Jesteś w:
Cierpienia młodego Wertera
Johann Wolfgang Goethe pragnął swemu dziełu nadać cechy autentyczności. Posłużyła temu forma powieści epistolarnej, w której mamy do czynienia z pierwszoosobowym narratorem, ale także język odzwierciedlający sposób wypowiadania się młodego człowieka żyjącego w drugiej połowie XVIII wieku. Język Wertera jest adekwatny do jego pochodzenia oraz poziomu wykształcenia.
Werter czuje się artystą – potrafi rysować, gra na fortepianie, tłumaczy dzieła z angielskiego – świat widzi przez pryzmat poezji oraz fantazji i w taki sposób go opisuje. W swych listach kreuje swoją postać na wzór poznanych dzięki literaturze postaw i typów bohaterów. Swoje emocje opisuje za pomocą górnolotnego stylu, używając nieraz literackich środków obrazowania.
Listy Wertera cechuje różnorodność zarówno co do formy, jak i treści, co spowodowane jest przede wszystkim zmiennymi nastrojami bohatera i okolicznościami, w jakich pisze korespondencję. Styl jest nieraz egzaltowany, a nieraz stanowi zrytmizowaną prozę. Odzwierciedlają one jego spontaniczne reakcje, dlatego zaigrają wykrzyknienia, westchnienia, okrzyki. Jego epistoły nacechowane są uczuciowością. Zwierza się swemu przyjacielowi – Wilhelmowi z najskrytszych doznań i odczuć. Sprawia to, że pełno w nich subiektywnych spostrzeżeń, a ich kompozycja odbiega od klasycznego ułożenia listów oświeceniowych. Mimo ukazania na pierwszym planie uczuć, można z korespondencji odtworzyć pełny bieg wydarzeń.
Styl listów, które składają się na „Cierpienia młodego Wertera” w pełni odpowiadają stylowi wypowiedzi stosowanej w okresie „burzy i naporu”. Przepełnione uczuciami zdania łamią dawne konwencje. Zawierają wiele inwersji i słów pochodzących z języka potocznego. Często stosowane są myślniki i wykrzykniki. Mimo to język jest ekonomiczny i zawsze służy zamierzeniu opisania historii nieszczęśliwej miłości.
Związek doświadczeń osobistych Johanna Wolfganga Goethego z kształtem fabularnym powieści jest bardzo ścisły. Wpłynął na stosowanie w przypadku „Cierpień młodego Wertera” interpretacji autobiograficznej. Nawet pisarz podkreślał rolę jaką powieść ta odegrała w jego życiu – pozwoliła ostatecznie wyzwolić się z „werterowskich” nastrojów.
Wiosną 1772 roku młody Goethe po ukończeniu studiów zdecydował się pod presją ojca na odbycie czteromiesięcznych praktyk w Wetzlarze – małym prowincjonalnym miasteczku położonym nieopodal gór. Klimat miasteczka nie odpowiadał mu, otaczał go sztywny świat konwenansów – z dystansem patrzono tam na mieszczanina z Frankfurtu. W związku z tym czas spędzał na spacerach po okolicy, szczególnie upodobał sobie wioski Garbenheim (tam często pod lipą przy gospodzie oddawał się lekturze Homera, a także bawił się z dziećmi) oraz Volpertshausen. W jednej z nich zbierało się środowisko młodych dyplomatów i prawników, z którym Goethe związał się. Jednym z nich był Hans Christian Kestner, starszy od artysty o osiem lat. W jego wspomnieniach Goethe był utalentowanym człowiekiem z charakterem i żywą wyobraźnią, wolnym od uprzedzeń. Pisarz wkrótce poznał jego dziewiętnastoletnią narzeczoną Charlottę Buff i zakochał się w niej bez pamięci.
