Jesteś w: Chłopi

Chłopi - przewodnik po lekturze

Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskim

Spis treści

Nauka księdza w rozmowie z Antkiem
„ - A ty się opamiętaj i nie pomstuj, boć to ojciec rodzony! Słyszysz!
- Dobrze pamiętam! - odparł ze złością.
- Grzech śmiertelny i obraza boska. A nic ten dobrego nie zwojuje sobie, któren w zapamiętałości rękę podnosi na ojców i przeciwi się przykazaniom Bożym. Masz rozum, toś o tym wiedzieć powinien.
- Sprawiedliwości chcę ino.
- A pomsty szukasz, co?

Idealizujący epicki opis
„Walili środkiem drogi, kupą całą, ramię przy ramieniu, aż ziemia dudniła pod nogami, a tak radośni, weselni i przystrojeni pięknie, że ino w słońcu grały pasiaste portki, czerwone spencerki, pęki wstęg u kapeluszów i rozpuszczone na wiatr, kiej skrzydła kapoty białe...”

Mądrość życiowa chłopa
„ - Jak pić, to już całą kwartą, jak się weselić, to już całą niedzielę. A masz, człowieku, robotę? - pilno rób, kulasów nie żałuj i szczerze się przykładaj! A zdarzy się na ten przykład okazja – wesele, chrzciny albo i zamrze się komu – pofolguj sobie, odpoczywaj, obserwuj i uciechę miej! - A źle wypadnie – kobieta się zmarnuje, bydle ci zdechnie,pogorzel przyjdzie – wola boska, nie przeciw
się, bo i cóż, chudziaku, poredzisz krzykaniem a płaczem? - nic; spokojności się ino zbędziesz, że nawet to jadło pokrzywą ci się w gębie wyda!”

„Chłopi” – bibliografia

1. Dadlez Michał, Krajobraz w „Chłopach” Reymonta / „Polonistyka” 1959, nr 1, s. 50-59
2. Droga Katarzyna, Zajkowska Joanna, Chłopi / „Cogito” 2001, nr 20, s. 47-48, 57-60
3. Jodełka-Burzecki Tomasz, U źródeł „Chłopów” Reymonta / „Twórczość” 1967, nr 9, s. 129-152
4. Lichański Stefan, Władysław Stanisław Reymont. Warszawa: WSiP, 1984. - (Biblioteka "Polonistyki")
5. Lichański Stefan, „Chłopi” Władysława Stanisława Reymonta. - Wyd. 2. - Warszawa : PZWS, 1971. - (Biblioteka Analiz Literackich)

6. Marzec Anna, „Chłopi” Reymonta, czyli poezja pór roku / „Język Polski w Szkole Średniej” 1996/1997, nr 2, s. 60-65
7. Matawowska Zofia, Epicki obraz pracy chłopskiej w powieści „Chłopi” W.S. Reymonta / „Polonistyka”- 1968, nr 1, s. 24-27
8. Mijas Stanisław : Postawa moralna jednostek i zbiorowości w „Chłopach” W.S. Reymonta /„Polonistyka” 1969, nr 5, s. 27-57
9. Próchnicki Włodzimierz : Świat Reymontowskich „Chłopów” w: Literackie wizje i rewizje : materiały pomocnicze dla szkoły średniej / pod red. Mariana Stępnia i Wacława Wałeckiego. - Warszawa, 1980. - S. 155-141

10. Rurawski Józef, Władysław Reymont. Warszawa : Wiedza Powszechna, 1988
11. Rzeuska Maria, „Chłopi” Reymonta. Warszawa, 1950
12. Warneńska Monika, Śladami pisarzy. Warszawa, 1972. - S. 411-445 : „Wczoraj” o „dziś” Lipiec Reymontowskich. Biografia Reymonta.
13. Ziejka Franciszek, Władysław Stanisław Reymont – „Chłopi”/ w: Lektury polonistyczne : pozytywizm - Młoda Polska / pod red. Stanisława Grzeszczuka. T. 1. - Kraków : TAiWPN UNIVERSITAS, 1998. - S. 295-548
strona: - 1 - - 2 - - 3 -

„Chłopi” - streszczenie
Tom I - Jesień -streszczenie

Rzecz dzieje się we wsi Lipce. Na polach trwają prace jesienne – kobiety zbierają kartofle. Rozmawiają przy tym o Dominikowej. Jest to zamożna wdowa, matka Jagusi. Tymczasem, stara Agata opuszcza wieś. Musi iść na żebry, bo rodzina nie chce jej utrzymywać. W czasie prac
polowych ksiądz ... wiecej

Geneza „Chłopów” - okoliczności powstania utworu
Reymont dobrze znał życie wsi. Urodził się w Kobielach Wielkich i pochodził z rodziny organisty. Poza tym, pracował na kolei warszawsko – wiedeńskiej we wsi Lipce ale wieś, która została przez niego opisana nie jest rzeczywistymi Lipcami.

