Jesteś w:
Motyw przemiany
Jedyną stałością w życiu jest zmienność. To, że wiąż ulega ono metamorfozom, faluje, płynie. Upływa czas a wraz z nim „teraz” zmienia się w „przed chwilą”. Z upływem czasu zmienia się również człowiek – jego psychika, charakter, kodeks moralny, sposób postępowania. Najczęściej uważa się, że człowiek dojrzewa, staje się bardziej doświadczony, dzięki czemu jego decyzje są bardziej przemyślane. Z reguły powinien dążyć ku dobremu, ku pozytywnej przemianie.
Literatura pokazuje, że takie rozumienie, choć powszechne, często bywa fikcją, a ludzie wraz z upływem czasu stają się gorsi. Nie brakuje jednak przykładów pozytywnych metamorfoz, które czynią bohaterów bardziej wartościowymi, pełniejszymi. W tekstach kultury brak, podobnie jak w życiu, postaci statycznych. Dzięki swojej dynamice czynią je barwnymi i bardziej zajmującymi dla odbiorców.
• Mitologia - w mitach greckich przemieniać mogli się bogowie olimpijscy. Przykładem może być Dafne, która - uciekając przed Apollem - zmieniła się w drzewo laurowe. Zmiana w zwierzę czy roślinę często była karą dla śmiertelników. Stało się tak w przypadku Akteona, którego rozzłoszczona Artemida przeobraziła w jelenia.
• „Metamorfozy”, Owidiusz - starożytny poeta rzymski, żyjący na przełomie er, stworzył, poetycką, pisaną heksametrem, panoramę mitów i legend, złożoną z piętnastu ksiąg. Z rozmachem opowiada ponad dwieście pięćdziesiąt mitów greckich i rzymskich, podporządkowanych zasadzie przemiany, gdzie ludzie cudownie zamieniali się w różne zwierzęta, głazy, rośliny czy ciała niebieskie. Obejmują one okres od powstania świata, aż do czasów poecie współczesnych. Metamorfozy te są zwykle interpretowane jaka nałożona przez bogów kara za występki. W utworze tym widziano niezwykły obraz świata i ludzkiej egzystencji, które ulegają ciągłym zmianom.
• „Metamorfozy”, albo „Złoty osioł” Apulejusz - autor koncentruje opowieść na jednym bohaterze, Lucjuszu z Koryntu, który przez pomyłkę zostaje zamieniony w osła.
• Biblia - przemiana oznaczała często nową rolę nadaną człowiekowi przez Boga, nawrócenie czy odkrycie powołania. Abram, po zawarciu przymierza z Bogiem, zmienił imię na Abraham - „ojciec wielu”. Bolesną przemianę przeszedł Hiob, który z majętnego człowieka zmienił się w schorowanego biedaka. W jego przypadku przemiana była próbą wiary. Metamorfoza często występuje również w Nowym Testamencie. Przykładem może być przemienienie wody w wino w Kanie Galilejskiej. Ogromne znaczenie dla chrześcijan ma także przemiana chleba w ciało i wina w krew Chrystusa. W przypowieści o synu marnotrawnym czytamy o utracjuszu wracającym do ojca. Młodszy z synów prosi ojca, o wydanie mu części majątku, która mu przypada, po czym wyrusza w dalekie strony. Tam jednak trwoni swój majątek, żyjąc rozrzutnie. Kiedy z darowizny ojca nic nie zostało, a jego żołądek jest pusty, postanawia wrócić i ze skruchą prosić o przebaczenie. Ku jego zdziwieniu, ojciec nie każe go, lecz cieszy się z jego przybycia, organizując radosne przyjęcie. Początkowo młodszym synem kieruje chęć poznania nowej przygody i rozpoczęcie samotnego, swobodnego życia. Zawarta jest w nim także szczypta egoizmu, odchodzi, nie troszcząc się o dalsze losy swojego rodzica. Do wewnętrznej przemiany doprowadza go sytuacja, w jakiej się znalazł. Brak pieniędzy, głód i strach przed dalszą niedolą sprawiają, że dostrzega on swój błąd, sposób i odczuwa skruchę. Syn marnotrawny przechodzi tutaj przemianę, pod wpływem ciężkiej próby zaczął widzieć siebie i swoje czyny w całej prawdzie, wypełniła go pokora, dzięki czemu przyznał się do własnego grzechu. Na przykładzie biblijnej historii Szawła / Pawła - widać, że wewnętrznej przemianie towarzyszyć może symboliczna „przemiana zewnętrzna” - w tym przypadku zmiana imienia.
