Jesteś w: Kordian

Znaczenie „Kordiana”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Jak uważa Józef Spytkowski: „Poprzez doskonale wycieniowany wizerunek Kordiana ukazywał poeta charakter pokolenia, rozgrzeszając i siebie za uchylenie się od udziału czynnego w powstaniu. Równocześnie jednak autor »Kordiana« zaznaczył własną, odrębną postawę poetycką na tle poezji emigracyjnej: swój zmysł rewizyjny w odkrywaniu istotnej, jego zdaniem, prawdy o narodzie i świecie; wskazał na materializm i przyziemność ideałów współczesnej epoki, scharakteryzował twórców i generację powstania listopadowego, wskazując tym samym na przyczyny narodowej tragedii” (J. Spytkowski, „O zasadniczej idei »Kordiana«”, Kraków 1948, s. 61-62).

Analizując znaczenie „Kordiana” w całej poezji Słowackiego należy przyznać autorowi szczególne miejsce. Z jednej strony odwołuje się do poruszanych wcześniej problemów narodu polskiego i jego niepodległości, z drugiej jest to niezwykła koncepcja intelektualna, zawierająca syntezę wizji historycznej narodu. Autor kreśli także wizję człowieka żyjącego w określonej epoce. Skupia się na roli poezji i poety, odmiennej od dominującej koncepcji mesjanistycznej. Ponadto autor kreuje dynamiczną i nieprzeciętną postać romantycznego bohatera, którego dojrzewanie, które można obserwować w kolejnych aktach nie jest pozbawione psychologicznej głębi.

Należy podkreślić dramaturgiczne i sceniczne nowatorstwo utworu Słowackiego, a także konsekwencję w budowaniu poetyckiej wypowiedzi. Autor stworzył utwór na wskroś romantyczny, zrywając z wieloma klasycznymi zasadami dramatu.

Kreacja głównego bohatera – Kordiana oddaje cechy całego pokolenia Polaków urodzonego na początku XIX wieku – już w zniewolonej ojczyźnie. Wychowywali się oni w duchu wielkich przemian cywilizacyjnych i kulturowych. Świadomość zaborów wpływała na ich postawy. Duch epoki sprawiał, że ich postawy były chwiejne, niejednoznaczne, choć naznaczone szlachetnymi i wzniosłymi ideałami. W uchwyceniu „podstawowych elementów duszy i umysłu ówczesnej młodzieży polskiej, które miały odegrać taką rolę w całej epoce popowstaniowej, zamyka się niezwykłe znaczenie tego utworu” (M. Bizan, P. Hertz, „Posłowie do »Kordian«”, w: Juliusz Słowacki „Kordian”, Warszawa 1977, s. 148).



  Dowiedz się więcej