W okresie, gdy Reymont pisał swoją powieść, tematyka chłopska była bard... wiecej

Problematyka „Chłopów”
Władysław Reymont w swojej powieści „Chłopi” ukazał życie polskiej zbiorowości wiejskiej na przełomie XIX i XX wieku. Losy jego bohaterów wpisane są w powtarzalny rytm natury. Jest to jednocześnie rytm ich pracy, wypoczynku i świętowania wyznaczanego katolickim rokiem liturgicznym. Pisarz ujął to w jeden natura... wiecej

Plan wydarzeń w „Chłopach”
1. Jesień – zbieranie kartofli na polu; u Borynów padła krowa.
2. Maciej ma sprawę w sądzie o nieślubne dziecko; snuje plany małżeńskie /Jagna /.
3. Kuba i jego problemy
4. Romans Antka z Jagną; konflikt z ojcem o grunt
5. Jarmark /Maciej kupuje Jagnie prezent /
6. Wieczór u Borynów – krojen... wiecej

Charakterystyka chłopów w powieści Reymonta
Chłop i jego wizja świata na przykładzie powieści Reymonta
By przybliżyć czytelnikowi wiejską społeczność, Reymont w swojej powieści „Chłopi” wprowadza chłopskiego narratora - „wsiowego gadułę”. Dzięki temu możemy oglądać świat Lipiec od wewnątrz, widziany oczami jego mieszkańca oraz poznać obyczajowość i ... wiecej

„Chłopi” Reymonta jako epopeja
Epopeja zwana inaczej eposem ma różne swoje odmiany. Jeśli spróbujemy przypasować to określenie do powieści Reymonta „Chłopi” to okaże się wówczas, że jest to ta odmiana, która :
1. przedstawia opowieść o pewnej zbiorowości / o ludzie /
2. o jego religii i mitologii, legendach i kultach
3. o jego wa... wiecej

Obraz wiejskiej społeczności w „Chłopach”
Społeczność opisana w powieści Władysława Reymonta „Chłopi” żyje we wsi Lipce. Nieopodal jest majątek ziemski i dwór. Własność dworu stanowi las, z którego chłopi mogą korzystać ale nie wolno im kłusować w lesie. Porządku w sprawach lasu pilnuje borowy zatrudniany przez dziedzica.

We wsi dzia�... wiecej

Jagna – charakterystyka
Jagna naprawdę nazywa się Agnieszka Paczesiówna. Jest córką Dominikowej, bogatej wdowy o despotycznym charakterze. Jak na warunki wiejskie, żyje dosyć wygodnie. Nie musi pracować w polu, ponieważ ma braci, którzy robią to za nią. Dzięki temu Jagna zachowuje urodę różniącą ja od wiejskich kobiet – ma jasną cerę i gładkie r�... wiecej

Maciej Boryna – charakterystyka, opis śmierci
Maciej Boryna jest starszym mężczyzną i wdowcem. Ma czwórkę dzieci – Antka, Grzelę, Magdę i Józkę. Jego dzieci są dorosłe. Tylko Józka jest dorastającą dziewczyną. Maciej jest najbogatszym gospodarzem we wsi.

W rodzinie Boryny panuje układ patriarchalny. Maciej, jako ojciec jest głową rodziny i sam o wszystkim decy... wiecej

Hanka – charakterystyka
Hanka jest żoną Antka Boryny. Ma z nim trójkę dzieci. Pochodzi z ubogiej rodziny. Ma starego ojca, Bylicę, który mieszka w rozpadającej się chałupie. Hanka z mężem i dziećmi mieszka w domu Macieja Boryny i zajmuje się pracą w gospodarstwie teścia. Stary Boryna potrzebuje rąk do pracy, ponieważ jego gospodarstwo jest duże. Hank... wiecej

Antek Boryna – charakterystyka
Antek Boryna jest synem Macieja Boryny. Mieszka u ojca razem z żoną i dwójką dzieci. Oprócz nich w domu jest najmłodsza córka Macieja – Józka. Starsza córka, Magda wyszła za mąż za kowala i mieszka we własnej chałupie. Brat Antka, Grzela jest w wojsku.

