Jesteś w: Tango

Tango

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Geneza dramatu Sławomira Mrożka „Tango”


Dramat Sławomira Mrożka „Tango” powstał w 1963 roku. Drukiem ukazał się w czasopiśmie „Dialog” w roku 1964. Pisarz był już wówczas autorem dziesięciu innych dramatów.

W roku 1963 Mrożek wyemigrował z Polski. Znalazł się najpierw we Francji. „Tango” powstało w wyniku konfrontacji doświadczeń pisarza z realiami zachodniej Europy. Opuścił on Polskę gomułkowską. Trzeba pamiętać, że Mrożek swoją aktywność literacką rozpoczął w 1950 roku. Gomułka doszedł do władzy w roku 1956.

W pierwszym okresie swoich rządów Gomułka cieszył się powszechną sympatią społeczną. Realizował politykę umiarkowanych reform i odprężenia / tzw. odwilż gomułkowska /. Towarzyszyła temu dekolektywizacja rolnictwa, poprawa stosunków z Kościołem katolickim i pierwsze próby uzyskania od Niemiec potwierdzenia granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Dalszy okres jego władzy przyniósł rozczarowanie. Gomułka zaczął wycofywać się z demokratycznych reform. Pogorszyły się stosunki państwa z kościołem. Miały również miejsce dwa zamachy na jego życie – w 1959 roku i w 1961 – przy czym w pierwszym głównym celem był przebywający z wizytą w Polsce Nikita Chruszczow. Wygłaszane przez Gomułę poglądy i sposób ich formułowania mogły wśród intelektualistów budzić niepokój: „Naród ma pracować, a nie leżeć na piasku.”; „Nie będziecie mnie tu egzaminować!”; „(...) Władzy raz zdobytej nie oddamy nigdy
(…) „.

Dramat „Tango” stał się próbą analizy stosunków społecznych i ostrzeżeniem przed systemami totalitarnymi, które rozwijają się lub odradzają w warunkach bezgranicznej tolerancji, chaosu i kryzysu ekonomicznego.

„Tango” - czas i miejsce akcji


Sztuka Sławomira Mrożka „Tango” została napisana w 1964 roku. Ponieważ rzecz dzieje się współcześnie, można przyjąć, że jest to czas jej akcji. Autor jednak nadaje temu czasowi charakter uniwersalny. Bohaterka dramatu, Eleonora przypomina sobie, że jej syn urodził się w tysiąc dziewięćset trzydziestym lub w tysiąc dziewięćset czterdziestym roku. Wiadomo, że Artur ma dwadzieścia pięć lat, więc rzecz może dziać się w latach pięćdziesiątych lub sześćdziesiątych.

Akcja sztuki obejmuje dwie doby. Rozgrywa się w mieszkaniu Eleonory i Stomila. Jest to prawdopodobnie mieszkanie krakowskie typu mieszczańskiego. Akcja koncentruje się w salonie. Czasami przenosi się do sąsiedniego pokoju / scena, gdy Stomil zamiast zabić Edka gra z nim i z kobietami w karty /.

Wygląd salonu opisany jest dokładnie w didaskaliach. Nagromadzone w nim przedmioty świadczą o upływie czasu, przeszłości, jakiejś tradycji, która rozpadła się. Wszystkie one poniewierają się w nieładzie, co jest dowodem ich bezużyteczności. Dziecinny wózek przypomina o narodzinach a katafalk o śmierci. Bohaterowie sztuki poruszają się między życiem a śmiercią w tym umownym, współczesnym czasie.

W III akcie sztuki salon jest już uporządkowany z powodu ślubu Artura. Ta ceremonia ma przywrócić dawne formy. Jest to jednak ład sztuczny, który ma charakter eksperymentu.

Problematyka „Tanga” Sławomira Mrożka


„Tango” Sławomira Mrożka jest groteskową satyrą umieszczoną w polskiej odrealnionej rzeczywistości. Sztuka ma jednak wymowę bardziej ogólną, dotyczącą stosunków społecznych.
Pokazuje narodziny niebezpiecznych ideologii powstających w wyniku kryzysów społecznych. W tym przypadku jest to konflikt pokoleń i kryzys awangardowego mitu wolności. Towarzyszy temu

niski poziom ekonomiczny bohaterów, którzy są przedstawicielami inteligencji i niemniej niski poziom przedstawiciela innej grupy społecznej czyli Edka.

