Jesteś w: Król Edyp

Król Edyp

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

„Król Edyp” - streszczenie
Dramat Sofoklesa „Król Edyp” zaczyna się w momencie, gdy Edyp jest już królem Teb, mężem Jokasty i ojcem czwórki dzieci.

Prolog
/ Edyp, Kapłan, Kreon /
Na Teby nagle spadła klęska. Miasto niszczy zaraza. Lud gromadzi się przed świątynią, wznosi modły, błaga bogów o wybaczenie win. Kr... wiecej

„Król Edyp” - plan wydarzeń
Prolog

1. Mieszkańcy Teb u stóp ołtarza błagają bogów o litość i odwrócenie zarazy.
2. Edyp obiecuje im pomóc. Informuje ich, że wysłał Kreona do wyroczni w Delfach po radę.
3. Kreon właśnie wraca. Obwieszcza, że bogowie nakazali, by odnaleźć mordercę Lajosa i jak najszybciej usunąć go z kra... wiecej

Mit o rodzie Labdakidów
Starożytni greccy dramatopisarze czerpali tematykę do swoich sztuk z mitologii, którą widzowie doskonale znali. Sofokles do tragedii „Król Edyp” wykorzystał fragment mitu o rodzie Labdakidów.

Jego historię zaczyna król Lajos panujący w Tebach. Od wyroczni delfickiej dowiaduje się, że zginie z rąk w�... wiecej

Sofokles – notatka szkolna
Starożytna Grecja miała trzech wybitnych tragików – Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa.

Twórczość Sofoklesa przypada na okres pomiędzy twórczością Ajschylosa a życiem Eurypidesa. W zawodach dionizyjskich Sofokles rywalizował ze sławnym i powszechnie szanowanym Ajschylosem. Pokonał go aż 13 razy.
wiecej

Teatr antyczny - charakterystyka
Pierwsze teatry powstały w Grecji i wywodziły się z obrzędów religijnych ku czci boga Dionizosa. Sztuki wystawiano na placu zwanym orchestra wytyczonym u stóp wzgórza. Widzowie siedzieli na zboczu wzgórza, na ziemi. Z czasem ustalono, że orchestra ma kształt koła i ustawiono na wzgórzu drewniane ławki. W ten sposób powstał... wiecej

Budowa tragedii greckiej
Tragedia grecka konstruowana była według stałych reguł. Ten układ nie podlegał żadnym zmianom.
Każda część pełniła określone zadanie. Przede wszystkim, obowiązywała zasada trzech jedności - miejsca, czasu i akcji. Oznaczało to, że zdarzenia muszą rozegrać się w ciągu 12 godzin, w jednym miejscu, przy czym akc... wiecej

„Król Edyp” jako przykład tragedii greckiej
„Król Edyp” Sofoklesa skonstruowany jest zgodnie z zasadami obowiązującymi w tragedii. Sztuka została oparta na treściach zaczerpniętych z mitologii. Starożytni Grecy doskonale znali mitologię, toteż dramat przedstawiany w teatrze nie musiał zawierać precyzyjnych wyjaśnień, by stał się zrozumiały. Mimo tego Sofokles ... wiecej

„Król Edyp” - charakterystyka postaci tragedii
Edyp – główny bohater tragedii. Król Teb. Człowiek szlachetny, nad którym ciąży fatum. Próbując uniknąć zdarzeń zapowiedzianych przez wyrocznię, drogą pomyłek zmierza do spełnienia słów wyroczni.

Jokasta – żona Edypa. Wcześniej żona króla Lajosa. Jest matką Edypa, o czym Edyp nie wie... wiecej

Charakterystyka Edypa
Edyp jest głównym bohaterem tragedii Sofoklesa „Król Edyp”. W sztuce widzimy go w tym momencie jego życia, gdy jest królem Teb, mężem Jokasty i ojcem czwórki dzieci. Edyp ma jednak za sobą niejasną przeszłość, która ciąży mu. Stara się o niej nie pamiętać, żyć szczęśliwie i spokojnie w Tebach u boku Jokasty.wiecej

„Król Edyp” jako tragedia przeznaczenia
Sofokles wierzył, , że życie człowieka jest w rękach bogów. To oni wyznaczają człowiekowi jego drogę a ich decyzje są nieodwołalne. Według tej teorii każdy ma swoje przeznaczenie, przed którym nie może uchylić się. Jeśli jest ono złe, mówi się wtedy, że nad człowiekiem ciąży fatum. Znane wyrocznie, takie jak wyrocznia d... wiecej

Charakterystyka Jokasty
Jokasta jest żoną króla Edypa. Edyp poślubił ją, gdy pokonał Sfinksa nękającego Teby. Kobieta była już wtedy wdową. Jej mąż, król Lajos zginął – został zabity na drodze przez nieznanego napastnika. Jokasta ma z Edypem czworo dzieci – Antygonę, Ismenę, Polinejkesa i Eteoklesa. Wszyscy żyją spokojnie i szczęśli... wiecej

Król Edyp - motywy literackie
Motyw władzy w „Królu Edypie”
W starożytnej Grecji rozwinęła się forma państwa zwana polis. Było to miasto-państwo. Cechował je szczególny sposób sprawowania władzy. Miasto należało do niezależnej wspólnoty obywateli, którzy rządzą się sami. Łączył ich zamieszkiwany obszar, wspólny język, pielęgnowane... wiecej

„Król Edyp” - czas i miejsce akcji
Akcja tragedii Sofoklesa „Król Edyp” rozgrywa się w mieście-państwie Teby, w Beocji. Jest to najsilniejsze miasto w tym rejonie. Rzecz dzieje się w czasach na tyle dawnych, by mogła tam funkcjonować władza królewska.