Antek żyje dość wygodnie ale uważa, że ojciec zrobił z... wiecej

Naturalizm w „Chłopach” Reymonta
Naturalizm jest to prąd literacki, który pojawił się we Francji w XIX wieku. Rozwinął się też w innych krajach Europy i w Stanach Zjednoczonych. Twórca naturalizmu francuskiego Emil Zola opierał się na założeniach materializmu i naukach przyrodniczych, a głównie na teorii Darwina głoszącej walkę o byt i dobór naturalny... wiecej

Gwara w „Chłopach” Reymonta
Język, którym Władysław Reymont posłużył się w powieści „Chłopi” zasadniczo jest konwencjonalnym językiem literackim przełomu XIX i XX wieku. Trudno jednak spotkać jego czystą odmianę. Reymont fenomenalnie łączy język konwencjonalny z gwarą.

Gwara obecna jest w fonetyce / chto – kto; hale... wiecej

Pory roku w „Chłopach” Reymonta
Władysław Reymont podzielił swoją powieść na 4 tomy. Każdy z tych tomów nosi tytuł zgodny z porą roku, która jest w nim opisana. Jest to naturalny cykl biologiczny. Ludzie żyjący na wsi i pracujący na roli są w ten cykl wpisani, ponieważ decyduje on o ich sposobie funkcjonowania.

Autor zaczyna swoją powieść od je... wiecej

Obyczaje w „Chłopach” Reymonta
Powieść Władysława Reymonta „Chłopi” zawiera opisy wielu obyczajów związanych z życiem polskich chłopów. Są to obyczaje przenoszone z pokolenia na pokolenie, świadczące o przywiązaniu do tradycji. Niektóre z nich wiążą się ze świętami w kościele katolickim.

Jednym z bogatszych opisów jest przedsta... wiecej

Rok liturgiczny w „Chłopach” Reymonta
W powieści Władysława Reymonta „Chłopi” przedstawiony jest rok liturgiczny związany z obrządkiem rzymskokatolickim. Przedstawiona w powieści wieś Lipce ma kościół parafialny i księdza proboszcza, który czuwa nad jej mieszkańcami. Ze świętami kościelnymi związana są również zwyczaje ludowe towarzyszące im.
... wiecej

Opis zaręczyn w „Chłopach”
W I tomie powieści Władysława Reymonta „Chłopi”, zatytułowanym „Jesień” znajduje się opis zaręczyn Jagny z Maciejem Boryną. Wiąże się z tym posyłanie swatów. Między młodymi dziewczynami we wsi funkcjonuje inne określenie tego zwyczaju: „posyłać z wódką”.

Obyczaj wiejski naka... wiecej

Język „Chłopów” Reymonta
Gdy zaczęła ukazywać się powieść Władysława Reymonta „Chłopi”, krytycy natychmiast dostrzegli jej wartość językową . Uwagę zwracało, przede wszystkim fenomenalne połączenie języka literackiego przełomu XIX i XX wieku z gwarą wiejską.

Co ciekawsze, gwara użyta przez Reymonta okazała się ję... wiecej

Obraz wsi w „Chłopach” Reymonta
Akcja powieści Władysława Reymonta „Chłopi” rozgrywa się we wsi Lipce. Od razu trzeba zaznaczyć, że jest to wieś wymyślona przez pisarza. Przez autentyczne Lipce Reymontowskie, gdzie pisarz pracował przez pewien czas, biegła linia kolei warszawsko-wiedeńskiej, która miała duży wpływ na życie wsi. W powieści Reymont... wiecej

„Chłopi” jako powieść mitologizująca chłopską egzystencję
Mit to opowieść o świecie otaczającym ludzi. Próbuje on wyjaśniać zagadnienia związane z bytem ludzkim, z mistyką, z życiem i śmiercią, z dobrem i złem, z istnieniem zjawisk przyrody.