Przy tej okazji Mrożek pokazuje dezintegrację społeczeństwa, załamanie się systemu wartości, kryzys rodziny i samotność człowieka we współczesnym świecie. Pokazana jest też słabość najbardziej wykształconej grupy społecznej czyli inteligencji wobec prostej siły, która na skróty zmierza do przejęcia władzy i narzuca własną estetykę kultury masowej.

Sztuka Mrożka jest ostrzeżeniem przed niebezpiecznymi zjawiskami zachodzącymi we współczesnych społeczeństwach wyrosłych z doświadczeń minionej wojny.

Mrożek a teatr absurdu


Sławomir Mrożek w swoich dramatach nawiązuje do twórczości dramatopisarskiej europejskich przedstawicieli teatru absurdu. Są nimi przede wszystkim Samuel Beckett i Eugene Ionesco. Ich obiektem zainteresowania jest jednostka ludzka we współczesny świecie – jej samotność, absurdalność życia a szczególnie absurdalność śmierci.

U Mrożka śmierć bohaterów bardzo często jest nienaturalna. Życie człowieka kończy zabójstwo. Jest to ostateczna śmierć biologiczna ale wynika ze zmiany układów społecznych i relacji między ludźmi. Układy te pisarz rozpatruje na mikrospołecznościach – w „Tangu” mikrospołecznością jest rodzina złożona z trzech pokoleń.

Artur ginie w momencie, gdy udało mu się sformułować ideę, która ma nadać sens jego dalszej egzystencji. Jest to absurdalna śmierć młodego człowieka. Zmiana układów między bohaterami sztuki powoduje, że władzę przejmuje Edek.

Teatr absurdu interpretuje świat i człowieka funkcjonującego w nim poprzez bezwzględne i bezsensowne prawa natury. Śmierć człowieka jest ostatecznym kresem. Jego jednostkowe życie jest niepotrzebne – kończy się często na skutek ingerencji w nie innych osób. Takie przedstawienie ludzkiego losu i jego zakończenia sprowadza relacje społeczne do absurdu.

Sławomir Mrożek – biogram - notatka szkolna


strona:   - 1 -  - 2 - 



„Tango” Sławomira Mrożka – streszczenie

Rzecz dzieje się w domu Stomila i Eleonory. Jest to małżeństwo w średnim wieku. Mają syna Artura, studenta trzech fakultetów. W domu jest jeszcze Babcia Eugenia, jej brat Eugeniusz, do którego mówi się Wuj i kuzynka Ala. Osobą obcą w tym towarzystwie jest Edek – podejrzany typ,

W mieszkaniu S... wiecej



„Tango” Sławomira Mrożka – postacie dramatu

Stomil – mężczyzna w średnim wieku. Mąż Eleonory. Artysta – eksperymentator. Uważa się za człowieka wyzwolonego z wszelkich konwenansów. Podstawową wartością jest dla niego wolność.
Niechlujny w stroju / zawsze rozpięta piżama /.

Eleonora – kobieta w średnim wieku. Żona Stomil... wiecej



Konflikt pokoleń pokazany w „Tangu” Sławomira Mrożka

W sztuce Sławomira Mrożka „Tango” pokazane są trzy pokolenia – dziadków, rodziców i dzieci. Dziadkowie - w tym przypadku Eugenia i Eugeniusz - należą do pokolenia, które odchodzi.

