Cierpienia młodego Wertera - powtórka z lektury

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

Ponadto jednym z wątków jest praca Wertera u posła i jego kontakty z arystokratycznym towarzystwem. Ze względu na swoje mieszczańskie pochodzenie zostaje wyproszony ze spotkania u hrabiego C. Po tym wydarzeniu czuje się upokorzony, jego ambicja została urażona, dlatego rezygnuje z pracy. Arystokracja zostaje tu ukazana jako dumna, wyniosła i pyszna warstwa.

„Cierpienia młodego Wertera” – czas i miejsce akcji

„Cierpienia młodego Wertera” składają się z dwóch ksiąg oraz dodatku – „Wydawca do czytelników”. Czas akcji obejmuje około półtora roku. Pierwsza księga rozgrywa się od 4 maja 1771 roku do 10 września 1771 roku, zaś druga od 20 października 1771 roku do 14 grudnia 1772 roku. Narracja tych części jest pierwszoosobowa i ma formę listów pisanych przez Wertera do przyjaciela – Wilhelma. Listy są datowane i ułożone chronologicznie. Kończący powieść dodatek „Wydawca do czytelników” pisany jest w trzeciej osobie i dotyczy ostatnich dni z życia Wertera oraz jego samobójstwa. Dodatkowo zawiera listy Wertera z okresu od 12 do 20 grudnia 1772 roku.

Miejsce akcji zostało opisane przez Goethego szczegółowo – to miejscowość Wahlheim, gdzie Werter stara się odnaleźć spokój psychiczny. W jednym z przypisów autor podaje informację, że wymienione miejsce nie istnieje w rzeczywistości. Znając jednak biografię niemieckiego twórcy można ją utożsamiać z miejscem, gdzie Goethe spędzał swoją praktykę prawniczą – z Welzarem, gdzie mieszkał oraz Garbenheim i Vilpertshausen, gdzie spędzał czas. Czytelnicy „Cierpień…” i miłośnicy miłosnych przeżyć Wertera właśnie Garbenheim wybrali jako miejsce swych pielgrzymek, tam też szukali grobu Wertera. Inne miejscowości w powieści występują tylko z pierwszej litery np. D., St., a nawet ***.

Kompozycja „Cierpień młodego Wertera”

„Cierpienia młodego Wertera” zaliczamy do powieści epistolarnej. Składają się na nią osiemdziesiąt cztery listy Wertera zakończone relacją o jego śmierci. Podzielone zostały na dwie części – w pierwszej odnajdujemy listy skierowane do przyjaciela Wilhelma od 4 maja do 10 września 1771 roku (z wyjątkiem krótkiego listu do Lotty z 26 lipca), zaś w drugiej od 20 października do 20 grudnia 1772 roku (listy do Wilhelma, Lotty i Alberta). Drugą część charakteryzują liki czasowe, ich rytm jest wolniejszy, co łączy się ze stanem psychicznym bohatera. W listach mamy do czynienia przede wszystkim z intymnymi wyznaniami ich autora oraz opisami jego stanu ducha. Korespondencja przedstawiona została z zachowaniem chronologii.

Listy zostały ułożone przez „wydawcę” według określonej koncepcji. Treść listów poprzedza nota od wydawcy i informacje o staraniach dotyczących gromadzenia listów. Spełnia ono dwie funkcje. Po pierwsze jest potwierdzeniem autentyczności rekonstruowanego dramatu bohatera, po wtóre określa krąg odbiorców, do którego dzieło jest skierowane. Należy wspomnieć także o motcie powieści, które zdradza jeden z głównych wątków tematycznych utworu. Utwór kończy relacja „wydawcy” z ostatnich dni bohatera. Pełni ona funkcję prezentacyjną – opisuje z zewnątrz przebieg ostatniej fazy rozgrywającego się dramatu oraz jest komentarzem. Część listów opatrzona jest komentarzami. Wszystko to składa się na autentyzm powieści.