Karolina była córką miejscowego urzędnika. Jej matka wcześnie ją osierociła, pozostawiając jako najstarszej na wychowanie dziesięcioro rodzeństwa. Okoliczności jej poznania Goethe szczegółowo opisał w swej powieści. Między pisarzem, Karoliną i Kestnerem powstał uczuciowo-towarzyski trójkąt. Karolina miłością darzyła narzeczonego, jednak pozostawała nieobojętna na względy Goethego. Przyjaźń między mężczyznami trwała do momentu, kiedy pisarz pod nieobecność Kestnera przekroczył granice i pocałował ukochaną. Wkrótce potem autor „Cierpień…” wyjechał w stanie przygnębienia i depresji. We Frankfurcie dowiedział się o ślubie Karoliny i Hansa.
Inna historia związana z pobytem Goethego w Wetzlarze także wpłynęła na treść utworu. Autor dowiedział się, że jego przyjaciel – Wilhelm Jerusalem popełnił samobójstwo – zastrzelił się z pistoletu. Powodem była nieszczęśliwa miłość do żony sekretarza Herda, który zabronił mu odwiedzin w swym domu. Młodzieniec zastrzelił się z broni pożyczonej od Kestnera. Innym wątkiem wykorzystanym w „Cierpieniach…” jest wyproszenie Jerusalema z jednego z arystokratycznych bali ze względu na mieszczańskie pochodzenie.
W Polsce w literaturze końca XVIII wieku nie znajdujemy wpływu dzieła Goethego. Przyczyną była przede wszystkim trudna sytuacja w państwie, które walczyło o zachowanie niepodległości. W drugim dziesięcioleciu XIX wieku o „Cierpieniach…” można znaleźć zaledwie kilka wzmianek. Pierwszym oryginalnym dziełem, na które wpływ miały dzieje Wertera jest utwór z 1813 roku „Malwina czyli Doromyślność serca” Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej. Główny bohater - Ludomir nosi podobne cechy jak postać Goethego. Utwory łączy także motyw osjanistyczny. Innymi polskimi „werteriadami” były m. in.: „Nierozsądne śluby” Bernatowicza, „Żale Elwiry” Kacperowskiego, „Smutne wspomnienia nieszczęśliwego Kazimierza” Kraszewskiego czy „Lesław” Zmorskiego. Pierwsze tłumaczenie „Cierpień…” ukazało się w Polsce w 1822 roku dzięki Kazimierzowi Brodzińskiemu.
Głębsze zagłębienie się w pesymistyczną filozofię Wertera odnajdziemy dopiero w IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Oprócz oczywistego wpływu utworu odnajdziemy także podobieństwo losów Goethego i Mickiewicza. Najbardziej czytelne cechy wspólne obu utworów to bezpośredniość uczuć i przeżyć, a także szczerość w ich ukazaniu. Na bezpośrednie związki z niemieckim pisarzem wskazuje autor „Ballad i romansów” w treści dramatu, gdy Gustaw mówi: „Ach, jeśli ty Goethego znasz w oryginale” lub „znasz ogień i łzy Wertera?”. Wertera i Gustawa łączy wiele cech – silne uczucie, wrażliwość na naturę, zainteresowanie losem zwykłych ludzi, fantazja, bogata wyobraźnia, idealizm. Obydwaj bohaterowie podobnie traktują miłość – to uczucie święte, najważniejsza wartość w życiu. Podoba w obu utworach jest teoria samobójstwa, śmierć z własnej ręki zostaje usprawiedliwiona. Mickiewicz jednak przełamuje schemat werterowski – Gustawowi każe przemienić się w III cz. „Dziadów” w kochanka ojczyzny – Konrada.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -
Utwór rozpoczyna motto z wiersza Goethego wprowadzające w problematykę utworu.