Eugeniusz jest wprawdzie człowiekiem starej daty, o dobrych manierach ale w domu nie odgrywa większej roli. Podobnie rzecz s... wiecej



Awangardowy mit swobody w „Tangu” Mrożka

W „Tangu” Sławomira Mrożka pokazany jest awangardowy mit swobody, z którym konfrontuje się młode, wkraczające w dorosłe życie pokolenie. Tym młodym pokoleniem są Artur i Ala. Ala nie ma wiele do powiedzenia w sprawie stylu przyszłego życia. Jest ona tylko kuzynką i niezdecydowaną narzeczoną Artura. Uważa, że wszystk... wiecej



„Tango” Sławomira Mrożka – plan zdarzeń

AKT I
1. Babcia, Eugeniusz i Edek grają w karty w salonie.
2. Nadchodzi Młody Człowiek, Artur.
3. Edek ucieka z salonu. Nie chce awantury z Arturem.
4. Artur za grę w karty, której zakazał, karze Babcię i Eugeniusza.
Babcia wysłana zostaje na katafalk a Eugeniusz dostaje na głowę klatkę dla ptakó... wiecej



Obraz stosunków międzyludzkich w „Tangu” Sławomira Mrożka

Bohaterami dramatu Sławomira Mrożka „Tango” są ludzie połączeni ze sobą więzami rodzinnymi.

Do osób z zewnątrz należy Edek oraz Ala, dalsza kuzynka. Jest to rodzina, w której nastąpił rozpad tradycyjnych form – pomimo że łączy ona trzy pokolenia. Utwór nawiązuje do mieszczańskiej komedii rodzinn... wiecej



Groteskowa absurdalność świata w „Tangu” Mrożka

Autor dramatu w groteskowej deformacji ukazuje miejsce intelektualisty w świecie, w którym upadły wszelkie zasady i wartości moralne. Intelektualistą w „Tangu” jest Artur. To on stara się przywrócić wolność w jej właściwym sensie, ponieważ wolność totalna w rzeczywistości prowadzi do zniewolenia.

W imię... wiecej



„Tango” jako groteska o wolności

Sztuka Sławomira Mrożka „Tango” jest groteskowym, karykaturalnym obrazem awangardowego mitu wolności. Na przykładzie mikrospołeczności, jaką jest rodzina autor przypatruje się realizacji tego mitu. W przypadku Stomila i Eleonory został on rozwinięty do absurdu.


Niestety, takie są konsekwencje przełamy... wiecej



Interpretacja tytułu i zakończenia dramatu „Tango”

Sławomir Mrożek nadał swojemu dramatowi tytuł „Tango” z myślą o finałowej scenie sztuki. Jednak wzmianka o tangu pojawia się już wcześniej. Wuj Eugeniusz wspomina, że za czasów jego młodości przyzwoita kobieta nie ośmieliłaby się zatańczyć tanga.

Taniec ten powstał w Argentynie i początkowo upowszec... wiecej



Komizm w „Tangu” Sławomira Mrożka

Mrożek w swojej twórczości chętnie posługiwał się groteską, parodią, karykaturalną deformacją i komizmem – nawet w scenach surrealistycznych. W „Tangu” autor użył komizmu słownego, sytuacyjnego i komizmem charakterów.

Komizm charakterów wynika z konstrukcji postaci. Komiczny jest już wyglą... wiecej



Narodziny totalitaryzmu na przykładzie „Tanga”

Sztuka Sławomira Mrożka „Tango” ma wymowę uniwersalną. Trzeba jednak pamiętać, że pokoleniowo pisarz należał do tych, którzy jako dzieci przeżyli wojnę, dorastali w okresie stalinowskim oraz oglądali Polskę pod rządami Bieruta a zaraz po nim, Gomułki. Tak więc, pewne

mechanizmy społeczne i polityczne ... wiecej



Konteksty literackie „Tanga” Sławomira Mrożka

Twórczość dramatyczna Sławomira Mrożka ma szerokie powiązania z literacką tradycją teatru polskiego i powszechnego. Widać w niej związki z twórczością znanych europejskich

dramatopisarzy, którzy stworzyli teatr absurdu. Są to przede wszystkim Samuel Beckett i Eugene Ionesco. W ich utworach scenicznych, podobnie jak ... wiecej