W „Cierpieniach młodego Wertera” „nie ma ani jednego listu, ani jednego szczegółu, który byłby obojętny – wszystko jest jasne i celowe, wszystko ma nas przygotować do ostatecznej katastrofy, do samobójstwa Wertera. Są przecież w »Werterze« epizody, celem ich jednak jest nie tylko ożywić i urozmaicić treść utworu, posiadającego w rzeczywistości bardzo skromną akcję, lecz stoją one w ścisłym związku z całością utworu.” (Zagórowski Z., „Wstęp”, w: J. W. Goethe „Cierpienia młodego Wertera”, Wrocław 1996, s. 22-23).

Utwór nosi w sobie cechy powieści szkatułkowej – zawiera fragmenty „Pieśni Osjana” Jamesa Macphersona przetłumaczone przez Wertera i odczytywane Lotcie. Ważne ze względu na kompozycję jest także następstwo pór roku. Werter poznaje Lottę wiosną, gdy wszystko rozkwita, jego apatia i melancholia pojawiają się jesienią, zaś zimą, gdy wszystko zamiera popełnia samobójstwo.

Narracja „Cierpień młodego Wertera”

W powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Goethego odnajdziemy zarówno narrację pierwszoosobową, jak i trzecioosobową. Forma listów pisanych do przyjaciela, w których główny bohater zwierza się, opisuje swoje obserwacje i przeżycia wewnętrzne wymusza zastosowanie narracji pierwszoosobowej. To cecha powieści epistolarnej.

Osoba mówiąca w utworze należy do świata przedstawionego, prezentuje własne obserwacje i przeżycia. Werter relacjonuje wydarzenia, w których sam bierze udział lub jest ich świadkiem. Opisywaną rzeczywistość przedstawia w sposób subiektywny, przyjmuje swój punkt widzenia, ocenia zachowania innych, opisuje swe emocjonalne przeżycia. Narracja listów należy do narracji bezpośredniej – Werter, główny bohater powieści, często zadaje pytania retoryczne odsłaniając tok swoich myśli. Z listów, ułożonych chronologicznie, poznajemy rozwój uczuć Wertera do Lotty i jego destrukcję z powodu niemożności bycia z ukochaną. Ich autor ma świadomość, co się z nim dzieje, szczegółowo opisuje swe emocje. Często najpierw wspomina o stanie swych emocji, a dopiero później kreśli zdarzenie, które je wywołało. Dzięki temu akcja właściwa odsunięta zostaje na dalszy plan.

Narracja trzeci osobowa (autorska) występuje w ostatniej części utwory, gdy narrator odtwarza ostatnie sceny tragedii głównego bohatera. Nie jest on częścią świata przedstawionego. Odtwarza także wydarzenia, które nastąpiły po śmierci Wertera, dzięki czemu doprowadza dramat samobójcy do końca. Wydarzenia odautorskie przedstawione są z dystansem, obiektywnie. Narrator ukazuje fakty dotyczące poszczególnych bohaterów, nie ocenia ich. Trzecioosobowy narrator jest wszechwiedzący – wie o wszystkich zdarzeniach oraz przeżyciach bohaterów, choć sam w nich nie uczestniczy. Zwraca się także bezpośrednio do czytelnika, ręcząc, że dołożył wszelkich starań, by ukazać zakończenie historii Wertera zgodnie z zebranymi relacjami.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -

„Cierpienia młodego Wertera” - streszczenie
Księga pierwsza
Utwór rozpoczyna motto z wiersza Goethego wprowadzające w problematykę utworu.

W pierwszym liście (z 4 maja 1771 roku) Werter informuje, że w miejscu do którego wyjechał czuje się dobrze. Powodem wyjazdu były sprawy spadkowe jego matki, które omawia ze swą ciotką. Wspomina o wcześniejszym ... wiecej

„Cierpienia młodego Wertera” – plan wydarzeń
Księga pierwsza
1. Przyjazd Wertera do miasteczka.
2. Sprawy spadkowe omawiane z ciotką.
3. Odnalezienie ukojenia w samotności.
4. Przyroda odciągająca Wertera od działań artystycznych.
5. Obserwowanie dziewcząt przy studni.
6. Niechęć do czytania innych lektur niż dzieła Homera.
7. Z... wiecej

