Jesteś w: Granica

Granica - kompenndium wiedzy o powieści Zofii Nałkowskiej

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

• Zenona Ziembiewicza – syna Waleriana i Żanci, męża Elżbiety Bieckiej, kochanka Justyny Bogutówny;
• Elżbietę Biecką – żonę Zenona, krewną Cecylii Kolichowskiej;
• Justynę Bogutównę – córkę Karoliny Bogutówny, kochankę Zenona.

W utworze występuje wiele postaci pobocznych. Autorka stworzyła niezapomniane małżeństwo rodziców Zenona – Waleriana oraz Żanci Ziembiewicz czy wykreowała zapadającą w pamięć właścicielkę kamienicy, pokłóconą ze swoim jedynym synem Karolem Wąbrowskim - Cecylię Kolichowską.

Poza tym „Granica” obfituje w bohaterów epizodycznych. Czytelnik odnajdzie tu historię porzuconej przez męża alkoholika Jasi Gołąbskiej z domu Borbrockiej, pozna losy jej brata Franka Borbockiego czy Mariana Chąśby, mieszkającego w kamienicy u Kolichowskiej.

Dokonując przeglądu przez powieściowe charaktery, trzeba zwrócić uwagę także na Łucję Posztraską – sąsiadkę Kolichowskiej, Czechlińskiego – plenipotenta Tczewskich, późniejszego starostę miasta, hrabiostwo Tczewskich, Romanę Niewieską – matkę Elżbiety Bieckiej czy księdza Adolfa Czerwona, który pewnego dnia przybył w odwiedziny do Karola Wąbrowskiego i opowiedział swoje dzieje.

Sposób kreowania bohaterów w „Granicy”


W „Granicy” Zofia Nałkowska skorzystała ze schematycznej budowy losów trójki głównych bohaterów. Zenon Ziembiewicz, Elżbieta Biecka oraz Justyna Bogutówna – choć starają się żyć inaczej niż ich rodzice – popełniają te same błędy.

W stylu życia głównego bohatera widać elementy biografii Waleriana. Tak samo jak wzbudzający w nim odrazę ojciec romansował z wieloma kobietami, mając przy boku kochającą żonę, podobnie jak on popadł w alkoholizm i ucieczki przed problemami szukał na polowaniach.

Jego żona, oddana na wychowanie przez matkę szwagierce, całe życie miała jej to za złe. Obiecywała sobie, że gdy sama zostanie matką – nie zrobi tego samego swojemu dziecku. Stało się jednak inaczej – po samobójczej śmierci Zenona Elżbieta oddała małego Waleriana teściowej, a sama – tak jak Romana wiele lat wcześniej – wyjechała za granicę.

Schemat w budowie biografii bohatera widać także w losie Justyny Bogutówny – nieślubnej córki kucharki Karoliny. Mimo iż dziewczyna chciała założyć pełną rodzinę, to jednak wplątała się – tak jaj jej matka – w romans z synem „państwa”, zaszła z nim w ciążę. Podzieliła by los samotnej matki, gdyby nie decyzja o aborcji.

Schematyzm w kreowaniu bohaterów w „Granicy” widać także w powtarzaniu wielu wątków i motywów. Zdrada dotyka prawie wszystkie postaci. Cierpią z jej powodu Ziembiewiczowie, Kolichowska, Bogutówna. podobnie jest z motywem szaleństwa – popada w nie Justyna, tak samo jak kiedyś pierwsza żona Aleksandra Kolichowskiego.

Konstrukcja głównych bohaterów jest bardzo przemyślana, choć oparta na często wykorzystywanym w literaturze czy filmie motywie trójkąta. Powieściowi uwodzicielski mąż, oszukana żona i naiwna oraz odtrącona kochanka stają się w wypadku „Granicy” przyczyną sformułowania diagnozy społecznej.

Czas akcji „Granicy”


Akcja powieści „Granica” Zofii Nałkowskiej obejmuje kilka lat z życia głównego bohatera Zenona Ziembiewicza i rozgrywa się w latach I wojny światowej (1914-1918) oraz w kilku kolejnych po jej zakończeniu (lata 20. i 30. XX wieku). Dzięki usytuowaniu akcji obok zarysowanych dość ogólnie wydarzeń historycznych, fabuła staje się jeszcze bardziej wiarygodna (narrator w jednym z rozdziałów opowiada na przykład o „cudzie na Wisłą” 1920 roku czy ofensywie politycznej sanacji).
Prócz tego, dzięki zastosowaniu przez autorkę inwersji czasowej, czytelnik przenosi się kilkanaście lat wcześniej niż akcja właściwa, poznając dzięki temu szczegóły dzieciństwa głównego bohatera Zenona Ziembiewicza w majątku rodziców oraz czasy młodości i dwóch małżeństw właścicielki kamienicy Cecylii Kolichowskiej.