Tragedia grecka miała swoje rygory i przestrzegała trzech jedności. Była to jedność mi... wiecej

Problematyka tragedii Sofoklesa „Król Edyp”
Tłumacz tragedii Sofoklesa, Kazimierz Morawski we wstępie do „Króla Edypa” napisał tak:
„Dojrzeliśmy pewne rysy baśni ludowej w tej opowieści; na dnie jednak tego mitu o Edypie leżała jakaś wiara w bóstwo ziemne, które z matki ziemi zrodzone, jak każdy jej płód, następnie znów z nią się łączy i żeni... wiecej

Problem cierpienia w „Królu Edypie”
Los głównego bohatera tragedii Sofoklesa „Król Edyp” naznaczony jest cierpieniem. Towarzyszy mu ono od najmłodszych lat. Nie znaczy to jednak, że życie Edypa jest nieszczęśliwe. Momentami Fortuna jest dla niego łaskawa. Cudem uratowany przed śmiercią żyje w Koryncie pod opieką pary królewskiej. Jest to jednak sytuacja ... wiecej

Znaczenie terminów: tragedia, tragizm, perypetia, decorum
Tragedia – to jeden z trzech podstawowych gatunków dramatu. Jest więc to kategoria estetyczna. Oś akcji tragedii stanowi konflikt tragiczny. Polega on na konflikcie wybitnej jednostki z siłami wyższymi – z losem, z fatum, z prawami historii, z prawami moralnymi lub społecznymi. Konflikt ten prowadzi głównego bohater... wiecej

Funkcja katharsis w „Królu Edypie”
Greckie słowo katharsis oznacza oczyszczenie. Dotyczy ono odczuć psychicznych – odreagowania zablokowanego napięcia, tłumionych emocji, skrępowanych myśli i wyobrażeń. Taką funkcję spełniały doznania artystyczne. Tragedia pokazana w teatrze budziła silne emocje, ponieważ przedstawiała sytuacje skrajne i drastyczne. P... wiecej

Koncepcja ludzkiego losu według Sofoklesa
Sofoklesa jako człowieka i dramatopisarza charakteryzowały cztery cechy – pobożność, konserwatyzm, patriotyzm a przy tym wszystkim pesymizm. Postrzegał przede wszystkim znikomość ludzkiej chwały i szczęścia. W „Królu Edypie” dał temu wyraz w ostatnich słowach tragedii:
„A więc bacząc na ostatni bytu... wiecej

Konflikt tragiczny w „Królu Edypie”
Ironia tragiczna – termin dotyczy tragedii. Oznacza sprzeczność, jaką naznaczony jest los bohatera tragedii. Sprzeczność ta wbrew jego woli i wiedzy prowadzi nieuchronnie do zagłady. Nie jest to konstrukcja słowna. Przejawia się ona w działaniach bohatera. Jej źródłem jest niezgodność pomiędzy jego stanem wiedzy o so... wiecej

Chór w starożytnej tragedii greckiej
Na temat roli chóru w starożytnej tragedii greckiej zdania są podzielone. Arystoteles zalecał go traktować jako jednego z aktorów. Według innej interpretacji mógł stanowić odautorskie „ja”. Bywa też widziany jako uosobienie „idealnego widza” lub „pośrednika” , który ukazuje związek... wiecej

„Król Edyp” tragedią o ludzkich losach i postawach wobec życia
O głównym bohaterze tragedii Sofoklesa „Król Edyp” można powiedzieć, że stał się on igraszką w rękach losu. Nad jego rodem ciążyła klątwa i bogowie zdecydowali, że Edyp musi popełnić czyny, które okryją go hańbą. Tę prawd odkryli przed nim, gdy był już dorosłym człowiekiem.

Edyp nie przyjął b... wiecej

Grecki teatr antyczny – słowniczek terminów
Budowa teatru
1. Orchestra – okrągły plac, na którym występował chór.
2. Theatron – widownia na zboczu wzgórza w kształcie dużego wycinka koła / większa od półkola /.
3. Skene - budynek przy orchestrze naprzeciwko widowni. Służył aktorom jako garderoba i jako tło do wystawianych przedstawie... wiecej

Najważniejsze inscenizacje tragedii Sofoklesa „Król Edyp”
• 1967 r. - spektakl telewizyjny w reżyserii Jerzego Gruzy. W rolach głównych Gustaw Holoubek jako Edyp i Irena Eichlerówna jako Jokasta.

• 1975 r. - kolejny spektakl telewizyjny w reżyserii Lidii Zamkow. Edypa zagrał Leszek Herdegen a Jokastę Maria Chwalibóg.

• 1992 r. - spektakl zrobiony prz... wiecej

„Król Edyp” Sofoklesa – najważniejsze cytaty
Tejrezjasz Mówi Edypowi „Nie ty jesteś mi panem – ja sługą Apolla”
Słowa te często bywały cytowane w starciach słownych między władzą duchowną a świecką.

„I Apollo już bez cześci,
Wniwecz idą wiary.”
Chór potępia bluźnierstwa Jokasty lekceważącej boską w... wiecej