Jesteś w: Motyw historii

Motyw historii

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• Adam Mickiewicz, „Dziady” cz. III - biografia Gustawa łączy się ściśle z historią narodu. Scena więzienna ukazuje nam garstkę ludzi, którym złamał życie srogi wyrok sądowy. Kibitki wiozące zesłańców na Sybir, carscy żołdacy nieludzko traktujący polskich skazańców – to rzeczywistość po rozpoczęciu procesu Filomatów i Filaretów. W interpretacji Mickiewicza stali się oni uczestnikami walk, nie z bronią w ręku, a katorgą i ofiarą życia. Ich prześladowanie jest często porównywane do rzezi niewiniątek dokonanej przez Heroda i do męczeństwa Chrystusa i apostołów. Ofiarami są przede wszystkim uwięzieni studenci, wśród nich Konrad, ale też i inni patrioci – torturowani, skazani na śmierć bądź zsyłkę na Sybir.

• Adam Mickiewicz, „Konrad Wallenrod” - Walter Alf - wrażliwy i kochający Litwin, mąż Aldony, musi zmienić się w posępnego, okrutnego i ironicznego Konrada Wallenroda. Tę dwoistość wymusza sytuacja jego ukochanego kraju. Litwa zagrożona jest przez Zakon Krzyżacki, dlatego Alf – wychowanek Krzyżaków, musi podjąć się misji doprowadzenia do zguby wroga. Podstępem przenika w szeregi Zakonu i jako Konrad Wallenrod zostaje wybrany Wielki Mistrzem. Prowadzi wojska Zakonu do walki i doprowadza do ich sromotnej przegranej. Misja została spełniona – Litwa ocalona.

• Adam Mickiewicz, "Pan Tadeusz" - w utworze możemy znaleźć wiele przykładów patriotyzmu bohaterów. W dworku, w Soplicowie na ścianie wiszą portrety Kościuszki, Rejtana. Jest to nawiązanie do insurekcji kościuszkowskiej z 1794 roku. Nawet jeden z głównych bohaterów eposu. Tadeusz, ma imię takie samo jak Kościuszko, ponieważ urodził się podczas wojny. W dworku stoi stary zegar kurantowy, który gra „Mazurka Dąbrowskiego”. Historia jest obecna w życiu Jacka Soplicy. Jako ksiądz Robak walczył w armii napoleońskiej pod Hohenlindem, Somosierrą i Jeną. W rzeczywistości naprawdę wydarzyły się te bitwy: 3 grudnia 1800 roku pod Hohenlindem, 30 listopada 1808 roku pod Somosierrą i 14 października 1806 r. pod Jeną. Walczyły w nich wojska Napoleona Bonapartego. Jacek był także więźniem trzech zaborów.


Echo historii odnajdziemy także w grze Jankiela. Grając radosne i skoczne dźwięki na cymbałach przypomniał zgromadzonym o Konstytucji 3 maja 1791r. W utworze, po konfederacji zamek Horeszów został przydzielony Soplicom. Jankiel naśladując dźwięki wojny, wystrzałów wspomniał o Rzezi Pragi. Następnie zaczął grać „Mazurka Dąbrowskiego”. Mickiewicz nawiązał do utworzenia Legionów Polskich we Włoszech w 1797 roku. Miały one przyczynić się do odzyskania niepodległości przez Polskę. „Pan Tadeusz” to utwór „ku pokrzepieniu serc”. Głównym celem poety było ukazanie i obudzenie w narodzie uczuć patriotycznych. patriotycznych tego właśnie powodu pojawiają się liczne nawiązania do walki narodowowyzwoleńczej, do okresu świetności Rzeczypospolitej, do postulatów łączenia walki politycznej z reformami społecznymi. Nie bez przyczyny tłem historycznym jest kampania napoleońska.