Sięgnięcie przez Nałkowską po technikę inwersji czasowej (achronologiczność wydarzeń) oraz po zabieg klamry kompozycyjnej, umożliwiły pisarce rozpoczęcie i zakończenie „Granicy” w jednakowym momencie – informacją zamieszczoną w lokalnych gazetach, donoszącą o pojmaniu Justyny Bogutówny i samobójczej śmierci Zenona Ziembiewicza.

Sięgając po powieść i rozpoczynając lekturę od wiadomości o śmierci głównego bohatera, czytelnik daje się prowadzić narratorowi po latach poprzedzających to tragiczne wydarzenie.

Analizując płaszczyznę temporalną powieści należy zwrócić uwagę, że jej autorka nie starała się opisać życia bohaterów rok po roku. Nałkowska odeszła od ścisłych dat na rzecz ważnych wydarzeń z biografii swoich postaci. To one – studia Zenona w Paryżu, narzeczeństwo z Elżbietą, praca w „Niwie”, ślub z Biecką, zagraniczna podróż poślubna, wybór na prezydenta miasta, narodziny syna Waleriana, protesty robotników - pełnią w książce rolę wyróżników i punktów zwrotnych.

Miejsce akcji „Granicy”


Akcja powieści Zofii Nałkowskiej „Granica” rozgrywa się w większości w małym prowincjonalnym miasteczku. Jego nazwa nigdy nie pada, co można interpretować jako zwrócenie uwagi pisarki, że opisanie przez nią tragiczne wydarzenia mogą się zdarzyć w każdym miejscu.

Wraz z głównymi bohaterami czytelnik przenosi się także do innych – już ściśle określonych – terenów. Część zdarzeń toczy się:
• w Boleborzy – majątku hrabiostwa Tczewskich, zarządzanym przez Waleriana Ziembiewicza,
• w Warszawie, gdzie przed zdradzającym ją narzeczonym ucieka Elżbieta Biecka,
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 - 



Granica streszczenie

I
Powieść rozpoczyna się informacją o samobójczej śmierci jej głównego bohatera - Zenona Ziembiewicza. Okazuje się, że nieboszczyk miał romans z Justyną Bogutówną. Wiadomość ta, dotycząca przecież jegomościa znanego i poważanego oraz wiejskiej dziewczyny, która kilka dni wcześniej oblała go kwasem, stała si... wiecej



Losy Cecylii Kolichowskiej

Jedną z bohaterek powieści Zofii Nałkowskiej „Granica” jest Cecylia Kolichowska, z domu Biecka, kobieta pięćdziesięcioletnia, dwukrotna wdowa, w czasie akcji utworu obecnie kobieta samotna.

Pierwszy mąż bohaterki nazywał się Konstanty Wąbrowski. Cecylia wyszła za niego z wielkiej miłości Przeżyli razem... wiecej



Dzieciństwo i młodość Zenona Ziembiewicza

Zenon Ziembiewicz jest głównym bohaterem powieści psychologicznej Zofii Nałkowskiej - „Granica”.

Zenon pochodził z podupadłej ziemiańskiej rodziny. Był jedynym dzieckiem Waleriana i Żanci Ziembiewiczów, z którymi przeniósł się do Boleborzy, gdy ojciec stracił bogactwo swoje i matki. Zamieszkali tam w m... wiecej



Zenon Ziembiewicz - charakterystyka, kariera, obrona i oskarżenie

Charakterystyka Zenona Ziembiewicza
Zenon Ziembiewicz, główny bohater powieści Zofii Nałkowskiej „Granica”, pochodził z podupadłej ziemiańskiej rodziny. Był jedynym synem zubożałych szlachciców - Waleriana i Joanny (Żanci) z Niemierów. Jego ojciec, po stracie majątku rodowego własnego i żony, objął posadę rząd... wiecej



