Jesteś w:
Inny świat
Motto: „Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać” pochodzi z powieści „Zapiski z martwego domu” Fiodora Dostojewskiego. Herling-Grudziński relacjonuje w swoim dziele, że właśnie tę książkę miał przy sobie w czasach pobytu w Jercewie i miała ona na niego wielki wpływ. Nawet podtytuł „Innego świata”, czyli „Zapiski sowieckie” nawiązuje do utworu Dostojewskiego.
Warto zaznaczyć, że na kartach powieści Herlinga-Grudzińskiego znajdziemy nie jedno, ale kilka fragmentów zapożyczonych z „Zapisków z martwego domu”, lecz za motto utworu uważa się fragment zacytowany powyżej.
Włodzimierz Bolecki, autor obszernego opracowania „Innego świata”, zastanawia się: „Jakie funkcje w tekście Herlinga pełnią nawiązania do Dostojewskiego? Motta i cytat wskazują – w sposób najbardziej ogólny – na podobieństwo pomiędzy «innością» świata opisanego przez Dostojewskiego a «innością» świata odkrywanego w łagrze przez Herlinga. Formuły Dostojewskiego («inny świat», «krzyki nocne», «podłość donosu», «martwy dom») stają się w ten sposób najkrótszymi nazwami lub interpretacjami zjawisk analizowanych przez Herlinga”.
Za pomocą takiego właśnie motta, Herling-Grudziński nie tylko motywował tytuł utworu, ale dał jasno do zrozumienia, że to, co za chwile przeżyje czytelnik będzie przerażające i wstrząsające, zupełnie jakby opisywane wydarzenia działy się na innej planecie, gdzieś, gdzie nie ma praw, kultury, moralności i etyczności. Opisywane przez niego miejsce wydaje się być pozbawione wszelkich pozytywnych aspektów, brak w nim miłości, serdeczności, mnóstwo jest za to zła, przemocy i niesprawiedliwości. Nawet krajobraz tam panujący nie przypomina znanych nam widoków. Wszystko jest płaskie i białe, a zabójczy klimat jeszcze bardziej nadaje temu miejsce przymiotów niezwykłości. Czytelnik po czasie odnosi wrażenie, że prędzej czy później odnajdzie opis tablicy z napisem „Lasciate ogni speranza, voi ch`entrate”
(„Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy [tu] wchodzicie”), takiej samej jaka wisiała nad bramą piekła w „Boskiej komedii” Dantego.
„Inny świat” – interpretacja motta
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimMotto: „Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać” pochodzi z powieści „Zapiski z martwego domu” Fiodora Dostojewskiego. Herling-Grudziński relacjonuje w swoim dziele, że właśnie tę książkę miał przy sobie w czasach pobytu w Jercewie i miała ona na niego wielki wpływ. Nawet podtytuł „Innego świata”, czyli „Zapiski sowieckie” nawiązuje do utworu Dostojewskiego.
Warto zaznaczyć, że na kartach powieści Herlinga-Grudzińskiego znajdziemy nie jedno, ale kilka fragmentów zapożyczonych z „Zapisków z martwego domu”, lecz za motto utworu uważa się fragment zacytowany powyżej.
Włodzimierz Bolecki, autor obszernego opracowania „Innego świata”, zastanawia się: „Jakie funkcje w tekście Herlinga pełnią nawiązania do Dostojewskiego? Motta i cytat wskazują – w sposób najbardziej ogólny – na podobieństwo pomiędzy «innością» świata opisanego przez Dostojewskiego a «innością» świata odkrywanego w łagrze przez Herlinga. Formuły Dostojewskiego («inny świat», «krzyki nocne», «podłość donosu», «martwy dom») stają się w ten sposób najkrótszymi nazwami lub interpretacjami zjawisk analizowanych przez Herlinga”.
Za pomocą takiego właśnie motta, Herling-Grudziński nie tylko motywował tytuł utworu, ale dał jasno do zrozumienia, że to, co za chwile przeżyje czytelnik będzie przerażające i wstrząsające, zupełnie jakby opisywane wydarzenia działy się na innej planecie, gdzieś, gdzie nie ma praw, kultury, moralności i etyczności. Opisywane przez niego miejsce wydaje się być pozbawione wszelkich pozytywnych aspektów, brak w nim miłości, serdeczności, mnóstwo jest za to zła, przemocy i niesprawiedliwości. Nawet krajobraz tam panujący nie przypomina znanych nam widoków. Wszystko jest płaskie i białe, a zabójczy klimat jeszcze bardziej nadaje temu miejsce przymiotów niezwykłości. Czytelnik po czasie odnosi wrażenie, że prędzej czy później odnajdzie opis tablicy z napisem „Lasciate ogni speranza, voi ch`entrate”
(„Porzućcie wszelką nadzieję, wy, którzy [tu] wchodzicie”), takiej samej jaka wisiała nad bramą piekła w „Boskiej komedii” Dantego.