Jesteś w: Konrad Wallenrod

Przedmowa do „Konrada Wallenroda”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Mickiewicz pisząc swoją powieść poetycką „Konrad Wallenrod” uważał za stosowne umieścić w niej Przedmowę, która miała pewne rzeczy wyjaśnić. Intencją autora było przybliżenie czytelnikowi historii Litwy i układów tego państwa z państwem Zakonu Krzyżackiego w okresie średniowiecza. Pogańska w tym czasie Litwa nie należała bowiem do krajów, którymi interesowała się chrześcijańska Europa i leżała gdzieś na jej marginesie.

Opisuje więc autor pokrótce szybki rozwój państwa litewskiego w XIII wieku i jego poszerzający się zasięg terytorialny / od Bałtyku po Morze Czarne / oraz wpływy sąsiedniej Polski. Sytuacja ta zmieniła się w wieku XIV z powodu rosnącej potęgi Zakonu Krzyżackiego. Litwa stała się obiektem ataków bardziej niż ona rozwiniętego cywilizacyjnie państwa zakonnego. To wszystko

stanowić ma tło historyczne jego powieści poetyckiej.

W dalszym ciągu Przedmowy pisarz tłumaczy się z wyboru okresu, w którym umieszcza akcję swojego utworu. Utrzymuje on, że tak zamierzchłe czasy gwarantują mu swobodę twórczą i całkowite oderwanie tematu od problemów współczesności.

W rzeczywistości chodziło jednak o zakwalifikowanie utworu do druku przez cenzurę carską. Była ona wyczulona na tematykę narodowowyzwoleńczą a taki temat w „Konradzie Wallenrodzie” pojawił się. Przez uporczywe podkreślanie, że chodzi o czasy odległe historycznie i opis losu kochanków na tym tle a wszystko to jest oderwane od czasów współczesnych, Mickiewicz osiągnął swój cel. To właśnie Przedmowa zmyliła cenzorów i utwór ukazał się drukiem w roku 1828 w Petersburgu.

Odbiorca pomimo treści zawartych w Przedmowie odebrał ten utwór zupełnie inaczej – właśnie jako rzecz traktującą o współczesności. Państwo Krzyżackie stało się symbolem zaborczej Rosji. W czasie powstania listopadowego w 1830 roku władze carskie również doszły do wniosku, że popełniły błąd pozwalając na druk tego tekstu. Hrabia Nowosilcow w raporcie do Wielkiego Księcia Konstantego napisał, iż „Konrad Wallenrod” służył zagrzewaniu gasnących uczuć patriotycznych i przewidywał przyszłe wypadki.



  Dowiedz się więcej