Plan wydarzeń „Granicy”

1. Opis rodziców Zenona Ziembiewicza, mieszkających w Boleborzy.
2. Opis życia Cecylii Kolichowskiej i jej kamienicy.
3. Platoniczna miłość Elżbiety Bieckiej do Awaczewicza.
4. Wizyty przyjaciółek u Cecylii Kolichowskiej.
5. Życie lokatorów w kamienicy u Kolichowskiej.
6. Losy Karoliny Bogutowej. <... wiecej



Portrety kobiece w „Granicy”

W „Granicy” Zofia Nałkowska zawarła prawdziwy przegląd przez charaktery kobiet, zwracając uwagę na różnice w pochodzeniu, wykształceniu, wyglądzie, zachowaniu czy wieku.

Spośród kilkudziesięciu powieściowych bohaterek, na uwagę zasługuje czternaście z nich, reprezentujących odmienne postawy, losy, ch... wiecej



Charakterystyka Elżbiety Bieckiej

Elżbieta Biecka jest jedną z głównych bohaterek powieści Zofii Nałkowskiej „Granica”.

Była córką Romany z Giezłowskich Bieckiej (w czasie akcji właściwej powieści Niewieskiej) i mężczyzny, z którym piękna Romana rozwiodła się, gdy córka miała zaledwie roczek. Po jego śmierci Elżbieta została o... wiecej



Miłość Zenona Ziembiewicza i Elżbiety Bieckiej

Zenon Ziembiewicz zakochał się w Elżbiecie Bieckiej, gdy jako młody chłopak, uczeń gimnazjum, mieszkał na stancji w kamienicy jej ciotki. Mimo iż podejmował wtedy wszelkie starania, by zwrócić na siebie uwagę pięknej rówieśniczki - pomagał jej w algebrze, podrzucał ciekawe książki, ona darzyła wtedy młodzieńczym, nieodwz... wiecej



Charakterystyka Justyny Bogutówny

Justyna Bogutówna – bohaterka powieści Zofii Nałkowskiej „Granica” - była jedyną, nieślubną córką kucharki Karoliny Bogutowej. Jej matka urodziła ją, będąc od kilkunastu lat wdową, stając się obiektem plotek i drwin, płacąc za romans z bogatym paniczem i macierzyństwo utratą pracy.

Justyna m... wiecej



Romans Zenona Ziembiewicza z Justyną

Gdy matka Justyny – Karolina Bogutowa, otrzymała posadę kucharki w dworku w Boleborzy i zabrała córkę ze sobą, dziewczyna poznała Zenona Ziembiewicza, który przyjechał do rodziców na wakacje.

Młodzi na początku dużo rozmawiali i spacerowali, aż w końcu zostali kochankami. Justyna urzekła Zenona optymizmem, ... wiecej



Granica - opracowanie, problematyka

Nowatorstwo powieści „Granica”
Psychologiczna, łącząca wiele wątków i motywów powieść Zofii Nałkowskiej „Granica” jest dziełem nowatorskim. Pod nalepką miłosnego trójkąta między mężem, żoną a kochanką, rozgrywającego się w środowisku tak zwanych wyższych sfer, autorka ukryła skomplikowane studium ludz... wiecej



Charakterystyka szlachty w „Granicy”

Zofia Nałkowska wprowadziła wątek szlachty w „Granicy” dzięki zamożnej rodzinie Tczewskich oraz podupadłej Ziembiewiczów, dając tym samym dwa całkowicie różne obrazy tej warstwy społecznej.

Hrabiostwo Tczewscy byli właścicielami majątków Chązebnej, Gwareckiego Folwarku, Pieszni, Boleborzy, Popłoszy,... wiecej



Granica - motywy literackie

Motyw miłości w „Granicy”
Motyw miłości w powieści „Granica” Zofii Nałkowskiej jest – obok motywu kariery - jednym z głównych wątków utworu. Występuje on na kartach książki w wielu odsłonach, począwszy od miłości łączącej kobietę z mężczyzną (szczęśliwą oraz tę mniej uskrzydlającą), poprzez bezgran... wiecej



Granice w utworze Zofii Nałkowskiej Granica

Granica moralna w utworze
„… granica odpowiedzialności moralnej – odsuwa się niepostrzeżenie coraz bardziej” [narrator w powieści]

