Jesteś w:
Świętoszek
Sztuka Moliera „Świętoszek” jest komedią. Wyrosła z doświadczeń autora. Stanowi kulminacyjny punkt jego życia oraz twórczości. Molier kilkanaście lat spędził na prowincji pracując z wędrowną trupą teatralną. Gdy jego zespół zyskał popularność, wrócił do Paryża. Z powodzeniem zadebiutował przed królem - ale nie jako autor własnych sztuk. Dopiero „Pocieszne wykwintnisie” wyszły spod jego pióra.
W Paryżu Molier zobaczył to, czego nie doświadczył na prowincji – wielką komedię próżności. Były to salony literackie, koterie narzucające twórcom swoje reguły, ludzie posługujący się szczególnym mizdrzącym się językiem, pod którym kryło się chamstwo uczuć, nieudolni autorzy pyszniący się swoją twórczością i aktorzy dostosowani do powszechnej sztuczności. To skłoniło Moliera do napisania pierwszej komedii, która była satyrą.
Pierwsza jego sztuka zyskała ogromną popularność ale od tego momentu Molier ma mnóstwo wrogów. Satyra okazała się zbyt mocna. Król Ludwik XIV patrzył z pobłażaniem na utarczki poddanych. W tej sytuacji Molier zaczął pisać kolejne komedie wyrażające jego własny punkt widzenia. W ten sposób stał się sztandarowym twórcą nowej literatury. Wszystko, co było szczerością, prawdą i miało związek z prawdziwym życiem skupiło się wokół niego. Jednak w miarę odnoszonych przez niego sukcesów rosła również liczba wrogów. Byli wśród nich i tacy, którzy w ogóle patrzyli na teatr jak na dzieło szatana.
Gdy jego sztuka „Szkoła żon” odniosła niebywały sukces, wrogowie oskarżyli go o niemoralność, obrazę religii i żarty z rzeczy świętych. Ta akcja przeciwko Molerowi spowodowała, że zobaczył inne oblicze otaczającego go świata – zawistne, pełne nienawiści, drapieżne i podłe. Odpowiedzią na ten atak było napisanie komedii „Świętoszek”. Rozwinięte życie religijne we Francji miało również swoje wady. Molier pojął, czym jest i ile złego może spowodować obłuda oraz nadużywanie rzekomych wartości moralnych i religijnych dla osobistych, całkiem świeckich celów.
„Co pod nabożnym płaszczem kryją zwykłe wady.
Swą zawiść, niedowiarstwo, swoje fałsze, zdrady
I gdy chcą kogoś zgubić, osłonią, gdy trzeba,
Swoją własną nienawiść interesem nieba...”
By zrozumieć podłoże powstania komedii Moliera „Świętoszek”, należy przyjrzeć się życiu religijnemu we Francji w XVII. Religia ingerowała wówczas we wszystkie sfery życia. Katolicyzm bronił się przed postępującym protestantyzmem i przed pogaństwem epoki Odrodzenia. Powstają nowe zakony o surowych regułach, rosną wpływy jezuitów i założony zostaje Port Royal – zakon świecki. W sprawach religijnych ludzie świeccy biorą udział nie mniejszy niż duchowni – być może z powodu niedawnych wojen religijnych. Ten dyletantyzm religijny / zaangażowanie ludzi świeckich / jest cechą tej epoki. Ich stowarzyszenia pomieszane z duchownymi rozciągają cenzurę na życie prywatne, często stosując niezbyt etyczne sposoby. Mnóstwo ludzi musiało wówczas nadużywać świętych haseł dla celów zupełnie świeckich, skoro Molier zwrócił na to uwagę.
Obłuda religijna nie była jedynym problemem. Obok niej funkcjonował „libertynizm” i ateizm. Naciski religii były tak duże, że wywoływały często skutek odwrotny. Ateizm stał się czynny i bluźnierczy – pogański humanizm i zwalczające się sekty krytykujące prawdy wiary. Świętokradcze pomysły, na jakie pozwalali sobie libertyni przypominały niesmaczne, uczniowskie wybryki.
Molier daleki był od wszelkich skrajności. Odpychało go zarówno wyuzdanie intelektualne, czemu dał wyraz w „Don Juanie” ale i surowa pobożność ingerująca w prywatne życie / „Świętoszek” /. Jego filozofia miała więcej wspólnego z duchem Odrodzenia niż z hasłami umartwień. Na dodatek, surowy chrystianizm niechętnie odnosił się do teatru. Port Royal określa dramatopisarzy jako „trucicieli dusz”.
