Jesteś w:
Balladyna
Dramat szekspirowski zrywał z monolityczną postacią starożytnego bohatera. Jego bohaterów cechowało pogłębienie psychologiczne. W „Balladynie” dotyczy to przede wszystkim głównej bohaterki. Z pięknej dziewczyny o niedobrym charakterze przekształca się ona w zbrodniarkę, oszustkę i kobietę żądną władzy. Również w psychice innych bohaterów zachodzą zmiany. Fon Kostryn ze sługi przekształca się w podstępnego przeciwnika. Wdowa z troskliwej matki zmienia się w oskarżycielkę córki, chociaż miłość macierzyńska powstrzymuje ją przed ujawnieniem jej imienia.
U Słowackiego, podobnie jak u Szekspira jest złamanie zasady trzech jedności – miejsca, czasu i akcji. Zdarzenia rozgrywają się w ciągu kilku dni, w różnych miejscach a wątek Grabca i Goplany zdecydowanie służy rozbiciu ciągłości akcji.
Można tu jeszcze wymienić jako elementy dramatu szekspirowskiego wprowadzenie scen zbiorowych / uczta, sąd / i ograniczenie roli fatum na rzecz kreacji człowieka jako kowala własnego losu / wykonany zostaje przez naturę wyrok, który wydała sama Balladyna /.
Ten dramat chyba najbardziej kojarzy się z komedią Szekspira „Sen nocy letniej” i z tragedią „Makbet”.
W liście do matki z 18 grudnia 1834 roku Słowacki napisał tak o swoim dramacie: „Zobaczysz kiedyś Mamo kochana, co to za dziwna kraina – i czasy. Tragedia cała podobna do starej ballady, ułożona tak, jakby ją gmin układał, przeciwna zupełnie prawdzie historycznej, czasem przeciwna podobieństwu prawdy. Ludzie jednak starałem się aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca”.
Rzeczywiście, poeta umieścił akcję dramatu „Balladyna” w czasach, jak sam to określił, „bajecznych” a jego bohaterowie nie mają nic wspólnego z prawdą historyczną. Dynastia Popielów należy raczej do legendy o prahistorii Polski, chociaż wspomniana jest w kronikach Wincentego Kadłubka i Jana Długosza. Nigdzie nie ma jednak mowy o Popielu III i Popielu IV.
Opis okrutnych zbrodni / zabójstwo siostry, Grabca, zgładzenie Pustelnika, tortury i uśmiercenie matki / należą też do elementów baśniowych. Stare baśnie były bowiem okrutne, w odróżnieniu od ich złagodzonych form, jakimi stały się bajki.
Dołączony został do tego świat fantastycznych postaci obdarzonych czarodziejskimi mocami. Żyją one w lesie i nad brzegami jeziora Gopło. Potrafią ingerować w sprawy ludzi dokonując różnych czarów. Jesteśmy gotowi uwierzyć, że Goplana mogłaby wskrzesić zabitą Alinę, gdyby Balladyna wyrzekła się ślubu z Kirkorem. Jest to tym bardziej prawdopodobne, że potrafiła zmienić Grabca w płaczącą wierzbę. Rzeczą niezwykłą jest fakt, iż Grabiec jako drzewo mógł być świadkiem zbrodni.
Ze świata baśni pochodzi też postać niezwykłego Pustelnika – zdetronizowanego króla, ukrywającego cudowny przedmiot czyli koronę Lecha, żyjącego na odludziu i zajmującego się leczeniem ziołami. Pustelnik nie jest jednak obdarzony darem czynienia cudów, chociaż Filon wierzy, że może on przywrócić do życia martwą dziewczynę.
