztuki rozgrywa się w domu, którego właścicielem jest Orgon. Rzecz dzieje się w Paryżu. Już w pierwszym akcie widz poznaje bohaterów sztuki. Pani Pernelle jest matką Orgona. Przebywa właśnie u syna z wizytą i poddaje krytyce wszystkie osoby w tym domu. Twierdzi, że nikt nie liczy się z jej zdaniem. Urażona chce opuś... wiecej

„Świętoszek” - bohaterowie (postacie komedii)
Charakterystyka Orgona
W komedii Moliera „Świętoszek” ciekawą postacią jest również Orgon. Bez niego nie byłoby Świętoszka. To on pozwolił Tartuffe`owi na rozwinięcie swoich oszustw.

Orgon jest starszym mężczyzną. Ma dwójkę dorosłych dzieci z pierwszego małżeństwa, o których dalszym losie musi zadecy... wiecej

„Świętoszek” - plan wydarzeń
Komedia Moliera „Świętoszek” zachowuje trzy klasyczne jedności: miejsca, czasu i akcji.

1. Awantura z panią Pernelle.
2. Prośba Damisa do Kleanta o przypomnienie słowa danego przez Orgona Waleremu.
3. Rozmowa Orgona na temat Tartuffa z Kleantem i z Doryną.
4. Rozmowa Orgona z Marianną na tema... wiecej

„Świętoszek” - opracowanie i problematyka komedii
„Świętoszek” - problematyka komedii
Sztuka Moliera „Świętoszek” jest komedią obyczajową. Rozgrywa się w środowisku mieszczańskim. Jej tematem jest hipokryzja religijna. W tym celu autor stworzył postać Tartuffe`a. Jest to człowiek, który dla własnych korzyści materialnych wykorzystuje Orgona i jego rodzinę.
Z... wiecej

Świętoszek jako komedia...
Komedia jako gatunek literacki
Komedia jest jednym z trzech gatunków dramatycznych. Pozostałe dwa to tragedia i dramat właściwy. Odznacza się pogodnym nastrojem, szybką akcją, komizmem słownym i sytuacyjnym oraz szczęśliwym dla bohaterów zakończeniem.

Komedia znana była już w starożytności. W Grecji uprawiał ... wiecej