W pierwszym liście (z 4 maja 1771 roku) Werter informuje, że w miejscu do którego wyjechał czuje się dobrze. Powodem wyjazdu były sprawy spadkowe jego matki, które omawia ze swą ciotką. Wspomina o wcześniejszym ... wiecej
1. Przyjazd Wertera do miasteczka.
2. Sprawy spadkowe omawiane z ciotką.
3. Odnalezienie ukojenia w samotności.
4. Przyroda odciągająca Wertera od działań artystycznych.
5. Obserwowanie dziewcząt przy studni.
6. Niechęć do czytania innych lektur niż dzieła Homera.
7. Z... wiecej
• 10 maja – natura przynosi Werterowi spokój, jednak nie może zrealizować się jako artysta.
• 12 maja – wspomnienie o okolicznej studni.
• 13 maja – niechęć do innych ... wiecej
Tytuł utworu Johanna Wolfganga Goethego zapowiada jego problematykę i charakteryzuje postać głównego bohatera. „Cierpienia młodego Wertera” w pełni realizują założenia twórcze czasów „burzy i naporu”, których prekursorem był m. in. Goethe.
Tytułowy bo... wiecej
Główny bohater powieści epistolarnej Johana Wolfganga Goethego to młodzieniec wywodzący się z mieszczańskiej rodziny. Werter jest artystą o duszy poety i niespokojnym sercu. To właśnie owa wrażliwość sprawia, iż intensywniej odczuwa emocje, odbiera otaczającą go rzeczywistość. Spokój i samotno... wiecej
Johann Wolfgang Goethe twierdził, że „każdy pisarz w pewnej mierze opisuje siebie w swoich dziełach”. Dwa epizody z jego życia są podobne do losów głównych bohaterów powieści „Cierpienia młodego Wertera”. W 1772 roku poznał Charlottę Buf... wiecej
Samobójstwo, analizowane z punktu widzenia literatury, najczęściej związane było z nieszczęśliwą i niespełnioną miłością. Najlepszym przykładem tego jest powieść niemieckiego romantyka – Jana Wolfganga Goethego – „Cierpienia młodego Wertera”. Tytuł... wiecej
„Mój Boże, czyż była choć jedna siła mojej duszy nie wyzyskana? Czyż nie mogłem przed nią rozwinąć całego przedziwnego uczucia, ... wiecej
Cierpienia młodego Wertera - powtórka z lektury
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim
Spis treści
- Geneza „Cierpień młodego Wertera”
- „Cierpienia młodego Wertera” – krótkie streszczenie głównych wątków
- „Cierpienia młodego Wertera” – czas i miejsce akcji
- Kompozycja „Cierpień młodego Wertera”
- Narracja „Cierpień młodego Wertera”
- Język „Cierpień młodego Wertera”
- Autobiografizm w „Cierpieniach młodego Wertera”
- Nawiązania do „Cierpień młodego Wertera” w Polsce
- Johann Wolfgang Goethe – notatka szkolna
- Bibliografia „Cierpień młodego Wertera”
Język „Cierpień młodego Wertera”
Johann Wolfgang Goethe pragnął swemu dziełu nadać cechy autentyczności. Posłużyła temu forma powieści epistolarnej, w której mamy do czynienia z pierwszoosobowym narratorem, ale także język odzwierciedlający sposób wypowiadania się młodego człowieka żyjącego w drugiej połowie XVIII wieku. Język Wertera jest adekwatny do jego pochodzenia oraz poziomu wykształcenia.
Werter czuje się artystą – potrafi rysować, gra na fortepianie, tłumaczy dzieła z angielskiego – świat widzi przez pryzmat poezji oraz fantazji i w taki sposób go opisuje. W swych listach kreuje swoją postać na wzór poznanych dzięki literaturze postaw i typów bohaterów. Swoje emocje opisuje za pomocą górnolotnego stylu, używając nieraz literackich środków obrazowania.
