Jesteś w: Motyw wojny

Motyw wojny

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


• Kruczkowski L., „Niemcy” – autor przedstawia złożony portret psychologiczny społeczeństwa niemieckiego, dementując, mit o tym, że wszyscy Niemcy byli bezwzględnymi faszystami. Do grona tych, którzy takimi są, zaliczyć jednak trzeba Willego Sonnenbrucha, entuzjastę i propagatora hitlerowskiej ideologii i posłusznego wykonawcę jej zbrodniczych praktyk.

Mickiewicz A., „Konrad Wallenrod” - tytułowy bohater stawia sobie za cel obronę ojczyzny. Walter Alf, gdyż takie jest prawdziwe imię Konrada, nie działa jednak wprost. Wojna romantyczna wymaga bowiem podstępu i zdrady. Do zwycięstwa konieczne są nieetyczne metody: kłamstwo, spisek, oszustwo. Taka walka wywołuje wyrzuty sumienia. Rycerz romantyczny ma wiele rozterek: bo czy prawo do obrony ojczyzny usprawiedliwia czynienie zła? Romantyzm kreuje obraz wojny kapryśnej, wymagającej poświęceń i tragicznej ze względu na dramat psychiczny i dylematy moralne. Jest ona siłą podstępną, która niszczy człowieka przede wszystkim od środka.

• Moczarski K., „Rozmowy z katem” – tytułowy kat – Jurgen Stroop z namiętnością opisuje metodę palenia kolejnych domów i strzelanie do ludzi wyskakujących z płonących okien. Ten brutalny i bezwzględny człowiek (jeżeli zasługuje na to miano) bez emocji mówi o tysiącach pomordowanych Żydów. Tak, jakby to była walka z robactwem… Tak, jakby zabijanie było dla niego zaspokajaniem potrzeb fizjologicznych. Powstanie w getcie to dla Niemców wspaniała zabawa w zabijanie. Wojna to zorganizowana zabawa w prawdziwą śmierć…

• Nałkowska Z., „Medaliony” - książka jest literacko - dziennikarskim zapisem z czasów, kiedy autorka pracowała w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Wszystkie opisane przez nią zdarzenia są autentyczne, spisane językiem prozy reportażowej. Cykl poprzedza motto: „Ludzie ludziom zgotowali ten los”.

• „Pieśń o Rolandzie” - średniowiecze stworzyło krucjaty, wykreowało obraz wojny heroicznej, nie uznającej podstępu, wojny dobrych ze złymi w obronie wiary chrześcijańskiej. Roland to bohater wojny nie tylko z niewiernymi ludźmi, ale przede wszystkim ze złem, które w tych ludziach tkwi. Udowadnia on, że w średniowiecznej walce liczy się samotne działanie na rzecz zwycięstwa. Jest to wojna wspaniała i dobra, prowadzona w imię najświętszych idei.

• Różewicz T., „Ocalony” – w utworze ukazane są dylematy moralne człowieka, który przeżył „prowadzony na rzeź”. Jego ocalenie ma jedynie wymiar czysto fizyczny. Wojenny, kataklizm, doprowadził do klęski całego świata wartości, uznawanych przez wieki za niepowtarzalne i ponadczasowe. Teraz pojęcia i nazwy straciły swój sens, granice między dobrem i złem uległy zatarciu. „Jednako waży cnota i występek”.

• Różewicz T., „Zostawcie nas” - podmiot liryczny przemawia jako człowiek, który przeżył wojnę, z tą jednak różnicą, że doświadczenie, jakie z niej wyniósł, uważa za nieprzekazywalne. Druga różnica polega na tym, że przemawia nie tylko w imieniu własnym, ale również swojego pokolenia. Wprowadza także drugi podmiot liryczny, którym jest kobieta. Można uznać, że połączyło ich wspólne ekstremalne przeżycie. To właśnie oni kierują tytułowy apel do tych, którzy urodzili się już po wojnie i nie są w stanie zrozumieć tamtych okrutnych czasów. Środkowa część utworu wydobywa tragizm człowieka czasów wojny, który zazdrościł roślinom, kamieniom i psom, który pragnął być szczurem, pragnął nie być w ogóle, pragnął zasnąć i zbudzić się po wojnie. W tym wierszu słychać głos rozpaczy, ale jednocześnie podmiot liryczny wyraża głębokie przekonanie, że tę rozpacz trzeba nosić tylko w sobie i nie obarczać nią innych, którzy mieli więcej szczęścia, gdyż urodzili się później.

• Sienkiewicz H., „Potop” – przedstawiona w utworze, podobnie jak w pozostałych częściach Trylogii - „Ogniem i mieczem” oraz „Panu Wołodyjowskim” - wojna jest po części taka, jak jej bohaterowie: hałaśliwa, głośna, swawolna, dynamiczna i barwna. Na dalszy plan schodzą jej katastrofalne skutki. Dostrzegamy w niej przede wszystkim potężną siłę. Wojna bardziej zachwyca niż przeraża, interesuje, wzbudza podziw, a nie odstrasza. Nic dziwnego, przecież to romantyczna legenda pisana ku pokrzepieniu serc.

• Sienkiewicz H., „Krzyżacy” - bitwa w utworze jest dla autora swoistym zakończeniem powieści, finalnym zwycięstwem dobra nad złem. Przebieg bitwy autor odtworzył wg Jana Długosza i pod wpływem obrazu Jana Matejki. Opis batalii jest bardzo realistyczny, wręcz naturalistyczny. Wszechwiedzący narrator dokładnie opisuje całe zajście. Autor stara się kreować wizerunek polskiego rycerza – jako nadzwyczaj silnego, honorowego, mężnego żołnierza. W dokładnych charakterystykach walczących postaci zauważamy ideały i wartości ważne i aktualne dla czasów Sienkiewicza. Autor zwraca uwagę na ferwor walki, ilość poległych oraz aspekt taktyczny - przedstawia kolejność przystępowania chorągwi do walki i manewry na polu bitwy. Sam władca ukazany jest jako genialny, nieomylny wódz. Inspiracją dla pisarza oraz motorem jego twórczości stała się brutalna germanizacja społeczeństwa polskiego.

• Słonimski A., „Alarm” – autor opisał pierwsze dni wielkiej tragedii po wybuchu II wojny światowej. W pierwszej części utworu opisuje obraz wojny. Ludzie chowają się, są przerażeni. Niebo, które zawsze kojarzyło się im ze spokojem i szczęściem, zaczęło zrzucać na nich bomby. W drugiej części wiersza, autor mówi o nieustającym alarmie. Wojna wybuchła, już nic jej nie zatrzyma. Można tylko być gotowym na jej okropieństwa i czekać.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 -  - 7 -  - 8 -  - 9 -  - 10 -