Tematy, których Molier podjął się, były bardzo niebezpieczne. Nie było dla nich miejsca na scenie. Forma teatralna też nie była przystosowana do takich zadań. Molier musiał walczyć o wystawianie swoich sztuk, chociaż przyciągały one liczną publiczność. Rozdrażniony przez przeciwników, podjął się ryzykownego zadania. Dzięki pobłażliwości króla, Ludwika XIV, który w swoim majestacie nie zniżał się do utarczek między poddanymi, mógł to zadanie wykonywać.
Komedia Moliera „Świętoszek” jest sztuką w V aktach. Każdy z nich podzielony jest na sceny. Są one w większości dosyć długie. Didaskaliów czyli tekstu pobocznego jest bardzo mało.
I akt „Świętoszka” składa się z 6 scen; II akt z 4; III akt z 7; IV z 8; akt V z 8.
W akcie pierwszym, w scenie 1 mamy ekspozycję. Jest to po mistrzowsku skonstruowana scena, gdy awanturująca się Pani Pernelle przedstawia widzom bohaterów komedii. Każdemu z nich wytyka jakieś wady. Należy przypuszczać, że w tych złośliwościach tkwi ziarno prawdy. Większość z bohaterów jest na scenie. Brakuje tylko protagonistów – Tartuffe`a i Orgona. Nie ma też Walerego. Orgon pojawia się dopiero w scenie 5 aktu I. Tartuffe, o którym tyle się mówi przez cały czas, ukazuje się pierwszy raz oczom widzów w akcie III w scenie 2.
Akcja sztuki zmierza do punktu kulminacyjnego. Cały akt III jest przygotowaniem do tego. Punkt kulminacyjny następuje w akcie IV. Ma on również swoje przygotowanie / Elmira z Orgonem ustalają plan działania w scenie 4 / . Sceny 5, 6, 7 i 8 stanowią punkt kulminacyjny, gdy Tartuffe zostaje skompromitowany a Orgon uświadamia sobie, że oszust wpędził go w poważne kłopoty.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -
W komedii Moliera „Świętoszek” ciekawą postacią jest również Orgon. Bez niego nie byłoby Świętoszka. To on pozwolił Tartuffe`owi na rozwinięcie swoich oszustw.
Orgon jest starszym mężczyzną. Ma dwójkę dorosłych dzieci z pierwszego małżeństwa, o których dalszym losie musi zadecy... wiecej
1. Awantura z panią Pernelle.
2. Prośba Damisa do Kleanta o przypomnienie słowa danego przez Orgona Waleremu.
3. Rozmowa Orgona na temat Tartuffa z Kleantem i z Doryną.
4. Rozmowa Orgona z Marianną na tema... wiecej
Sztuka Moliera „Świętoszek” jest komedią obyczajową. Rozgrywa się w środowisku mieszczańskim. Jej tematem jest hipokryzja religijna. W tym celu autor stworzył postać Tartuffe`a. Jest to człowiek, który dla własnych korzyści materialnych wykorzystuje Orgona i jego rodzinę.
Z... wiecej
Komedia jest jednym z trzech gatunków dramatycznych. Pozostałe dwa to tragedia i dramat właściwy. Odznacza się pogodnym nastrojem, szybką akcją, komizmem słownym i sytuacyjnym oraz szczęśliwym dla bohaterów zakończeniem.
Komedia znana była już w starożytności. W Grecji uprawiał ... wiecej
Świętoszek - wszystko co powinieneś wiedzieć o komedii Moliera
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- „Świętoszek” - geneza utworu i gatunek
- Podłoże „Świętoszka” - życie religijne we Francji w XVII wieku
- Budowa komedii Moliera „Świętoszek”
- Struktura „Świętoszka”
- Artyzm „Świętoszka” Moliera
- „Świętoszek” - czas i miejsce akcji
- „Świętoszek” - stosunek Moliera do krytyki
- „Świętoszek” - język bohaterów komedii (indywidualizacja)
- Molier – notatka szkolna
- Współczesny odbiór „Świętoszka”
- „Świętoszek” Moliera – inscenizacje
- Komizm i humor w „Świętoszku”
- „Świętoszek” - najważniejsze cytaty
- „Świętoszek” – bibliografia
„Świętoszek” - geneza utworu i gatunek
Sztuka Moliera „Świętoszek” jest komedią. Wyrosła z doświadczeń autora. Stanowi kulminacyjny punkt jego życia oraz twórczości. Molier kilkanaście lat spędził na prowincji pracując z wędrowną trupą teatralną. Gdy jego zespół zyskał popularność, wrócił do Paryża. Z powodzeniem zadebiutował przed królem - ale nie jako autor własnych sztuk. Dopiero „Pocieszne wykwintnisie” wyszły spod jego pióra.