• „Legenda o św. Aleksym” - z utworu dowiadujemy się, że św. Aleksy był synem zamożnego patrycjusza rzymskiego, żyło mu się w dostatku ucząc się sztuk filozoficznych. Gdy dorósł osiągając 24 lata ożenił się, lecz postanowił opuścić wybrankę, gdyż chciał zachować czystość i udać się w daleką podróż w poszukiwaniu sensu życia oraz Boga. Aleksy opuścił żonę, rozdał szaty i majątek ubogim. Aleksy trwał w modlitwach, słudzy domowi często go wyśmiewali. Przez 17 lat Aleksy mieszkał u ojca. Był w pełni ascetą. Wyrzekł się wszystkich przyjemności i dóbr materialnych. Zrobił to po to, aby osiągnąć doskonałość, czyli zbawienie. Żył on w zapomnieniu, był bierny w stosunku do otoczenia. Aleksy rozdał cały swój majątek biednym i kościołowi. Kochał bardzo Boga i jemu też podporządkował swoje całe życie. Św. Aleksy w przeciwieństwie do św. Franciszka wybrał cierpienie i ubóstwo, które nikomu nie było potrzebne. Zrezygnował z życia osobistego, ponieważ chciał żyć w czystości. Zmarł na schodach domu swojego ojca.
• „Dzieje Tristana i Izoldy” - tytułowi bohaterowie doznają przemiany za sprawą napoju miłosnego, który został przygotowany przez matkę Izoldy dla niej i król Marka. Po jego wypiciu dozgonna miłość związała przyszła królową i młodego wasala. W ostateczności doprowadza to do zdrady króla przez poddanego Tristana oraz jego żonę Izoldę Jasnowłosą.
• „Treny” Jan Kochanowski - w cyklu trenów Kochanowski dokonuje rozrachunku z filozofia życiową oparta na filozofii stoickiej. W filozofii stoickiej jedyną i najważniejszym dobrem moralnym była cnota, rozumiana jako rozpoznanie dobra. Z jego utworów wypływa postulat życia z umiarem i rozsądkiem, tak zwana idea "złotego środka". Śmierć ukochanej córki jest zdarzeniem zbyt okrutnym, by móc je przyjąć w spokoju, by nie poddać się rozpaczy i zwątpieniu. Jan z Czarnolasu ukazuje swój kryzys światopoglądowy, załamanie się idei stoickiego znoszenia ciosów. Z „Trenów” Kochanowskiego możemy wysnuć wniosek, który odnosi się do natury ludzkiej, która jest złożona i nie poddaje się logicznemu rozumowaniu. Śmierć ukochanej córki jest zdarzeniem zbyt okrutnym, by móc je przyjąć w spokoju, by nie poddać się rozpaczy i zwątpieniu. W trenach zostaje ukazany kryzys światopoglądowy, załamanie się idei stoickiego znoszenia ciosów. Rozum i serce to nieodłączne składowe ludzkiej natury, nie można być człowiekiem i wyeliminować jedną z nich.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -
Motyw przemiany
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotyw przemiany - wprowadzenie
Jedyną stałością w życiu jest zmienność. To, że wiąż ulega ono metamorfozom, faluje, płynie. Upływa czas a wraz z nim „teraz” zmienia się w „przed chwilą”. Z upływem czasu zmienia się również człowiek – jego psychika, charakter, kodeks moralny, sposób postępowania. Najczęściej uważa się, że człowiek dojrzewa, staje się bardziej doświadczony, dzięki czemu jego decyzje są bardziej przemyślane. Z reguły powinien dążyć ku dobremu, ku pozytywnej przemianie.
Literatura pokazuje, że takie rozumienie, choć powszechne, często bywa fikcją, a ludzie wraz z upływem czasu stają się gorsi. Nie brakuje jednak przykładów pozytywnych metamorfoz, które czynią bohaterów bardziej wartościowymi, pełniejszymi. W tekstach kultury brak, podobnie jak w życiu, postaci statycznych. Dzięki swojej dynamice czynią je barwnymi i bardziej zajmującymi dla odbiorców.
Motyw przemiany w literaturze
• Mitologia - w mitach greckich przemieniać mogli się bogowie olimpijscy. Przykładem może być Dafne, która - uciekając przed Apollem - zmieniła się w drzewo laurowe. Zmiana w zwierzę czy roślinę często była karą dla śmiertelników. Stało się tak w przypadku Akteona, którego rozzłoszczona Artemida przeobraziła w jelenia.
• „Metamorfozy”, Owidiusz - starożytny poeta rzymski, żyjący na przełomie er, stworzył, poetycką, pisaną heksametrem, panoramę mitów i legend, złożoną z piętnastu ksiąg. Z rozmachem opowiada ponad dwieście pięćdziesiąt mitów greckich i rzymskich, podporządkowanych zasadzie przemiany, gdzie ludzie cudownie zamieniali się w różne zwierzęta, głazy, rośliny czy ciała niebieskie. Obejmują one okres od powstania świata, aż do czasów poecie współczesnych. Metamorfozy te są zwykle interpretowane jaka nałożona przez bogów kara za występki. W utworze tym widziano niezwykły obraz świata i ludzkiej egzystencji, które ulegają ciągłym zmianom.
• „Metamorfozy”, albo „Złoty osioł” Apulejusz - autor koncentruje opowieść na jednym bohaterze, Lucjuszu z Koryntu, który przez pomyłkę zostaje zamieniony w osła.
