Mistrz i Małgorzata

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

Rozdziały drugi – „Poncjusz Piłat”, szesnasty - „Kaźń”, a także dwudziesty piąty – „Jak procurator usiłował ocalić Judę z Kiriatu” oraz następny – „Złożenie do grobu” poświęcone zostały przytoczeniu biblijnej historii o skazaniu i ukrzyżowaniu Jeszui Ha – Nocri. Przenoszą one czytelnika do I wieku naszej ery, do Jeruszalaim. Postać prokuratora Judei powraca także w ostatnim rozdziale „Przebaczenie i wiekuista przystań”, w którym mistrz uwalnia swego bohatera po dwóch tysiącach lat samotności.

Pozostałe rozdziały opisują przybycie do Moskwy Wolanda i jego świty, demaskowanie zła, które opanowało Moskwę i jej mieszkańców. Postać mistrza pojawia się dopiero w trzynastym rozdziale – „Pojawia się bohater”, zaś Małgorzata w dziewiętnastym („Małgorzata”). Poznajemy wówczas historię ich życia i wielkiej miłości. „Epilog” opisuje Moskwę po opuszczeniu jej przez Wolanda, wspominając o losach poszczególnych bohaterów, którzy mieli styczność z czarną magią.

Język „Mistrza i Małgorzaty”

Na artyzm „Mistrza i Małgorzaty” składa się między innymi język, jaki zastosował w powieści autor. Jest on przede wszystkim przejrzysty i bez trudu pozwala na śledzenie losów tytułowych bohaterów, a także szatańskiej świty. Autor zastosował różnorodną stylistykę, która waha się od liryzmu we fragmentach opisujących związek Mistrza i Małgorzaty, po styl oficjalny towarzyszący wypowiedziom publicznym Piłata.

W relacjonowaniu wydarzeń moskiewskich dominuje „płynna elokwencja fraz o bezbłędnie wyważonym, zmiennym rytmie, poddana układowi swobodnej gawędy” (Drawicz A, Wstęp, w: M. Bułhakow, Mistrz i Małgorzata, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990, s. LX). O tym, że Bułhakow był świadomym stylistą świadczą liczne inwersje składniowe czy spiętrzenia epitetów. Nieraz czytelnika przytłaczać może nadmiar opisowości. Przypisuje się to dziennikarskiej przeszłości pisarza, któremu nie był obcy język felietonistyki.

Zupełnie inaczej napisane są sceny mityczne. Cechuje je lakoniczność i klasyczna prostota opisu. Styl pisarza staje się przezroczysty względem opisywanych wydarzeń. Jego wizje są plastyczne i pełne. Czytelnik może się wraz z lekturą przenieść w starożytne czasy odtworzone ze znawstwem i wiernością faktom historycznym.

Wielogatunkowość „Mistrza i Małgorzaty”

W powieści „Mistrz i Małgorzata” dopatrzyć możemy się wielu gatunków, z których dorobku czerpał autor. Przede wszystkim to powieść realistyczno-fantastyczna dotykająca ważnych spraw społecznych, moralnych, religijnych i filozoficznych.

Autor odwołuje się i czerpie z mitów – to głównie postać i cechy diabła. jego przedstawienie poprzedzone zostało wieloletnimi studiami. Ważny w powieści jest wątek biblijny – trawestacja historii Poncjusza Piłata zaczerpnięta z „Pisma Świętego” stanowi współczesną przypowieść, która nie straciła na znaczeniu także i dziś. Bułhakow wprowadza do utworu elementy baśniowe, magiczne przedmioty. Diabelscy bohaterowie posługują się czarną magią niczym bajkowi czarnoksiężnicy. Także dom, w którym na wieczność zamieszkać mają mistrz i Małgorzata przypomina obrazek zaczerpnięty z baśni.

„Mistrz i Małgorzata” nosi w sobie elementy gawędy. Bułhakow, szczególnie w partiach poświęconych życiu w Moskwie, zmienia się w rasowego opowiadacza i ze szczegółami kreśli swą opowieść na tle rosyjskiej topografii. Jego relacja ma w sobie nieraz coś dziennikarskiego – pisarz przez pewien czas uprawiał ten zawód. Odnajdziemy więc zarówno styl felietonowy, jak i partie dokumentalne, precyzyjnie odzwierciedlające moskiewską rzeczywistość.