W Paryżu Molier zobaczył to, czego nie doświadczył na prowincji – wielką komedię próżności. Były to salony literackie, koterie narzucające twórcom swoje reguły, ludzie posługujący się szczególnym mizdrzącym się językiem, pod którym kryło się chamstwo uczuć, nieudolni autorzy pyszniący się swoją twórczością i aktorzy dostosowani do powszechnej sztuczności. To skłoniło Moliera do napisania pierwszej komedii, która była satyrą.
Pierwsza jego sztuka zyskała ogromną popularność ale od tego momentu Molier ma mnóstwo wrogów. Satyra okazała się zbyt mocna. Król Ludwik XIV patrzył z pobłażaniem na utarczki poddanych. W tej sytuacji Molier zaczął pisać kolejne komedie wyrażające jego własny punkt widzenia. W ten sposób stał się sztandarowym twórcą nowej literatury. Wszystko, co było szczerością, prawdą i miało związek z prawdziwym życiem skupiło się wokół niego. Jednak w miarę odnoszonych przez niego sukcesów rosła również liczba wrogów. Byli wśród nich i tacy, którzy w ogóle patrzyli na teatr jak na dzieło szatana.
Gdy jego sztuka „Szkoła żon” odniosła niebywały sukces, wrogowie oskarżyli go o niemoralność, obrazę religii i żarty z rzeczy świętych. Ta akcja przeciwko Molerowi spowodowała, że zobaczył inne oblicze otaczającego go świata – zawistne, pełne nienawiści, drapieżne i podłe. Odpowiedzią na ten atak było napisanie komedii „Świętoszek”. Rozwinięte życie religijne we Francji miało również swoje wady. Molier pojął, czym jest i ile złego może spowodować obłuda oraz nadużywanie rzekomych wartości moralnych i religijnych dla osobistych, całkiem świeckich celów.
„Co pod nabożnym płaszczem kryją zwykłe wady.
Swą zawiść, niedowiarstwo, swoje fałsze, zdrady
I gdy chcą kogoś zgubić, osłonią, gdy trzeba,
Swoją własną nienawiść interesem nieba...”
Podłoże „Świętoszka” - życie religijne we Francji w XVII wieku
By zrozumieć podłoże powstania komedii Moliera „Świętoszek”, należy przyjrzeć się życiu religijnemu we Francji w XVII. Religia ingerowała wówczas we wszystkie sfery życia. Katolicyzm bronił się przed postępującym protestantyzmem i przed pogaństwem epoki Odrodzenia. Powstają nowe zakony o surowych regułach, rosną wpływy jezuitów i założony zostaje Port Royal – zakon świecki. W sprawach religijnych ludzie świeccy biorą udział nie mniejszy niż duchowni – być może z powodu niedawnych wojen religijnych. Ten dyletantyzm religijny / zaangażowanie ludzi świeckich / jest cechą tej epoki. Ich stowarzyszenia pomieszane z duchownymi rozciągają cenzurę na życie prywatne, często stosując niezbyt etyczne sposoby. Mnóstwo ludzi musiało wówczas nadużywać świętych haseł dla celów zupełnie świeckich, skoro Molier zwrócił na to uwagę.
Obłuda religijna nie była jedynym problemem. Obok niej funkcjonował „libertynizm” i ateizm. Naciski religii były tak duże, że wywoływały często skutek odwrotny. Ateizm stał się czynny i bluźnierczy – pogański humanizm i zwalczające się sekty krytykujące prawdy wiary. Świętokradcze pomysły, na jakie pozwalali sobie libertyni przypominały niesmaczne, uczniowskie wybryki.
Molier daleki był od wszelkich skrajności. Odpychało go zarówno wyuzdanie intelektualne, czemu dał wyraz w „Don Juanie” ale i surowa pobożność ingerująca w prywatne życie / „Świętoszek” /. Jego filozofia miała więcej wspólnego z duchem Odrodzenia niż z hasłami umartwień. Na dodatek, surowy chrystianizm niechętnie odnosił się do teatru. Port Royal określa dramatopisarzy jako „trucicieli dusz”.