• Biblia - przemiana oznaczała często nową rolę nadaną człowiekowi przez Boga, nawrócenie czy odkrycie powołania. Abram, po zawarciu przymierza z Bogiem, zmienił imię na Abraham - „ojciec wielu”. Bolesną przemianę przeszedł Hiob, który z majętnego człowieka zmienił się w schorowanego biedaka. W jego przypadku przemiana była próbą wiary. Metamorfoza często występuje również w Nowym Testamencie. Przykładem może być przemienienie wody w wino w Kanie Galilejskiej. Ogromne znaczenie dla chrześcijan ma także przemiana chleba w ciało i wina w krew Chrystusa. W przypowieści o synu marnotrawnym czytamy o utracjuszu wracającym do ojca. Młodszy z synów prosi ojca, o wydanie mu części majątku, która mu przypada, po czym wyrusza w dalekie strony. Tam jednak trwoni swój majątek, żyjąc rozrzutnie. Kiedy z darowizny ojca nic nie zostało, a jego żołądek jest pusty, postanawia wrócić i ze skruchą prosić o przebaczenie. Ku jego zdziwieniu, ojciec nie każe go, lecz cieszy się z jego przybycia, organizując radosne przyjęcie. Początkowo młodszym synem kieruje chęć poznania nowej przygody i rozpoczęcie samotnego, swobodnego życia. Zawarta jest w nim także szczypta egoizmu, odchodzi, nie troszcząc się o dalsze losy swojego rodzica. Do wewnętrznej przemiany doprowadza go sytuacja, w jakiej się znalazł. Brak pieniędzy, głód i strach przed dalszą niedolą sprawiają, że dostrzega on swój błąd, sposób i odczuwa skruchę. Syn marnotrawny przechodzi tutaj przemianę, pod wpływem ciężkiej próby zaczął widzieć siebie i swoje czyny w całej prawdzie, wypełniła go pokora, dzięki czemu przyznał się do własnego grzechu. Na przykładzie biblijnej historii Szawła / Pawła - widać, że wewnętrznej przemianie towarzyszyć może symboliczna „przemiana zewnętrzna” - w tym przypadku zmiana imienia.
• „Legenda o św. Aleksym” - z utworu dowiadujemy się, że św. Aleksy był synem zamożnego patrycjusza rzymskiego, żyło mu się w dostatku ucząc się sztuk filozoficznych. Gdy dorósł osiągając 24 lata ożenił się, lecz postanowił opuścić wybrankę, gdyż chciał zachować czystość i udać się w daleką podróż w poszukiwaniu sensu życia oraz Boga. Aleksy opuścił żonę, rozdał szaty i majątek ubogim. Aleksy trwał w modlitwach, słudzy domowi często go wyśmiewali. Przez 17 lat Aleksy mieszkał u ojca. Był w pełni ascetą. Wyrzekł się wszystkich przyjemności i dóbr materialnych. Zrobił to po to, aby osiągnąć doskonałość, czyli zbawienie. Żył on w zapomnieniu, był bierny w stosunku do otoczenia. Aleksy rozdał cały swój majątek biednym i kościołowi. Kochał bardzo Boga i jemu też podporządkował swoje całe życie. Św. Aleksy w przeciwieństwie do św. Franciszka wybrał cierpienie i ubóstwo, które nikomu nie było potrzebne. Zrezygnował z życia osobistego, ponieważ chciał żyć w czystości. Zmarł na schodach domu swojego ojca.
• „Dzieje Tristana i Izoldy” - tytułowi bohaterowie doznają przemiany za sprawą napoju miłosnego, który został przygotowany przez matkę Izoldy dla niej i król Marka. Po jego wypiciu dozgonna miłość związała przyszła królową i młodego wasala. W ostateczności doprowadza to do zdrady króla przez poddanego Tristana oraz jego żonę Izoldę Jasnowłosą.
• „Treny” Jan Kochanowski - w cyklu trenów Kochanowski dokonuje rozrachunku z filozofia życiową oparta na filozofii stoickiej. W filozofii stoickiej jedyną i najważniejszym dobrem moralnym była cnota, rozumiana jako rozpoznanie dobra. Z jego utworów wypływa postulat życia z umiarem i rozsądkiem, tak zwana idea "złotego środka". Śmierć ukochanej córki jest zdarzeniem zbyt okrutnym, by móc je przyjąć w spokoju, by nie poddać się rozpaczy i zwątpieniu. Jan z Czarnolasu ukazuje swój kryzys światopoglądowy, załamanie się idei stoickiego znoszenia ciosów. Z „Trenów” Kochanowskiego możemy wysnuć wniosek, który odnosi się do natury ludzkiej, która jest złożona i nie poddaje się logicznemu rozumowaniu. Śmierć ukochanej córki jest zdarzeniem zbyt okrutnym, by móc je przyjąć w spokoju, by nie poddać się rozpaczy i zwątpieniu. W trenach zostaje ukazany kryzys światopoglądowy, załamanie się idei stoickiego znoszenia ciosów. Rozum i serce to nieodłączne składowe ludzkiej natury, nie można być człowiekiem i wyeliminować jedną z nich.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 -