Listy Wertera cechuje różnorodność zarówno co do formy, jak i treści, co spowodowane jest przede wszystkim zmiennymi nastrojami bohatera i okolicznościami, w jakich pisze korespondencję. Styl jest nieraz egzaltowany, a nieraz stanowi zrytmizowaną prozę. Odzwierciedlają one jego spontaniczne reakcje, dlatego zaigrają wykrzyknienia, westchnienia, okrzyki. Jego epistoły nacechowane są uczuciowością. Zwierza się swemu przyjacielowi – Wilhelmowi z najskrytszych doznań i odczuć. Sprawia to, że pełno w nich subiektywnych spostrzeżeń, a ich kompozycja odbiega od klasycznego ułożenia listów oświeceniowych. Mimo ukazania na pierwszym planie uczuć, można z korespondencji odtworzyć pełny bieg wydarzeń.
Styl listów, które składają się na „Cierpienia młodego Wertera” w pełni odpowiadają stylowi wypowiedzi stosowanej w okresie „burzy i naporu”. Przepełnione uczuciami zdania łamią dawne konwencje. Zawierają wiele inwersji i słów pochodzących z języka potocznego. Często stosowane są myślniki i wykrzykniki. Mimo to język jest ekonomiczny i zawsze służy zamierzeniu opisania historii nieszczęśliwej miłości.
Autobiografizm w „Cierpieniach młodego Wertera”
Związek doświadczeń osobistych Johanna Wolfganga Goethego z kształtem fabularnym powieści jest bardzo ścisły. Wpłynął na stosowanie w przypadku „Cierpień młodego Wertera” interpretacji autobiograficznej. Nawet pisarz podkreślał rolę jaką powieść ta odegrała w jego życiu – pozwoliła ostatecznie wyzwolić się z „werterowskich” nastrojów.
Wiosną 1772 roku młody Goethe po ukończeniu studiów zdecydował się pod presją ojca na odbycie czteromiesięcznych praktyk w Wetzlarze – małym prowincjonalnym miasteczku położonym nieopodal gór. Klimat miasteczka nie odpowiadał mu, otaczał go sztywny świat konwenansów – z dystansem patrzono tam na mieszczanina z Frankfurtu. W związku z tym czas spędzał na spacerach po okolicy, szczególnie upodobał sobie wioski Garbenheim (tam często pod lipą przy gospodzie oddawał się lekturze Homera, a także bawił się z dziećmi) oraz Volpertshausen. W jednej z nich zbierało się środowisko młodych dyplomatów i prawników, z którym Goethe związał się. Jednym z nich był Hans Christian Kestner, starszy od artysty o osiem lat. W jego wspomnieniach Goethe był utalentowanym człowiekiem z charakterem i żywą wyobraźnią, wolnym od uprzedzeń. Pisarz wkrótce poznał jego dziewiętnastoletnią narzeczoną Charlottę Buff i zakochał się w niej bez pamięci.
Karolina była córką miejscowego urzędnika. Jej matka wcześnie ją osierociła, pozostawiając jako najstarszej na wychowanie dziesięcioro rodzeństwa. Okoliczności jej poznania Goethe szczegółowo opisał w swej powieści. Między pisarzem, Karoliną i Kestnerem powstał uczuciowo-towarzyski trójkąt. Karolina miłością darzyła narzeczonego, jednak pozostawała nieobojętna na względy Goethego. Przyjaźń między mężczyznami trwała do momentu, kiedy pisarz pod nieobecność Kestnera przekroczył granice i pocałował ukochaną. Wkrótce potem autor „Cierpień…” wyjechał w stanie przygnębienia i depresji. We Frankfurcie dowiedział się o ślubie Karoliny i Hansa.
Inna historia związana z pobytem Goethego w Wetzlarze także wpłynęła na treść utworu. Autor dowiedział się, że jego przyjaciel – Wilhelm Jerusalem popełnił samobójstwo – zastrzelił się z pistoletu. Powodem była nieszczęśliwa miłość do żony sekretarza Herda, który zabronił mu odwiedzin w swym domu. Młodzieniec zastrzelił się z broni pożyczonej od Kestnera. Innym wątkiem wykorzystanym w „Cierpieniach…” jest wyproszenie Jerusalema z jednego z arystokratycznych bali ze względu na mieszczańskie pochodzenie.