Ponadto o rozdziałach poświęconych historii Poncjusza i ukrzyżowania Jeszui Ha – Nocri możemy mówić jako o „powieści w powieści”. W utworze pojawia się fikcyjny bohater – mistrz, który jest autorem utworu o Poncjuszu Piłacie. Jego fragmenty zostają przytoczone, wplecione w główną fabułę. Przytoczenie wątku biblijnego poszerza możliwości interpretacyjne powieści i przyczynia się do uniwersalizacji poruszanej tematyki.

Michaił Bułhakow – notatka szkolna

Michaił Afanasjewicz Bułhakow przyszedł na świat 3 maja 1891 roku w Kijowie. Jego ojciec był uczonym teologiem prawosławnym, profesorem Kijowskiej Akademii Duchownej. Jako najstarszy z siedmiorga rodzeństwa pomagał matce po śmierci ojca w 1907 roku. Po ukończeniu gimnazjum Bułhakow studiował medycynę, którą ukończył w 1916 roku z wyróżnieniem. W 1913 zawarł związek małżeński z Tatianą Łappa.

Lata wojny i rewolucji październikowej to dla przyszłego pisarza lata tułaczki. Zostaje kilkakrotnie zmobilizowany, pracuje jako lekarz na wsi, otwiera prywatną praktykę jako wenerolog, walczy z białą armią na Kaukazie, w końcu jesienią 1921 roku wraca przez Kijów do Moskwy. W trudnych latach dwudziestych chwyta się wielu zajęć – pracuje jako urzędnik w oświacie, konferansjer, kronikarz, dziennikarz. Nocami pracuje nad projektami literackimi – opowiadaniami, satyrami i powieścią „Biała gwardia”. Na podstawie tego utworu na zamówienie Moskiewskiego Teatru Artystycznego powstaje dramat „Dni Turbinów”, który był z powodzeniem wystawiany w latach 1926-1929. Sytuacja polityczna sprawiła, że inne utwory sceniczne miały krótki żywot, bądź w ogóle nie ujrzały światła dziennego.

Dzięki interwencji Stalina (po telefonicznej rozmowie z pisarzem) Bułhakow w latach 1930-1936 pracuje jako asystent reżysera. Po zdjęciu jego sztuki – „Zmowa świętoszków” pracuje jako konsultant literacki w Teatrze Wielkim. Nie dostaje zgody na wystawianie swych sztuk, ani druk jakichkolwiek utworów. Nie ma pozwolenia na zagraniczne wyjazdy, żyje na marginesie literackiego świata. W 1924 roku rozstaje się z Tatianą, żeni się z Lubow Biełozierską, a po rozwodzie po raz trzeci z Heleną Siergiejewną Szyłowską (żona po śmierci Bułhakowa strzegła jego spuścizny i walczyła o jej publikację).
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 -

„Mistrz i Małgorzata” – streszczenie
Część pierwsza.
1. Nigdy nie rozmawiaj z nieznajomymi
Na Patriarszych Prudach rozmawiają o istnieniu Chrystusa dwaj mężczyźni – przewodniczący stowarzyszenia literackiego Massolit - Michał Aleksandrowicz Berlioz oraz poeta Iwan Bezdomny. Do rozmówców przysiada się dziwny obcokrajowiec – profesor. Uśw... wiecej

„Mistrz i Małgorzata” – plan wydarzeń
1. Rozmowa Berlioza i Iwana Bezdomnego na Patriarszych Prudach.
2. Wtrącenie się do rozmowy nieznanego obcokrajowca.
3. Teza o istnieniu Boga.
4. Zapowiedź śmierci Berlioza.
5. Opowieść o Poncjuszu Piłacie.
• Przesłuchanie Jeszui Ha – Nocri.
• Wyrok śmierci na Jeszui Ha – Noc... wiecej

„Mistrz i Małgorzata” jako powieść...
„Mistrz i Małgorzata” jako powieść o moralności
Powieść „Mistrz i Małgorzata” możemy rozpatrywać w aspekcie etycznym. Zawiera ona uniwersalne i ponadczasowe przesłanie moralne. Przede wszystkim zawiera tezę o tym, że walka sił Dobra i Zła jest wieczna.

Mimo iż w swej powieści Bułhakow odnosił się do... wiecej

„Mistrz i Małgorzata” – bohaterowie
Mistrz – charakterystyka
Mistrz jest historykiem władającym biegle kilkoma językami, który niegdyś pracował w muzeum. Gdy wygrał na loterii pokaźną sumę wynajął niewielkie mieszkanie w pobliżu Arbatu. Wtedy zdecydował poświęcić się pisaniu powieści o Poncjuszu Piłacie.

Biblijna historia o męczeństwie ... wiecej

Demaskowanie totalitarnej rzeczywistości w „Mistrzu i Małgorzacie” Michaiła Bułhakowa
„Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa przeciwstawia się systemowi totalitarnemu. Akcja utworu skupia się wokół przybycia do Moskwy Szatana Wolanda z całą świtą: Korowiowem, Asasellem, Hellą i kotem Behemotem, w celu urządzenia corocznego balu na cześć diabła. Przy tej okazji przedstawione zostaje życie obywateli ... wiecej

Motywy literackie w „Mistrzu i Małgorzacie”
Motyw szatana w „Mistrzu i Małgorzacie”
W „Mistrzu i Małgorzacie” obecność Boga zaznaczona jest wyłącznie przez istnienie szatana - interpretatora i wykonawcę wyroków Pańskich. Szatan utożsamiany powszechnie z niszczycielską siłą i złymi zamiarami, tutaj zdaje się być bardziej ludzki niż sam człowiek.

wiecej

Relacja władza-artysta w „Mistrzu i Małgorzacie”
W „Mistrzu i Małgorzacie” możemy obserwować dwojaki stosunek władzy wobec artystów. Z jednej strony jest to hołubienie twórców, którzy podporządkowali się odgórnym nakazom, z drugiej eliminowanie osób, które stać na niezależność myślenia i tworzenie oryginalnych, niesztampowych dzieł.

Dla artystów, ... wiecej

Historia Poncjusza Piłata w „Mistrzu i Małgorzacie”
Poncjusz Piłat, piaty procurator Judei, pojawia się w powieści za sprawą opowiadania Wolanda, a następnie o jego losach dowiadujemy się z fragmentów powieści mistrza. Bohater zmuszony jest do wyboru pomiędzy sprawiedliwością, a zachowaniem osobistych przywilejów.

Poncjusza Piłata poznajemy, gdy ma wydać skazujący wyr... wiecej

Losy mistrza i Małgorzaty
Mistrz pracował jako historyk w muzeum, aż do pewnego dnia, gdy wygrał większą sumę pieniędzy na loterii. Wynajął wówczas mieszkanie w suterenie, w zaułku Arbatu i poświęcił się pisaniu powieści o Poncjuszu Piłacie. Z kolei Małgorzata w wieku dziewiętnastu lat wyszła za dobrze zarabiającego mężczyznę, jednak go nie kocha... wiecej

Magiczny wymiar miłości Mistrza i Małgorzaty w powieści Michaiła Bułhakowa
W powieści Michaiła Bułhakowa „Mistrz i Małgorzata” spotykamy się z sytuacją, gdy miłość ma wymiar magiczny. Autor uświadamia siłę miłości, rozpoczynając jeden z rozdziałów słowami: „Za mną czytelniku! Któż to powiedział ci, że nie ma już na świecie prawdziwej, wiernej i wiecznej miłości? A niechże ... wiecej

„On nie zasługuje na światłość...” – „Mistrz i Małgorzata” Michaiła Bułhakowa powieścią o artyście i jego stosunku do własnej twórczości
Powieść Michaiła Bułhakowa obok takich tematów, jak współistnienie dobra i zła, rola prawdy i miłosierdzia, siła miłości porusza problem egzystowania artysty w totalitarnym świecie i jego stosunku do własnej twórczości.

W Moskwie w latach trzydziestych, podczas rozgrywania się akcji utworu, panuje system totalitarn... wiecej

„Mistrz i Małgorzata” – najważniejsze cytaty
„Tak, człowiek jest śmiertelny, ale to jeszcze pół biedy. Najgorsze, że to, iż jest śmiertelny, okazuje się niespodziewanie, w tym właśnie sęk!” - Woland w rozmowie z Berliozem i Iwanem

„O ile ten drugi, człowiek najwyraźniej niespełna rozumu, winien jest wygłaszania głupich mów w samym Jeruszala... wiecej