Granica moralna w utworze Zofii Nałkowskiej dotyczy głównego bohatera Zenona Ziembiewicza, który przez swoje decyzje przekracza niewidzialną i cienką granicę między tym, c... wiecej



Wolność człowieka w kontekście „Granicy” Nałkowskiej

W „Granicy” Zofia Nałkowska pokazała, jaki wpływ na decyzje człowieka ma społeczeństwo oraz biologia. Nie znaczy to jednak, że hołdowała koncepcji całkowitego uzależnienia człowieka od otoczenia czy fizyczności, ponieważ była zdania, że w koncepcji psychologicznej jednostka ma wolność wyboru, może kształtować ... wiecej



„Człowiek ma w życiu dwa wyjścia: kształtować rzeczywistość lub poddać się jej”. Rozważ myśl na przykładzie „Granicy”

„Człowiek ma w życiu dwa wyjścia: kształtować rzeczywistość lub poddać się jej” - myśl jednego z największych poetów i eseistów XX wieku, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1987 za „uniwersalne wartości całokształtu twórczości literackiej, odznaczające się jasnością myśli i poetycką... wiecej



„Jesteśmy tacy, jakimi nas widzą inni, czy też tacy, za jakich sami się uważamy?” – rozprawka

„Jesteśmy tacy, jakimi nas widzą inni, czy też tacy, za jakich sami się uważamy?” - słowa wypowiedziane przez Zenona Ziembiewicza zapadają w pamięć, ponieważ takie pytania stawia sobie każdy z nas co dzień. Zastanawiamy się, podobnie jak bohater powieści psychologicznej Zofii Nałkowskiej „Granica”, czy s... wiecej



Najważniejsze cytaty z „Granicy”

Los człowieka:

„Umiera się w byle jakim miejscu życia. I dzieje człowieka zawarte między urodzeniem jego a śmiercią wyglądają niekiedy jak nonsens. Któż bowiem jest w możności o każdej chwili przemijającej pamiętać, by mogła ona być na wszelki wypadek jego gestem ostatnim? Śmierć nieraz chwyta człowiek... wiecej



Charakterystyka Cecylii Kolichowskiej

Cecylia Kolichowska jest jedną z bohaterek powieści Zofii Nałkowskiej „Granica”.

W czasie akcji właściwej pięćdziesięcioletnia, dwukrotnie owdowiała kobieta pochodzącą z rodziny Bieckich jest osobą samotną, zgorzkniałą i nieszczęśliwą, zarządzającą swoją kamienicą i pragnącą pojednania z syne... wiecej



Charakterystyka rodziców Zenona Ziembiewicza

Ojcem Zenona - głównego bohatera powieści Zofii Nałkowskiej „Granica” - był Walerian Ziembiewicz, zubożały szlachcic, który przez nieudolne zarządzanie swoim i żony - Joanny z Niemierów - majątkiem, stracił je obydwa. Mimo bankructwa, bohater ten do końca życia chwalił się świadectwami dawnej świetności - szlac... wiecej



Obraz społeczeństwa w „Granicy”

„Granica” Zofii Nałkowskiej to powieść, w której bohaterem zbiorowym jest społeczeństwo. Pisarka stworzyła niezapomnianą panoramę, przegląd przez wszystkie warstwy zamieszkujące Polskę w latach 30. XX wieku, pomiędzy którymi istnieją nieprzekraczalne granice, powstałe ze względu na sposób życia, obyczaje, język... wiecej



Charakterystyka i symbolika kamienicy Cecylii Kolichowskiej

Charakterystyka kamienicy Cecylii Kolichowskiej
Kamienica bohaterki powieści Zofii Nałkowskiej „Granica”, należała w momencie akcji właściwej do Cecylii Kolichowskiej. Kobieta odziedziczyła ją po śmierci drugiego męża.

Była to stara, duża, trzypiętrowa kamienica przy ulicy Staszica 17. Na frontowej ści... wiecej



Losy Jasi Gołąbskiej (z domu Borbockiej)

Jasia Gołąbska, bohaterka powieści Zofii Nałkowskiej „Granica”, urodziła się i wychowała na wsi. Pochodziła z biednej rodziny. Chorujący na serce ojciec był ogrodnikiem w pałacu w Chązebnej u hrabiostwa Tczewskich, a matka zajmowała się domem. Jasia miała jedynego brata Franciszka, którego ojciec posłał do miasta... wiecej