Nawiązania do „Cierpień młodego Wertera” w Polsce
W Polsce w literaturze końca XVIII wieku nie znajdujemy wpływu dzieła Goethego. Przyczyną była przede wszystkim trudna sytuacja w państwie, które walczyło o zachowanie niepodległości. W drugim dziesięcioleciu XIX wieku o „Cierpieniach…” można znaleźć zaledwie kilka wzmianek. Pierwszym oryginalnym dziełem, na które wpływ miały dzieje Wertera jest utwór z 1813 roku „Malwina czyli Doromyślność serca” Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej. Główny bohater - Ludomir nosi podobne cechy jak postać Goethego. Utwory łączy także motyw osjanistyczny. Innymi polskimi „werteriadami” były m. in.: „Nierozsądne śluby” Bernatowicza, „Żale Elwiry” Kacperowskiego, „Smutne wspomnienia nieszczęśliwego Kazimierza” Kraszewskiego czy „Lesław” Zmorskiego. Pierwsze tłumaczenie „Cierpień…” ukazało się w Polsce w 1822 roku dzięki Kazimierzowi Brodzińskiemu.
Głębsze zagłębienie się w pesymistyczną filozofię Wertera odnajdziemy dopiero w IV części „Dziadów” Adama Mickiewicza. Oprócz oczywistego wpływu utworu odnajdziemy także podobieństwo losów Goethego i Mickiewicza. Najbardziej czytelne cechy wspólne obu utworów to bezpośredniość uczuć i przeżyć, a także szczerość w ich ukazaniu. Na bezpośrednie związki z niemieckim pisarzem wskazuje autor „Ballad i romansów” w treści dramatu, gdy Gustaw mówi: „Ach, jeśli ty Goethego znasz w oryginale” lub „znasz ogień i łzy Wertera?”. Wertera i Gustawa łączy wiele cech – silne uczucie, wrażliwość na naturę, zainteresowanie losem zwykłych ludzi, fantazja, bogata wyobraźnia, idealizm. Obydwaj bohaterowie podobnie traktują miłość – to uczucie święte, najważniejsza wartość w życiu. Podoba w obu utworach jest teoria samobójstwa, śmierć z własnej ręki zostaje usprawiedliwiona. Mickiewicz jednak przełamuje schemat werterowski – Gustawowi każe przemienić się w III cz. „Dziadów” w kochanka ojczyzny – Konrada.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -
„Cierpienia młodego Wertera” - streszczenie
Księga pierwszaUtwór rozpoczyna motto z wiersza Goethego wprowadzające w problematykę utworu.
W pierwszym liście (z 4 maja 1771 roku) Werter informuje, że w miejscu do którego wyjechał czuje się dobrze. Powodem wyjazdu były sprawy spadkowe jego matki, które omawia ze swą ciotką. Wspomina o wcześniejszym ... wiecej
„Cierpienia młodego Wertera” – plan wydarzeń
Księga pierwsza1. Przyjazd Wertera do miasteczka.
2. Sprawy spadkowe omawiane z ciotką.
3. Odnalezienie ukojenia w samotności.
4. Przyroda odciągająca Wertera od działań artystycznych.
5. Obserwowanie dziewcząt przy studni.
6. Niechęć do czytania innych lektur niż dzieła Homera.
7. Z... wiecej
Kalendarz listów Wertera
• 4 maja 1771 – Werter informuje o swym przyjeździe do miasteczka i odnalezieniu ukojenia w samotności.• 10 maja – natura przynosi Werterowi spokój, jednak nie może zrealizować się jako artysta.
• 12 maja – wspomnienie o okolicznej studni.