Kalendarz listów Wertera
• 4 maja 1771 – Werter informuje o swym przyjeździe do miasteczka i odnalezieniu ukojenia w samotności.
• 10 maja – natura przynosi Werterowi spokój, jednak nie może zrealizować się jako artysta.
• 12 maja – wspomnienie o okolicznej studni.
• 13 maja – niechęć do innych ... wiecej

„Cierpienia młodego Wertera” – opracowanie, problematyka
Znaczenie tytułu „Cierpienia młodego Wertera”
Tytuł utworu Johanna Wolfganga Goethego zapowiada jego problematykę i charakteryzuje postać głównego bohatera. „Cierpienia młodego Wertera” w pełni realizują założenia twórcze czasów „burzy i naporu”, których prekursorem był m. in. Goethe.

Tytułowy bo... wiecej

„Cierpienia młodego Wertera” – bohaterowie
Werter – główny bohater powieści Goethego, autor wszystkich listów, które składają się na treść utworu. To nadwrażliwy, kierujący się uczuciem młodzieniec, skłonny do życia w świecie fantazji i wyobraźni samotnik. Czuje się wyobcowany w społeczeństwie i niezrozumiały. Z powodu nieszczęśliwej miłości cierpi... wiecej

Werter – charakterystyka
Werter – charakterystyka
Główny bohater powieści epistolarnej Johana Wolfganga Goethego to młodzieniec wywodzący się z mieszczańskiej rodziny. Werter jest artystą o duszy poety i niespokojnym sercu. To właśnie owa wrażliwość sprawia, iż intensywniej odczuwa emocje, odbiera otaczającą go rzeczywistość. Spokój i samotno... wiecej

Lotta – charakterystyka
W powieści Goethego „Cierpienia młodego Wertera” postać Lotty widziana jest oczami tytułowego bohatera. Werter idealizuje swą wybrankę widzi ją w samych pozytywnych barwach. Lotta, niemal w chwili, gdy Werter spotkał ją po raz pierwszy, stała się jedyną drogą wiodącą do szczęścia, wartością najwyższą. Lotta jest... wiecej

Cierpienie i miłość jako głowne tematy „Cierpień młodego Wertera”
Romantyczna koncepcja miłości na podstawie „Cierpień młodego Wertera”
Johann Wolfgang Goethe twierdził, że „każdy pisarz w pewnej mierze opisuje siebie w swoich dziełach”. Dwa epizody z jego życia są podobne do losów głównych bohaterów powieści „Cierpienia młodego Wertera”. W 1772 roku poznał Charlottę Buf... wiecej

Motyw literackie w „Cierpieniach młodego Wertera”
Motyw samobójczej śmierci w „Cierpieniach młodego Wertera”
Samobójstwo, analizowane z punktu widzenia literatury, najczęściej związane było z nieszczęśliwą i niespełnioną miłością. Najlepszym przykładem tego jest powieść niemieckiego romantyka – Jana Wolfganga Goethego – „Cierpienia młodego Wertera”. Tytuł... wiecej

Zamiłowania literackie Wertera
Główny bohater „Cierpień młodego Wertera”, czyta książki podczas pobytu na łonie natury, w bardzo malowniczej miejscowości Wahlheim. Poszukuje tam spokoju i odpoczynku od pracy. Ten spokój zapewnia mu kontemplacja przyrody, malowanie, poznawanie mieszkańców okolicy, a oprócz tego – właśnie lektura. Wybór Wertera... wiecej

Bohater werteryczny – charakterystyka
Losy głównego bohatera powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Goethego „Cierpienia młodego Wertera” ukształtowały nową postawę. Jest to postawa werteryczna oraz typ bohatera werterycznego. Werteryzm jest to ból duszy, ból istnienia wywołany nadwrażliwością i niemożnością spełnienia się i zaspokojenia oczekiwań. ... wiecej

Najważniejsze cytaty „Cierpień młodego Wertera”
„Jestem tak szczęśliwy, tak zatopiony w poczuciu spokojnego istnienia, że sztuka moja cierpi wskutek tego”. [list z 10 maja] – spokój po przyjeździe do miasteczka

„Mój Boże, czyż była choć jedna siła mojej duszy nie wyzyskana? Czyż nie mogłem przed nią rozwinąć całego przedziwnego uczucia, ... wiecej