Jesteś w:
Nad Niemnem
Opisy przyrody w utworze Elizy Orzeszkowej „Nad Niemnem” są bardzo istotnym elementem znaczeniowym powieści. Za ich pomocą autorka stworzyła niezwykle dokładną i malarską konstrukcję świata przedstawionego, podkreśliła jego piękno i silny związek człowieka z naturą.
Charakterystyczny jest już sam początek utworu, który przynosi pierwszy opis nadniemeńskiego pejzażu. Opis rozległej przestrzeni pól, na której krzyżują się życiowe drogi bohaterów powieści, stanowi wprowadzenie w świat utworu. Orzeszkowa oddaje w pełni piękno natury dążąc do jak najbardziej szczegółowego, realistycznego opisu.
Tak zarysowana przestrzeń staje się tłem do ukazania siedzib ludzkich, które pozostają w harmonii z otaczającą ją przyrodą. To miejsce nad Niemnem, gdzie dostrzegamy rzekę i jej wysoki brzeg, gaje i bór zaniemeński, Korczyn i zaścianek Bohatyrowiczów, pola uprawne, drogi, miedze i ścieżki, roślinność dziką i uprawy – wszystko to stanowi harmonijną całość.
Rzeka Niemen w powieści Orzeszkowej „Nad Niemnem” nabiera charakteru miejsca uświęconego. Ciągłe przypominanie o Niemenie, podkreślanie piękna opisywanej ziemi w jej bogactwie i różnorodności barw, przepełnionej zapachami i dzwonieniem ptaków, śpiewem pracujących ludzi, składa się na obraz przestrzeni swojskiej, ukochanej przez bohaterów. Zaś Niemen, staje się motywem scalającym fabułę dzieła i łączącym wszystkie wątki.
Rzeka podkreśla nieprzemijalność natury – to właśnie Niemen wraz z rozciągającą się wokół puszczą dał schronienie i wyżywienie legendarnym założycielom rodu Bohatyrowiczów, a wiele lat później był świadkiem tragicznych wydarzeń, jakie rozegrały się w czasie powstania styczniowego, ponadto jego nurt prowadzi do Mogiły powstańców. Niemen zyskał charakter symboliczny, sakralny i został utożsamiany z główną ideą utworu – wiernością ziemi ojczystej.
Dostrzegamy jednak różnorodne podziały istniejące między bohaterami powieści. Podziały te zostają też podkreślone przez przedstawienie stosunku bohaterów do przyrody.
Ci, którzy pozostają w silnym związku z ziemią i żyją w harmonii z przyrodą, cieszą się szczególnym szacunkiem i uznaniem autorki, są zdrowi, silni i szlachetni. Z kolei brak kontaktu z naturą degeneruje osobowość ludzi, czyni ich słabymi, znużonymi życiem. Tak więc przyroda staje się czynnikiem wartościującym bohaterów. Pozostaje to zgodne z ideą utworu, którą był postulat miłości i wierności ziemi ojczystej.
Przyroda w „Nad Niemnem” tworzy świat idealny, dzięki któremu Bohatyrowicze, Korczyn i nadniemeńskie ziemie urastają w powieści do rangi miejsc świętych. Jest mityczną Arkadią, w której prawi bohaterowie, pozostając w stałym kontakcie z naturą i współpracując z nią, mogą realizować swoje ideały szlacheckie. Jest ściśle związana z wartościami społecznymi i narodowymi. Poza niewątpliwym realizmem przedstawiania przestrzeni swojskiej narzuca się także to, że pozostaje ona w charakterystycznej relacji do miejsc świętych. Miejscami tymi są parów, grób Cecylii i Jana oraz Mogiła powstańcza w zaniemeńskim borze.
Rola przyrody w „Nad Niemnem”
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimObraz nadniemeńskiego pejzażu
Charakterystyczny jest już sam początek utworu, który przynosi pierwszy opis nadniemeńskiego pejzażu. Opis rozległej przestrzeni pól, na której krzyżują się życiowe drogi bohaterów powieści, stanowi wprowadzenie w świat utworu. Orzeszkowa oddaje w pełni piękno natury dążąc do jak najbardziej szczegółowego, realistycznego opisu.
Tak zarysowana przestrzeń staje się tłem do ukazania siedzib ludzkich, które pozostają w harmonii z otaczającą ją przyrodą. To miejsce nad Niemnem, gdzie dostrzegamy rzekę i jej wysoki brzeg, gaje i bór zaniemeński, Korczyn i zaścianek Bohatyrowiczów, pola uprawne, drogi, miedze i ścieżki, roślinność dziką i uprawy – wszystko to stanowi harmonijną całość.
Obraz Niemna w powieści Orzeszkowej
Rzeka Niemen w powieści Orzeszkowej „Nad Niemnem” nabiera charakteru miejsca uświęconego. Ciągłe przypominanie o Niemenie, podkreślanie piękna opisywanej ziemi w jej bogactwie i różnorodności barw, przepełnionej zapachami i dzwonieniem ptaków, śpiewem pracujących ludzi, składa się na obraz przestrzeni swojskiej, ukochanej przez bohaterów. Zaś Niemen, staje się motywem scalającym fabułę dzieła i łączącym wszystkie wątki.
Rzeka podkreśla nieprzemijalność natury – to właśnie Niemen wraz z rozciągającą się wokół puszczą dał schronienie i wyżywienie legendarnym założycielom rodu Bohatyrowiczów, a wiele lat później był świadkiem tragicznych wydarzeń, jakie rozegrały się w czasie powstania styczniowego, ponadto jego nurt prowadzi do Mogiły powstańców. Niemen zyskał charakter symboliczny, sakralny i został utożsamiany z główną ideą utworu – wiernością ziemi ojczystej.
Stosunek bohaterów do przyrody
Dostrzegamy jednak różnorodne podziały istniejące między bohaterami powieści. Podziały te zostają też podkreślone przez przedstawienie stosunku bohaterów do przyrody.
Ci, którzy pozostają w silnym związku z ziemią i żyją w harmonii z przyrodą, cieszą się szczególnym szacunkiem i uznaniem autorki, są zdrowi, silni i szlachetni. Z kolei brak kontaktu z naturą degeneruje osobowość ludzi, czyni ich słabymi, znużonymi życiem. Tak więc przyroda staje się czynnikiem wartościującym bohaterów. Pozostaje to zgodne z ideą utworu, którą był postulat miłości i wierności ziemi ojczystej.
Przyroda w „Nad Niemnem” tworzy świat idealny, dzięki któremu Bohatyrowicze, Korczyn i nadniemeńskie ziemie urastają w powieści do rangi miejsc świętych. Jest mityczną Arkadią, w której prawi bohaterowie, pozostając w stałym kontakcie z naturą i współpracując z nią, mogą realizować swoje ideały szlacheckie. Jest ściśle związana z wartościami społecznymi i narodowymi. Poza niewątpliwym realizmem przedstawiania przestrzeni swojskiej narzuca się także to, że pozostaje ona w charakterystycznej relacji do miejsc świętych. Miejscami tymi są parów, grób Cecylii i Jana oraz Mogiła powstańcza w zaniemeńskim borze.