Jest wreszcie w „Balladynie” baśniowy świat natury, która zdaje się obserwować działania ludzi i w ostateczności wkraczać w nie. To natura uniemożliwia Wdowie popełnienie samobójstwa, jakby nie chciała, by była ona winna własnej śmierci. Również natura wykonuje wyrok na Balladynie -
zgodnie z jej własnym sądem. W tej baśniowej naturze kryje się jakaś sprawiedliwość, o której ludzie w swoich działaniach często zapominają lub zaprzeczają jej istnieniu, jak robi to dziejopis Wawel.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -
Balladyna - problematyka, opracowanie
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Konflikty moralne w „Balladynie”
- „Balladyna” - bohaterowie
- Symbolika w „Balladynie”
- „Balladyna” - wątek polityczny
- „Balladyna” - komizm i ironia w tragedii
- „Balladyna” - budowa dramatu
- Problematyka władzy w „Balladynie”
- Ironiczny obraz historii w „Balladynie”
- Elementy powieści gotyckiej w „Balladynie”
- „Balladyna” jako antybaśń i antydramat
- „Balladyna” dramatem namiętności i zbrodni
- Świat rzeczywisty i świat fantastyczny w „Balladynie”
- Związek „Balladyny” z dramatem szekspirowskim
- Elementy baśniowe w „Balladynie”
Dramat szekspirowski zrywał z monolityczną postacią starożytnego bohatera. Jego bohaterów cechowało pogłębienie psychologiczne. W „Balladynie” dotyczy to przede wszystkim głównej bohaterki. Z pięknej dziewczyny o niedobrym charakterze przekształca się ona w zbrodniarkę, oszustkę i kobietę żądną władzy. Również w psychice innych bohaterów zachodzą zmiany. Fon Kostryn ze sługi przekształca się w podstępnego przeciwnika. Wdowa z troskliwej matki zmienia się w oskarżycielkę córki, chociaż miłość macierzyńska powstrzymuje ją przed ujawnieniem jej imienia.
U Słowackiego, podobnie jak u Szekspira jest złamanie zasady trzech jedności – miejsca, czasu i akcji. Zdarzenia rozgrywają się w ciągu kilku dni, w różnych miejscach a wątek Grabca i Goplany zdecydowanie służy rozbiciu ciągłości akcji.
Można tu jeszcze wymienić jako elementy dramatu szekspirowskiego wprowadzenie scen zbiorowych / uczta, sąd / i ograniczenie roli fatum na rzecz kreacji człowieka jako kowala własnego losu / wykonany zostaje przez naturę wyrok, który wydała sama Balladyna /.
Ten dramat chyba najbardziej kojarzy się z komedią Szekspira „Sen nocy letniej” i z tragedią „Makbet”.
Elementy baśniowe w „Balladynie”
W liście do matki z 18 grudnia 1834 roku Słowacki napisał tak o swoim dramacie: „Zobaczysz kiedyś Mamo kochana, co to za dziwna kraina – i czasy. Tragedia cała podobna do starej ballady, ułożona tak, jakby ją gmin układał, przeciwna zupełnie prawdzie historycznej, czasem przeciwna podobieństwu prawdy. Ludzie jednak starałem się aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca”.
Rzeczywiście, poeta umieścił akcję dramatu „Balladyna” w czasach, jak sam to określił, „bajecznych” a jego bohaterowie nie mają nic wspólnego z prawdą historyczną. Dynastia Popielów należy raczej do legendy o prahistorii Polski, chociaż wspomniana jest w kronikach Wincentego Kadłubka i Jana Długosza. Nigdzie nie ma jednak mowy o Popielu III i Popielu IV.
Opis okrutnych zbrodni / zabójstwo siostry, Grabca, zgładzenie Pustelnika, tortury i uśmiercenie matki / należą też do elementów baśniowych. Stare baśnie były bowiem okrutne, w odróżnieniu od ich złagodzonych form, jakimi stały się bajki.
Dołączony został do tego świat fantastycznych postaci obdarzonych czarodziejskimi mocami. Żyją one w lesie i nad brzegami jeziora Gopło. Potrafią ingerować w sprawy ludzi dokonując różnych czarów. Jesteśmy gotowi uwierzyć, że Goplana mogłaby wskrzesić zabitą Alinę, gdyby Balladyna wyrzekła się ślubu z Kirkorem. Jest to tym bardziej prawdopodobne, że potrafiła zmienić Grabca w płaczącą wierzbę. Rzeczą niezwykłą jest fakt, iż Grabiec jako drzewo mógł być świadkiem zbrodni.
Ze świata baśni pochodzi też postać niezwykłego Pustelnika – zdetronizowanego króla, ukrywającego cudowny przedmiot czyli koronę Lecha, żyjącego na odludziu i zajmującego się leczeniem ziołami. Pustelnik nie jest jednak obdarzony darem czynienia cudów, chociaż Filon wierzy, że może on przywrócić do życia martwą dziewczynę.
Jest wreszcie w „Balladynie” baśniowy świat natury, która zdaje się obserwować działania ludzi i w ostateczności wkraczać w nie. To natura uniemożliwia Wdowie popełnienie samobójstwa, jakby nie chciała, by była ona winna własnej śmierci. Również natura wykonuje wyrok na Balladynie -
zgodnie z jej własnym sądem. W tej baśniowej naturze kryje się jakaś sprawiedliwość, o której ludzie w swoich działaniach często zapominają lub zaprzeczają jej istnieniu, jak robi to dziejopis Wawel.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 - - 7 - - 8 -