Władysław Reymont w powieści „Chłopi” dokonał mitologizacji swoich bohaterów i opisanych wydarzeń. Stworzył chocia�... wiecej

Tradycje i obrzędy w „Chłopach” Reymonta
Powieść Władysława Reymonta „Chłopi” jest prawdziwym katalogiem tradycyjnych obrzędów wiejskich. Niektóre z nich wywodzą się jeszcze z wiary pogańskiej, podczas gdy inne związane są z kulturą chrześcijańską. Wszystkie jednak mają związek ze zmieniającymi się porami roku i biologicznym cyklem natury. I tak, świ�... wiecej

„Chłopi” jako powieść młodopolska
Już sana tematyka powieści Władysława Reymonta „Chłopi” wskazuje na zainteresowanie autora problematyką, która bliska była twórcom młodopolskim. Wśród inteligencji młodopolskiej pojawiło się zjawisko artystyczne zwane chłopomanią. Polegało ono na fascynacji codziennym życiem chłopów i folklorem. W tradycji ludow... wiecej

Stylizacja językowa w „Chłopach” Reymonta
Władysław Reymont w powieści „Chłopi” posłużył się szczególnym językiem, co od razu zwróciło uwagę ówczesnych krytyków i wywołało ich entuzjazm. Był to język stworzony specjalnie dla tej powieści i stylizowany na gwarę. Niektórzy utrzymywali nawet, że jest to gwara łowicka. Po bliższym przyjrzeniu si�... wiecej

Czy Reymont słusznie otrzymał Nagrodę Nobla za powieść „Chłopi”?
Nagroda Nobla jest przyznawana za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństwa i ludzkości. Została ufundowana przez szwedzkiego przemysłowca i wynalazcę dynamitu Alfreda Nobla. Od 1902 roku formalnie przyznaje ją król Szwecji. Jest to nie tylko nagroda prestiżowa ale wiąże się też z otrzymaniem znacznej... wiecej

Opis wsi Lipce na podstawie „Chłopów” Reymonta
Wieś Lipce w powieści Władysława Reymonta „Chłopi” jest wsią wymyśloną przez autora. Reymont przez pewien czas pracował w miejscowości, która nosiła taką samą nazwę / obecnie nazywa się Lipce Reymontowskie / ale tam biegła kolej warszawsko – wiedeńska. Wieś w jego powieści położona jest gdzieś na uboczu ... wiecej

Koncepcja ludzkiego losu w „Chłopach” Reymonta
W powieści Władysław a Reymonta „Chłopi” życie człowieka wpisane jest w biologiczny cykl przyrody. Cykl ten jest powtarzalny. Pisarz przedstawił czytelnikowi jeden rok z życia wsi ale na życie ludzkie takich cykli składa się o wiele więcej. Społeczność wiejska utrzymująca się z uprawy roli, każdego roku wykonuje te... wiecej

Przyroda w Chłopach
„Chłopi” jako powieść o życiu natury
Władysław Reymont pisząc swoją powieść „Chłopi” już w tytułach poszczególnych jej tomów zaznaczył, że będzie to utwór opisujący zdarzenia związane z porami roku. W ten sposób natura również stała się bohaterem tej powieści.

Autor nie próbował opisywa... wiecej

Opis śmierci Boryny w „Chłopach” Reymonta
Maciej Boryna został raniony w głowę przez borowego w trakcie walki o las. W parę chwil po tym zdarzeniu stracił przytomność – zdążył tylko spojrzeć na syna z miłością w oczach. Odwieziono go do jego domu, opatrzono i ułożono w pościeli. Chorym Maciejem zajęła się rodzina, a głównie Hanka. Maciej przez cały czas by�... wiecej

Los starych ludzi w „Chłopach” Reymonta
W powieści Reymonta los żyjącego na roli człowieka przebiega podobnie jak cykle przyrody. Starość jest jesienią życia. Powoli chyli się ono ku schyłkowi. Jesień może być wczesna lub późna.

We wczesną jesień życia wkracza jeden z głównych bohaterów powieści, Maciej Boryna. Ma on w sobie jeszcze sporo sił wital... wiecej

„Chłopi” – najważniejsze cytaty
• (...) pochwaliła Boga i chciała skręcić, aby księdza pocałować w rękę, ale krowa szarpnęła ją w bok i znowu ryczeć zaczęła.
– Na sprzedanie prowadzisz, co?
– Ni... ino do młynarzowego bysia... a stójże, zapowietrzona... Wściekłaś się czy co! – wołała zadyszana, usiłując powstrzyma... wiecej