Jesteś w: Motyw rycerza

Motyw rycerza

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• „Don Kichot z Manchy”, Miguel de Cervantes - głównego bohatera poznajemy jako biednego szlachcica z prowincji Mancha, podupadłego materialnie, bez jakiejkolwiek pozycji społecznej. To mężczyzna silny, wysokiej postawy, suchy na twarzy, o długich członkach, żylasty. Miał żółtą cerę, orli, nieco zakrzywiony nos, długie wąsy. Nosił starą zbroję, osłaniał się tarczą, do walki używał kopii i miecza. Posiadał także konia – zabiedzoną, chudą szapę. Don Kichot, czyli Rycerz Smętnego Oblicza, nazywany tak przez swego wiernego towarzysza - Sancho Pansę. Szlachcic w wyniku lektury rycerskich romansów utracił kontakt z rzeczywistością – uwierzył, że jest rycerzem, musi walczyć ze złem oraz chronić swoją wybrankę serca – Dulcyneę. Dlatego też opuścił rodzinną wioskę i wraz ze swym specyficznym giermkiem wyruszył, by chronić świat przed złem. W czasie podróży wielokrotnie można było się przekonać, iż nie potrafi już odróżniać jawy od snu, był całkowicie nieprzystosowany do otaczającego świata. Chciał zdobyć nieśmiertelną sławę, naprawiać wszelkie krzywdy, zwycięsko wychodzić z niebezpiecznych starć. Tymczasem dokonywał czynów groteskowych, czasem absurdalnych - np. atakując wiatraki.

• „Pijaństwo”, Ignacy Krasicki - autor krytykuje sarmackie nieumiarkowanie w piciu. Jednak jego satyra nie jest pisana w napastliwym tonie. Przedstawieni tam szlachcice ukazani są jako niewolnicy tradycji, dla których każda okazja była odpowiednią do sięgnięcia po alkohol. Krasicki krytykując pijaństwo szlachty, stara się doradzać odrzucenie opacznego pojmowania gościnności, charakterystycznego dla Sarmatów.

• „Zemsta”, Aleksander Fredro - w utworze przedstawieni są reprezentanci czasów saskich, epoki stanisławowskiej i epoki preromantycznej. Typowym przykładem Sarmaty z czasów saskich jest Cześnik Raptusiewicz. Rządziła nim szlachecka buta i bujny temperament, który spokojnie rozkwitał z atmosferze bezkarności, jaka panowała w dawnej Polsce. Sarmatą czasów saskich jest także Rejent Milczek, obłudnik, zawzięty, ale zarazem respektujący zasady ogólnie pojętego honoru. Reprezentantem epoki stanisławowskiej jest bez wątpienia Papkin – uczesany na modę francuską, z szablą u boku, którą jednak nie umiał się posługiwać. Bohater to postać o niejasnym rodowodzie i przeszłości. Jest gadatliwy i zarozumiały. Mitologizuje swoją przeszłość, przedstawiając się jako dzielny i nieustraszony wojak. Ten „Lew północy” jest zwykłym tchórzem, w którym najbardziej śmieszy niezgodność deklaracji i czynów. Klara to pani jego serca, a najmocniejsza strona to mowa i potoki pięknych, podniosłych słów. Cały majątek to gitara, szpada zwana Artemizą i kolekcja motyli.

„Konrad Wallenrod”, Adam Mickiewicz – główny bohater mickiewiczowskiego utworu został on przedstawiony jako jednostka zmuszona do przyjęcia postawy dwulicowości. Konrada poznajemy, kiedy zostaje wybrany mistrzem zakonu krzyżackiego. Wśród środowiska pruskiego słynie z nieprzeciętnej waleczności i odwagi. Konrad był niepokonany w pojedynkach, turniejach i zdobiły go „wielkie chrześcijańskie cnoty": ubóstwo, skromność i pogarda dla materialnych dóbr świata. Równocześnie też słowa: ojczyzna, powinność, kochanka, wzbudzały w nim smutek. Jego nienawiść, jaką czuł do Niemców, spowodowała, iż stał się podstępnym i sprytnym lisem, którego celem było zgubienie Krzyżaków. Tak prowadzi wojska krzyżackie, że ponoszą klęskę za klęską. W imię ojczyzny niszczy potęgę zakonu. W końcu zostaje zdemaskowany i skazany na karę śmierci.

• „Pan Tadeusz”, Adam Mickiewicz - utwór zawiera najbardziej znany obraz szlachty, jaki przedstawiono w literaturze. Na straży dawnych tradycji stał Sędzia, zachowując je i przechowując dla potomnych. Idealizację szlachty widać także w kreacji Jacka Soplicy, który za młodu uosabiał wszystkie negatywne cechy tej warstwy, w szczególności pijaństwo i warcholstwo, a później umiał się zrehabilitować i poświęcić resztę swojego życia na służbę ojczyźnie. Ponadto szlachta w Panu Tadeuszu nie oddawała się ciągle zabawom, odznaczała się wielką troską o losy ojczyzny, w obliczu realnego zagrożenia umiała się zjednoczyć i stawić czoła nieprzyjacielskim wojskom. Ostatecznie w obrazie szlachty z Pana Tadeusza znacznie przeważają pozytywne cechy.

• „Śmierć pułkownika” Adam Mickiewicz - autor etos rycerski ukazuje na przykładzie kobiety - Emilii Plater, bohaterki powstania listopadowego, która niczym Joanna D`arc walczyła o wolność ojczyzny. Utwór ukazuje nam moment jej śmierci w którym towarzyszą jej żołnierze, straż i lud wiejski. Była młodą, dumną i odważną kobietą, bohaterką, która przed śmiercią żegna się ze swoim koniem, mundurem, kordelasem, pasem i ładunkami. Ukazuje przez to zamiłowanie do tego czym się zajmowała, potem również, niczym Roland, jedna się z Bogiem.
• „Wódz to był wielkiej mocy i sławy”, żyjący i walczący w innych realiach lecz według tych samych zasad. Znający zaszczyt z jakim jego pozycja jako żołnierza – rycerza – kobiety.

• „Pan Wołodyjowski” Henryk Sienkiewicz - autor przywołując etos rycerza chciał przypomnieć swemu pokoleniu czasy dawnej świetności swego narodu. W powieści spotykamy XVII-wiecznych rycerzy walczących w obronie ojczyzny. Najważniejszym z nich jest Michał Wołodyjowski - człowiek prawy i odważny. Pan Michał zwany małym rycerzem miał trzy żywioły - swoje gospodarstwo, wojnę i miłość. Najważniejszym z nich była wojna. Posiadał on duże doświadczenie w sztuce walki i chętnie służył radą innym wojownikom. Był powszechnie szanowany, zdobył duży rozgłos w Rzeczpospolitej. Cechowało go oddanie ojczyźnie. Był idealnym żołnierzem. W jego postaci skupiło się wiele cech średniowiecznego rycerza. Jako dowódca i rycerz nie chce okryć się hańbą, broni Kamieńca przed Turkami. Woli wysadzić się w powietrze wraz z twierdzą, niż nie dotrzymać ślubowania i przeżyć hańbę poddania się. Sienkiewicz nazywa małego rycerza „Hektorem kamienieckim” nawiązując tym samym do postaci najdzielniejszego obrońcy Troi - Hektora. Osoba Wołodyjowskiego wzrasta do rangi symbolicznej - ma charakter uniwersalny. Jego patriotyzm i odwaga sprawiają, że ma wiele wspólnego z etosem rycerskim.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -