Jesteś w:
Tango
Sztuka Sławomira Mrożka „Tango” powstała w 1963 roku, po wyjeździe pisarza z Polski. Był to okres, gdy funkcjonowały dwie Europy: zachodnia – kapitalistyczna i wschodnia – komunistyczna.
Awangardowy mit absolutnej swobody rozwijała Europa zachodnia. W Europie wschodniej ten styl życia oficjalnie poddawany był krytyce. Polityka kulturalna państw wschodnich zakładała rozwijanie nowego systemu wartości związanego z ideologią komunistyczną. Nie znaczy to jednak, że intelektualiści państw komunistycznych zgadzali się z taką polityką.
Pisarz w swojej sztuce próbuje skonfrontować ze sobą te dwie drogi rozwoju. Stomil i Eleonora są przedstawicielami awangardy, która wyzwoliła się z krępujących więzów i zabrnęła w ślepą uliczkę. Doprowadziło to jedynie do rozpadu starych wartości, braku nowych i ogólnego chaosu.
Artur jest ideologiem. Stara się stworzyć filozoficzne podstawy wytyczające kierunek działania. Okazuje się jednak, że nie jest to proste. Powrotu do starych form nie ma, ponieważ zostały one pozbawione treści. Gorączkowe poszukiwanie właściwej idei doprowadza Artura do demagogii i poglądów faszyzujących. Korzysta z tego prostacki Edek – zabija Artura i przejmuje siłą władzę, która będzie władzą totalitarną.
Sztuka Mrożka jest ostrzeżeniem przed skutkami zabrnięcia społeczeństw w sytuacje bez wyjścia. Brak perspektyw zawsze był źródłem kryzysów. Taka sytuacja stawała się pożywką dla niebezpiecznych ideologii. Trzeba pamiętać, że lata sześćdziesiąte to okres, gdy Europa zachodnia zaczynała zapominać o faszyzmie i skutkach II wojny światowej. Natomiast w Europie wschodniej ciągle odwoływano się do tej przeszłości i przeciwstawiano jej komunizm, jako sposób zapobiegania niewłaściwym tendencjom społecznym oraz jako program ekonomiczny.
Mrożek pesymistycznie ocenia sytuację we współczesnym mu świecie. Brakuje w nim spójnego systemu wartości, na który można powoływać się. Dostrzega upadek prawdziwej sztuki wypieranej przez kulturę masową. Widzi też problem władzy, zwłaszcza w państwach komunistycznych, sprawowanej przez ludzi bez wykształcenia, na zasadzie przywództwa i posługujących się uległą, obezwładnioną inteligencją, która nie może spełniać funkcji doradczej. Upatruje w tym przyczynę dezintegracji społeczeństwa. Obawia się, że w takiej rzeczywistości pojawiające się kryzysy społeczne będą rozwiązywane siłą i wbrew jakiejkolwiek logice.
„Tango” jako obraz współczesnego świata
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimSztuka Sławomira Mrożka „Tango” powstała w 1963 roku, po wyjeździe pisarza z Polski. Był to okres, gdy funkcjonowały dwie Europy: zachodnia – kapitalistyczna i wschodnia – komunistyczna.
Awangardowy mit absolutnej swobody rozwijała Europa zachodnia. W Europie wschodniej ten styl życia oficjalnie poddawany był krytyce. Polityka kulturalna państw wschodnich zakładała rozwijanie nowego systemu wartości związanego z ideologią komunistyczną. Nie znaczy to jednak, że intelektualiści państw komunistycznych zgadzali się z taką polityką.
Pisarz w swojej sztuce próbuje skonfrontować ze sobą te dwie drogi rozwoju. Stomil i Eleonora są przedstawicielami awangardy, która wyzwoliła się z krępujących więzów i zabrnęła w ślepą uliczkę. Doprowadziło to jedynie do rozpadu starych wartości, braku nowych i ogólnego chaosu.
Artur jest ideologiem. Stara się stworzyć filozoficzne podstawy wytyczające kierunek działania. Okazuje się jednak, że nie jest to proste. Powrotu do starych form nie ma, ponieważ zostały one pozbawione treści. Gorączkowe poszukiwanie właściwej idei doprowadza Artura do demagogii i poglądów faszyzujących. Korzysta z tego prostacki Edek – zabija Artura i przejmuje siłą władzę, która będzie władzą totalitarną.
Sztuka Mrożka jest ostrzeżeniem przed skutkami zabrnięcia społeczeństw w sytuacje bez wyjścia. Brak perspektyw zawsze był źródłem kryzysów. Taka sytuacja stawała się pożywką dla niebezpiecznych ideologii. Trzeba pamiętać, że lata sześćdziesiąte to okres, gdy Europa zachodnia zaczynała zapominać o faszyzmie i skutkach II wojny światowej. Natomiast w Europie wschodniej ciągle odwoływano się do tej przeszłości i przeciwstawiano jej komunizm, jako sposób zapobiegania niewłaściwym tendencjom społecznym oraz jako program ekonomiczny.
Mrożek pesymistycznie ocenia sytuację we współczesnym mu świecie. Brakuje w nim spójnego systemu wartości, na który można powoływać się. Dostrzega upadek prawdziwej sztuki wypieranej przez kulturę masową. Widzi też problem władzy, zwłaszcza w państwach komunistycznych, sprawowanej przez ludzi bez wykształcenia, na zasadzie przywództwa i posługujących się uległą, obezwładnioną inteligencją, która nie może spełniać funkcji doradczej. Upatruje w tym przyczynę dezintegracji społeczeństwa. Obawia się, że w takiej rzeczywistości pojawiające się kryzysy społeczne będą rozwiązywane siłą i wbrew jakiejkolwiek logice.