Jesteś w: Chłopi

Koncepcja ludzkiego losu w „Chłopach” Reymonta

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

W powieści Władysław a Reymonta „Chłopi” życie człowieka wpisane jest w biologiczny cykl przyrody. Cykl ten jest powtarzalny. Pisarz przedstawił czytelnikowi jeden rok z życia wsi ale na życie ludzkie takich cykli składa się o wiele więcej. Społeczność wiejska utrzymująca się z uprawy roli, każdego roku wykonuje te same prace, kultywuje te same obrzędy i obchodzi święta kalendarza liturgicznego. Jej życie obraca się w kole powtarzalnych zdarzeń. Być może dlatego sprawia ono wrażenie czegoś, co nie ma końca i jest wieczne.

Życie jednostki jest jednak ograniczone w czasie. Jej cykl biologiczny jest inny, niż ten, który pisarz wyznaczył przyrodzie. Człowiek swoje życie zaczyna od wiosny, która kojarzy się z dorastaniem;
przeżywa swoje lato, które jest dojrzałością; wkracza w jesień, która jest procesem starzenia się i kończy je zimą kojarzącą się z zamarciem czyli ze śmiercią. Tak czy inaczej, człowiek jest jednym z elementów natury.

Bohaterowie Reymonta, a przynajmniej jego narrator, który jest „wsiowym gadułą”, wierzą, że to, co przytrafia się człowiekowi jest mu przeznaczone. O jego losach decyduje siła wyższa, przeciwko której człowiek nie powinien się buntować i uznawać jej decyzje. W tym przekonaniu utwierdza swoich parafian ksiądz mający wgląd w różne prywatne sprawy.


Rzeczywiście, losy niektórych bohaterów wyglądają tak, jakby byli za coś karani lub nagradzani. Kuba kłusujący dla pieniędzy w dworskim lesie ponosi bardzo surową karę, niewspółmierną do popełnionego przestępstwa. Ale też i borowy, który postrzelił Kubę, ginie niebawem z rąk Antka w czasie walki o las. Antek buntujący się przeciwko ojcu, uwodzący macochę i domagający się niezależności materialnej zostaje ukarany utratą wolności. Jagna bezmyślnie, dla przyjemności naruszająca zasady obowiązujące w społeczności w której żyje, zostaje w końcu w brutalny sposób z tej społeczności wykluczona. I odwrotnie – nagrodzona zostaje Hanka cierpliwie znosząca przeciwności losu.


W powieści Reymonta los ludzi bezsprzecznie związany jest z ziemią, na której żyją od pokoleń, na której pracują, i na której rodzi się ich tradycja i kultura.



  Dowiedz się więcej