• 13 maja – niechęć do innych ... wiecej
„Cierpienia młodego Wertera” – opracowanie, problematyka
Znaczenie tytułu „Cierpienia młodego Wertera”Tytuł utworu Johanna Wolfganga Goethego zapowiada jego problematykę i charakteryzuje postać głównego bohatera. „Cierpienia młodego Wertera” w pełni realizują założenia twórcze czasów „burzy i naporu”, których prekursorem był m. in. Goethe.
Tytułowy bo... wiecej
„Cierpienia młodego Wertera” – bohaterowie
Werter – główny bohater powieści Goethego, autor wszystkich listów, które składają się na treść utworu. To nadwrażliwy, kierujący się uczuciem młodzieniec, skłonny do życia w świecie fantazji i wyobraźni samotnik. Czuje się wyobcowany w społeczeństwie i niezrozumiały. Z powodu nieszczęśliwej miłości cierpi... wiecejWerter – charakterystyka
Werter – charakterystykaGłówny bohater powieści epistolarnej Johana Wolfganga Goethego to młodzieniec wywodzący się z mieszczańskiej rodziny. Werter jest artystą o duszy poety i niespokojnym sercu. To właśnie owa wrażliwość sprawia, iż intensywniej odczuwa emocje, odbiera otaczającą go rzeczywistość. Spokój i samotno... wiecej
Lotta – charakterystyka
W powieści Goethego „Cierpienia młodego Wertera” postać Lotty widziana jest oczami tytułowego bohatera. Werter idealizuje swą wybrankę widzi ją w samych pozytywnych barwach. Lotta, niemal w chwili, gdy Werter spotkał ją po raz pierwszy, stała się jedyną drogą wiodącą do szczęścia, wartością najwyższą. Lotta jest... wiecejCierpienie i miłość jako głowne tematy „Cierpień młodego Wertera”
Romantyczna koncepcja miłości na podstawie „Cierpień młodego Wertera”Johann Wolfgang Goethe twierdził, że „każdy pisarz w pewnej mierze opisuje siebie w swoich dziełach”. Dwa epizody z jego życia są podobne do losów głównych bohaterów powieści „Cierpienia młodego Wertera”. W 1772 roku poznał Charlottę Buf... wiecej
Motyw literackie w „Cierpieniach młodego Wertera”
Motyw samobójczej śmierci w „Cierpieniach młodego Wertera”Samobójstwo, analizowane z punktu widzenia literatury, najczęściej związane było z nieszczęśliwą i niespełnioną miłością. Najlepszym przykładem tego jest powieść niemieckiego romantyka – Jana Wolfganga Goethego – „Cierpienia młodego Wertera”. Tytuł... wiecej
Zamiłowania literackie Wertera
Główny bohater „Cierpień młodego Wertera”, czyta książki podczas pobytu na łonie natury, w bardzo malowniczej miejscowości Wahlheim. Poszukuje tam spokoju i odpoczynku od pracy. Ten spokój zapewnia mu kontemplacja przyrody, malowanie, poznawanie mieszkańców okolicy, a oprócz tego – właśnie lektura. Wybór Wertera... wiecejBohater werteryczny – charakterystyka
Losy głównego bohatera powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Goethego „Cierpienia młodego Wertera” ukształtowały nową postawę. Jest to postawa werteryczna oraz typ bohatera werterycznego. Werteryzm jest to ból duszy, ból istnienia wywołany nadwrażliwością i niemożnością spełnienia się i zaspokojenia oczekiwań. ... wiecejNajważniejsze cytaty „Cierpień młodego Wertera”
„Jestem tak szczęśliwy, tak zatopiony w poczuciu spokojnego istnienia, że sztuka moja cierpi wskutek tego”. [list z 10 maja] – spokój po przyjeździe do miasteczka„Mój Boże, czyż była choć jedna siła mojej duszy nie wyzyskana? Czyż nie mogłem przed nią rozwinąć całego przedziwnego uczucia, ... wiecej