• Juliusz Słowacki, „Kordian” - tytułowy bohater to znudzony życiem młodzieniec, który nieustannie poszukuje właściwej drogi, którą mógłby kroczyć przez życie. W II akcie bohater rozpoczyna podróż poprzez Wielką Brytanię, Włochy, Szwajcarię, gdzie na górze Mont Blanc odnajduje wreszcie cel swojego życia. Przechodzi wielką przemianę. Staje się człowiekiem aktywnym, wyznacza sobie konkretny cel. Chce poświęcić się ojczyźnie, pragnie walczyć o niepodległość Polski. Przeradza się w działacza – spiskowca, który chce zabić Cara Mikołaja I. Myślą przewodnią jego działania jest hasło: „Polska Winkelriedem narodów”. Naród może odzyskać wolność jedynie poprzez czynną walkę, choćby straceńczą. Historyczne wydarzenie, jakim jest koronacja cara Mikołaja I na króla Polski sprawia, iż Kordian w imieniu całego narodu próbuje zabić cara, by uwolnić kraj spod jarzma tyranii. Po nieudanej próbie zabójstwa Kordian zostaje złapany i osadzony w szpitalu dla wariatów gdzie następnie zostaje skazany na śmierć. Jest to cena, którą bohater zapłacił za uczestnictwo w tym wydarzeniu historycznym.

• Józef Wybicki, „Pieśń Legionów” - powstała w szczególnych okolicznościach, świadczących woli Polaków odzyskania wolności. Po dramacie rozbiorów nie wszyscy Polacy stracili ducha. Dowodem na to było powstanie legionu polskiego walczącego u boku Napoleona we Włoszech. Słowa są bardzo proste i autor wyraził w nich to, co czuli żołnierze-tułacze – niezłomną wiarę w to, że Polska nie zginie, dopóki oni żyją.

• Casimir Delavigne, „Warszawianka” - w Polsce powstały aż trzy różne tłumaczenia, z których najpopularniejsze okazało się to dokonane przez Karola Sienkiewicza. Muzykę do pieśni napisał Karol Kurpiński. W kwietniu 1831 roku „Warszawiankę” wykonano podczas spektaklu w Teatrze Narodowym w Warszawie, co mieszkańcy miasta przyjęli z ogromnym entuzjazmem. Najważniejsze słowa pieśni zawierają się w refrenie:
„Hej, kto Polak, na bagnety!
Żyj swobodo, Polsko żyj,
Takim hasłem cnej podniety,
Trąbo nasza, wrogom grzmij!”

• Henryk Sienkiewicz, „Krzyżacy” - autor opisuje dzieje konfliktów między Polską a Zakonem Krzyżackim na początku XV wieku. Opierając się na przekazie Jana Długosza, ważnym dla niego jako dla twórcy powieści historycznej, spopularyzował Sienkiewicz bitwę pod Grunwaldem jako budujące wydarzenie naszych narodowych dziejów. Jego opis jest bardziej kwiecisty od kronikarskiego, oddziałuje na emocje.

• Henryk Sienkiewicz, „Potop” - historia jest tłem do przedstawienia losów jednej z najbardziej barwnych postaci w literaturze polskiej. Andrzej Kmicic zdawać się może uosobieniem całej szlachty polskiej. Losy Kmicica, droga, którą przechodzi, zdrada i walka o odzyskanie dobrego imienia, jest obrazem losów polskiej szlachty. Nie bez jej winy Polska została napadnięta przez Szwedów. Łatwość, z jaką potop wojsk szwedzkich zalewa kraj, beznadzieja, niechęć do walki, zdrada Radziwiłła, to autentyczne wydarzenia, które w swoją opowieść wkłada Sienkiewicz. Jest ich w powieści znacznie więcej. Znajdziemy tam i króla Jana Kazimierza, który ucieka na Śląsk i księdza Korneckiego, przeora klasztoru na Jasnej Górze. Sienkiewicz pisze po to, by dodać otuchy, by rozpalić miłość do ojczyzny i umocnić nadzieję na odzyskanie wolności. Celowo pominął więc niektóre fakty sprzeczne z jego wizją, inne natomiast uwypuklił, nadając im znaczenie, które nie miało nic wspólnego z prawdziwym biegiem wydarzeń.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -  - 11 -  - 12 -  - 13 -