Tematy, których Molier podjął się, były bardzo niebezpieczne. Nie było dla nich miejsca na scenie. Forma teatralna też nie była przystosowana do takich zadań. Molier musiał walczyć o wystawianie swoich sztuk, chociaż przyciągały one liczną publiczność. Rozdrażniony przez przeciwników, podjął się ryzykownego zadania. Dzięki pobłażliwości króla, Ludwika XIV, który w swoim majestacie nie zniżał się do utarczek między poddanymi, mógł to zadanie wykonywać.
Budowa komedii Moliera „Świętoszek”
Komedia Moliera „Świętoszek” jest sztuką w V aktach. Każdy z nich podzielony jest na sceny. Są one w większości dosyć długie. Didaskaliów czyli tekstu pobocznego jest bardzo mało.
I akt „Świętoszka” składa się z 6 scen; II akt z 4; III akt z 7; IV z 8; akt V z 8.
W akcie pierwszym, w scenie 1 mamy ekspozycję. Jest to po mistrzowsku skonstruowana scena, gdy awanturująca się Pani Pernelle przedstawia widzom bohaterów komedii. Każdemu z nich wytyka jakieś wady. Należy przypuszczać, że w tych złośliwościach tkwi ziarno prawdy. Większość z bohaterów jest na scenie. Brakuje tylko protagonistów – Tartuffe`a i Orgona. Nie ma też Walerego. Orgon pojawia się dopiero w scenie 5 aktu I. Tartuffe, o którym tyle się mówi przez cały czas, ukazuje się pierwszy raz oczom widzów w akcie III w scenie 2.
Akcja sztuki zmierza do punktu kulminacyjnego. Cały akt III jest przygotowaniem do tego. Punkt kulminacyjny następuje w akcie IV. Ma on również swoje przygotowanie / Elmira z Orgonem ustalają plan działania w scenie 4 / . Sceny 5, 6, 7 i 8 stanowią punkt kulminacyjny, gdy Tartuffe zostaje skompromitowany a Orgon uświadamia sobie, że oszust wpędził go w poważne kłopoty.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -
„Świętoszek” - streszczenie
Akcja sztuki rozgrywa się w domu, którego właścicielem jest Orgon. Rzecz dzieje się w Paryżu. Już w pierwszym akcie widz poznaje bohaterów sztuki. Pani Pernelle jest matką Orgona. Przebywa właśnie u syna z wizytą i poddaje krytyce wszystkie osoby w tym domu. Twierdzi, że nikt nie liczy się z jej zdaniem. Urażona chce opuś... wiecej„Świętoszek” - bohaterowie (postacie komedii)
Charakterystyka OrgonaW komedii Moliera „Świętoszek” ciekawą postacią jest również Orgon. Bez niego nie byłoby Świętoszka. To on pozwolił Tartuffe`owi na rozwinięcie swoich oszustw.
Orgon jest starszym mężczyzną. Ma dwójkę dorosłych dzieci z pierwszego małżeństwa, o których dalszym losie musi zadecy... wiecej
„Świętoszek” - plan wydarzeń
Komedia Moliera „Świętoszek” zachowuje trzy klasyczne jedności: miejsca, czasu i akcji.1. Awantura z panią Pernelle.
2. Prośba Damisa do Kleanta o przypomnienie słowa danego przez Orgona Waleremu.
3. Rozmowa Orgona na temat Tartuffa z Kleantem i z Doryną.
4. Rozmowa Orgona z Marianną na tema... wiecej
„Świętoszek” - opracowanie i problematyka komedii
„Świętoszek” - problematyka komediiSztuka Moliera „Świętoszek” jest komedią obyczajową. Rozgrywa się w środowisku mieszczańskim. Jej tematem jest hipokryzja religijna. W tym celu autor stworzył postać Tartuffe`a. Jest to człowiek, który dla własnych korzyści materialnych wykorzystuje Orgona i jego rodzinę.
Z... wiecej
Świętoszek jako komedia...
Komedia jako gatunek literackiKomedia jest jednym z trzech gatunków dramatycznych. Pozostałe dwa to tragedia i dramat właściwy. Odznacza się pogodnym nastrojem, szybką akcją, komizmem słownym i sytuacyjnym oraz szczęśliwym dla bohaterów zakończeniem.
Komedia znana była już w starożytności. W Grecji uprawiał ... wiecej