Problematyka „Tanga” Sławomira Mrożka

„Tango” Sławomira Mrożka jest groteskową satyrą umieszczoną w polskiej odrealnionej rzeczywistości. Sztuka ma jednak wymowę bardziej ogólną, dotyczącą stosunków społecznych.
Pokazuje narodziny niebezpiecznych ideologii powstających w wyniku kryzysów społecznych. W tym przypadku jest to konflikt pokoleń i kryzy... wiecej



Artur i bohaterowie romantyczni

Sławomir Mrożek wśród innych kontekstów odwołuje się do literatury romantycznej. Artur z „Tanga” bardzo przypomina Konrada z „ III części Dziadów” czy Kordiana Słowackiego. Tak, jak oni jest osamotniony w swojej walce i nierozumiany przez otoczenie. Tocząc zmagania z istniejącą rzeczywistością walczy rów... wiecej



„Tango” Mrożka wobec „Wesela” Wyspiańskiego

Dramat Sławomira Mrożka „Tango” nawiązuje również do modernistycznego dramatu Stanisława Wyspiańskiego „Wesele”. W obu sztukach momentem przemiany, wkroczenia w nowe życie jest ślub. Razem z nim ma nastąpić wyjście z chaosu, przywrócenie ładu i zasad, które zostały zatracone. Zarówno w „Tangu”... wiecej



„Tango” Mrożka w odniesieniu do Witkacego i Gombrowicza

Mrożek swoją sztukę „Tango” osadza w kontekście współczesnej literatury – nawiązuje między innymi do utworów Witkacego i Gombrowicza. Występują u niego nie tylko podobne motywy i symbole ale również tematyka oraz sposób kreowania rzeczywistości. Autor nawiązuje do „Kurki wodnej” i „Szewców... wiecej



„Tango” jako obraz współczesnego świata

Sztuka Sławomira Mrożka „Tango” powstała w 1963 roku, po wyjeździe pisarza z Polski. Był to okres, gdy funkcjonowały dwie Europy: zachodnia – kapitalistyczna i wschodnia – komunistyczna.

Awangardowy mit absolutnej swobody rozwijała Europa zachodnia. W Europie wschodniej ten styl życia oficjalnie podd... wiecej



Bohaterowie - „stereotypy” w „Tangu” Mrożka

W „Tangu” Mrożka, podobnie jak w „Emigrantach” przeciwstawione są sobie dwa typy bohatera: inteligent i prostak, którego przez delikatność nazywa się prostym człowiekiem. W „Tangu” taką

parę tworzą przede wszystkim Artur i Edek. Występuje tu jednak cała grupa inteligentów, też ł... wiecej



Budowa i język dramatu „Tango”

Sztuka Sławomira Mrożka „Tango” jest pod względem cech gatunkowych tragikomedią, na którą składają się elementy parodii, groteski i absurdu.

Dramat zbudowany został z III aktów. Nie są one podzielone na sceny. Tekst sztuki wzbogacił autor o obszerne i szczegółowe didaskalia przeznaczone dla insceni... wiecej



„Tango” jako parabola polityczna

W sztuce Mrożka „Tango” odbiorca spotyka się z interpretacją zjawisk społecznych na przykładzie
wzajemnych relacji oraz zmian układu sił w mikrospołeczności jaką jest rodzina. Są to rozważania na temat wolności i totalitaryzmu. Autor posługuje się metodą myślenia dialektycznego.


Dialekty... wiecej



„Tango” Sławomira Mrożka w teatrze

„Tango”, najsłynniejszy utwór Sławomira Mrożka miało swoją premierę w 1965 roku w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Spektakl reżyserowała Teresa Żukowska. Jeszcze w tym samym roku sztukę wystawił Erwin Axer w warszawskim Teatrze Współczesnym. Przedstawienie to należało do najbardziej pamiętnych spektakli w historii teat... wiecej



Najważniejsze cytaty z „Tanga”

• „Ja rozumiem, że pan Edek nie myje zębów, ale jeżeli już używa mojej szczoteczki, to niech chociaż

• używa jej do mycia zębów, a nie do czyszczenia butów”. / Eugeniusz, akt I /

• „Człowiek nie powinien żyć bezmyślnie, na zasadzie mechanicznych odruchów.” / Sto... wiecej