Jesteś w: Nie-Boska komedia

Symbolika „Nie-Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

„Nie-Boska komedia” pod względem symboliki przypomina średniowieczny moralitet. Nic w tym dziwnego, skoro autor wcześniej pisywał powieści gotyckie a w poglądach na dzieje ludzkości odwołał się do historiozofii św. Augustyna. Są tu więc symbole chrześcijaństwa – zarówno drobne, jak i te większego kalibru. Nad hrabią Henrykiem czuwa Anioł Stróż, gdzieś w tle czai się diabeł, ksiądz w wiejskim kościele udziela ślubu Henrykowi i Marii a później chrzci ich dziecko. Symbolem chrześcijaństwa są okopy Świętej Trójcy. Tam Arcybiskup pasuje hrabiego Henryka na wodza arystokratów wręczając mu miecz św. Floriana. Przypieczętowaniem tego jest wizja Chrystusa – Mściciela w koronie cierniowej z piorunów i wspartego na krzyżu jak na szabli.

Bohaterowie dramatu symbolizują pewne charakterystyczne postawy. W dwóch pierwszych częściach hrabia Henryk jest typowym romantycznym poetą a w pozostałych dwóch konserwatywnym arystokratą. Z kolei Pankracy swoim sposobem myślenia i postępowania uosabia stereotyp przywódcy lewicowych ruchów. Postawa Leonarda ukazuje fanatyzm a Bianchetti jest samozwańczym geniuszem, ponieważ zna podstawy inżynierii wojskowej.

Obok tego występują symbole romantycznego postrzegania rzeczywistości. Są to złudne, piękne krajobrazy, zjawa Dziewicy jako idealnej kochanki oraz zjawa Orła – symbolu walki i sławy. Bohaterom towarzyszą najróżniejsze dźwięki i głosy podkreślające emocjonalne napięcie /symbolizm psychologiczny /. Symboliczna staje się walka czarnego orła z wężem, której świadkiem jest Mąż. Scena ta ma zapowiadać zbliżającą się starcie wyższych stanów z rewolucją.

Ponieważ w dramacie toczy się batalia dobra ze złem, nie brakuje w nim symboli odnoszących się do tych dwóch przeciwstawnych sił. Zwłaszcza w obozie rewolucjonistów mamy nagromadzenie symboliki zła. Są tu narzędzia pracy, które stały się narzędziami zbrodni; są odprawiane rytuały jakiejś nowej religii; sypią się bluźnierstwa; erotyczne rozpasanie ma świadczyć o wolności; dzieci w obozie rewolucjonistów chcą bawić się ściętą głową arystokraty; w spustoszonej okolicy widać ruiny świątyni i cmentarza itd. Symbolika ta składa się na obraz Apokalipsy.



  Dowiedz się więcej