Motyw historii

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

• Juliusz Kossak, „Spotkanie Skrzetuskiego z Chmielnickim na Dzikich Polach” - ważne są na obrazie postaci jak i miejsce ukazanej sceny. Skrzetuskiego i Chmielnickiego widzimy w centrum obrazu. Chmielnicki mówi coś gestykulując. Skrzetuski stoi i słucha, podparty pod boki. Z treści powieści Sienkiewicza wiemy, że Skrzetuski oskarża Chmielnickiego o bezpodstawne wywoływanie buntu. Widz musi przyznać, że to odważne z jego strony, bo rzecz dzieje się prawdopodobnie w obozie kozackim. Tyłem do widza stoi postać z latarnią, która oświetla postacie stojące w centrum. W tle widzimy odpoczywające konie i ludzi posilających się przy ogniskach. Dzikie pola, wydawały się idealnym miejscem dla buntowników. Prawie niezamieszkane, stawały się miejscem, do którego zmierzali uchodźcy z sąsiednich krajów. Wśród nich było wielu zbirów i bandytów, jak i uciekinierów przed najróżniejszymi prześladowaniami. Powodem, dla którego tu przybywali, był praktyczny brak władzy na tym terenie.

• Juliusz Kossak, „Kmicicowa kompania” - to ilustracja do Trylogii. Kmicic i jego kompani w interpretacji Kossaka to wąsaci, przystojni, dumni mężowie. Bez problemu dostrzegamy w bohaterach obrazu rubasznych i gnuśnych wojowników z „Potopu”. Są bogato odziani, mają na sobie futrzane czapy i płaszcze. Ich konie mają ozdobne uprzęże i siodła. Z grupy mężczyzn bije siła, pewność siebie. Można się domyślać, że postać umieszczona w centrum obrazu to Andrzej Kmicic. Minę ma zaciętą, jak na awanturnika przystało. Sprawia wrażenie odrobinę wyniosłego. Scena prawdopodobnie przedstawia moment, kiedy Kmicic wraz ze swoimi towarzyszami przybywa do Lubicza – wsi, którą zapisał mu Herakliusz Bilewicz, dziadek Oleńki. Każdy z kompanów Kmicica łypie groźnie okiem i obserwuje nieznaną okolicę i jej mieszkańców. Ci nie pozostają im dłużni. Duża grupa kobiet widoczna w tle przygląda się przybyszom z wielką ciekawością. Trzeba przyznać, że nieznajomi prezentują się wspaniale i dostatnio. Mieszkańcy wsi prawdopodobnie domyślają się, że wśród obcych jest nowy pan dworku, tym bardziej uzasadnione jest ich zaciekawienie. Nie wiadomo czy celowo Kossak umieścił na ilustracji kruki, które krążą nad domami i „towarzyszą” kompanii w przejeździe przez wieś. Ptaki te mają symboliczne, raczej negatywne znaczenie.

• Juliusz Kossak, „Wjazd Jana III Sobieskiego do Wiednia” - obraz przedstawia w świetny sposób wielką postać historyczną. Obraz ukazuje wjazd króla polskiego do Wiednia, po pokonaniu potężnej armii tureckiej. Na obrazie widoczny jest tłum ludzi, który wprowadza do obrazu pewien nieład. Jest on jednak równoważony poprzez szkicowo namalowaną, stateczną architekturę. Najważniejsi na obrazie są przecież ludzie, a szczególnie jedna postać. Kossak w bardzo sprytny sposób zaznaczył obecność Sobieskiego w tłumie rycerzy – „ubrał go” w błękitny, „zimny” strój kontrastujący z obecnymi na całym obrazie ciepłymi barwami. Dla jeszcze lepszego efektu jego postać została umieszczona na tle polskiego sztandaru. Sylwetka króla jest dumna, do jego nóg padają wdzięczni mieszkańcy Wiednia. Za nim podążają zwycięskie, połączone armie polska, austriacka i niemiecka. Nad wojskami powiewają sztandary, ktoś dzierży symbol husarii. Z prawej strony obrazu huzar niesie zdobytą w walce, turecką chorągiew. Sobieski zadał ostateczny cios Turkom, którzy już nigdy nie urosną do dawnej potęgi. Z obrazu bije uniesienie, radość.

Motyw historii w filmie

• „Aleksander”, reż. Oliver Stone - barwna opowieść o życiu jednego z najznamienitszych wodzów starożytności, który podbił większość ówczesnego świata. Reżyser postanowił zachwycić widzów nie tylko widowiskowymi scenami walki, ale także pikantnymi szczegółami z prywatnego życia wodza, który jak głosi plotka, był homoseksualistą.

• „Człowiek z żelaza”, reż. Andrzej Wajda - Maciek Tomczyk, jest robotnikiem w stoczni gdańskiej. Jest także aktywnym działaczem komitetu strajkowego. Dziennikarz radiowy Winkel otrzymuje polecenie zrealizowania reportażu kompromitującego Tomczyka.

• „Eroica. Symfonia bohaterska w dwóch częściach”, reż. Andrzej Munk - Eroica składa się z dwóch niezwiązanych ze sobą części. Pierwsza z nich, pt. „Scherzo alla Polacca”, co w wolnym tłumaczeniu z języka włoskiego znaczy „żart w polskim stylu”, opowiada o przeżyciach warszawskiego cwaniaczka, Dzidziusia Górkiewicza w czasie Powstania Warszawskiego. Część druga pt. „Ostinato – lugubre”, co po włosku znaczy „uporczywy – ponury”, opisuje życie więźniów w obozie jenieckim, tworzenie przez nich mitu porucznika Zawistowskiego (jedynego oficera, któremu udało się uciec z obozu) oraz powolne popadanie w paranoję w realiach życia obozowego.

• „Faraon”, reż. Jerzy Kawalerowicz - film opowiada historię Ramzesa XIII, następcy panującego Faraona. W pierwszych scenach widzimy potęgę religii ówczesnego Egiptu, potęgę, której symbolami są skarabeusze, czczone do tego stopnia, że armie nie śmią przechodzić przez wydeptane przez nie ścieżki, w obawie przed przypadkowym zgnieceniem tych stworzeń. Młody Ramzes stara się przeciwstawiać kapłanom, którzy w ówczesnych czasach stanowili władzę wykonawczą w państwie. Prawie dwuipółgodzinny film pokazuje nam próby odsunięcia ich od władzy za pomocą mniej lub bardziej oficjalnych środków.

• „Hubal”, reż. Bohdan Poręba - dramatyczny obraz opowiada wojenne losy legendarnego dowódcy - majora Henryka Dobrzańskiego i dowodzonego przez niego oddziału. Mimo kapitulacji, major Dobrzański ślubuje pozostać w mundurze i walczyć przeciwko Niemcom. Organizuje ochotniczy Oddział Wydzielony Wojska Polskiego i podejmuje walkę partyzancką. Dowództwo Związku Walki Zbrojnej nie akceptuje poczynań Hubala i nakazuje rozwiązanie oddziału. Mimo to, major z garstką oddanych żołnierzy kontynuuje walkę.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 - - 9 - - 10 - - 11 - - 12 - - 13 -