Jesteś w: Kamienie na szaniec

„Kamienie na szaniec” jako opowieść o bohaterstwie Polaków

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Powieść „Kamienie na szaniec” w zdecydowany sposób wpłynęły na polską pamięć i świadomość historyczną z lat 1939-1944. Z jednej strony stały się pochwalną pieśnią upamiętniającą bohaterskie, a nawet heroiczne czyny Polaków, z drugiej stanowiły testament młodego pokolenia, którego wielu przedstawicieli oddało życie za ojczyznę.

Jak wynika z opowiadania Kamińskiego bohaterstwo Polaków nie wzięło się z niczego. Stworzone zostało dzięki wielu czynnikom. Istotna była tradycja narodowa, która wykształciła się przede wszystkim w epoce romantyzmu, a także polska literatura kreująca patriotyczne wzorce (świadczy o tym powtórzony przez Rudego wiersz Juliusza Słowackiego „Testament mój”). Na postawę młodych wpływała również historia – ważne były powstania narodowe (młodzi podczas jednego z biwaków wspominają powstanie styczniowe z 1863 roku), a także tradycja legionowa i postać Marszałka Piłsudskiego (jego portret zawsze wisiał u Rudego). Mimo młodego wieku bohaterów potrafili oni zachować się dojrzale i sprzeciwić się hitlerowskiej okupacji – początkowo w akcjach „małego sabotażu”, a następnie w działaniach dywersyjnych.

Na ich godną naśladowania postawę wpłynęło szczególne wychowanie w domach, w których panowała harmonia i szacunek dla innych. Nie do przecenienia jest rola szkoły, która miała zachęcać młodych do samokształcenia, a także działalność drużyn harcerskich. To właśnie tam młodzi chłopcy uczyli się koleżeństwa, solidarności, odpowiedzialności za innych, wytrwałości. To właśnie dzięki tym cechom mogli stanąć do walki i skutecznie przeciwstawiać się Niemcom. Dzięki wysokim morale zasłużyli na miano prawdziwych polskich bohaterów, kontynuatorów najlepszych narodowych wzorców.

Także z powyższych powodów Janusz Tazbir określił powieść Kamińskiego jednym z kamieni milowych polskiej świadomości narodowej obok takich utworów, jak „Mazurek Dąbrowskiego”, „Pan Tadeusz” Mickiewicza czy „Trylogia” Sienkiewicza. Profesor zaliczył ją także do dwunastu utworów, które ukazywały umysłowość i postawę wielu pokoleń Polaków lub wywarły szczególny wpływ na los państwa polskiego i dążenie do niepodległości.



  Dowiedz się więcej