Jesteś w:
Potop
Henryk Sienkiewicz w swej powieści połączył dwie płaszczyzny. Z jednej strony przekazał historyczną wiedzą o czasach potopu szwedzkiego, z drugiej stanowiła ona jedynie tło do fikcyjnych, fabularnych przygód jego bohaterów.
Na realizm składają się w „Potopie” wydarzenia i postaci historyczne. Sienkiewicz przed napisaniem powieści prowadził dokładne studia nad siedemnastowieczną historią i obyczajowością Polski. Studiował zarówno opracowania naukowe, jak i teksty z epoki – pamiętniki, kroniki listy. Dzięki temu przedstawiony w powieści obraz polskiej kultury szlacheckiej, mentalność szlachty, opisy ich zwyczajów i zachowań odpowiadają autentyzmowi.
Wśród najważniejszych wydarzeń historycznych wymienić należy obronę Częstochowy (jednak autor wyolbrzymił jej znaczenie, nadał wymiaru symbolicznego), powrót Króla Polskiego do kraju ze śląska, liczne bitwy (Warka, Warszawa, prostki) i potyczki także miały miejsce. Obok głów państwa – Jana Kazimierza i Karola Gustawa poznajemy sylwetki wybitnych dowódców (Czarnecki, Sapieha, Lubomirski), jak i zdrajców (Radziwiłłowie, Radziejowski).
Jednak fikcja literacka opiera się na wymyślonych bohaterach i zdarzeniach. Sienkiewicz wprowadza do utworu wiele nieautentycznych postaci, których jednak cechy i sposób zachowania oddają klimat epoki. Wątek romansowo-przygodowy związany z historią Kmicica i Billewiczówny rozgrywa się w powiązaniu z wątkiem historycznym. Dzięki ukazaniu dynamicznej akcji, przemianie bohaterów, licznym intrygom, fortelom, nagłym zmianom akcji, wprowadzeniem sensacji Sienkiewicz sprawił, że jego utwór jest atrakcyjny także dla współczesnego czytelnika.
Poprzez pisanie powieści historycznych aluzję do ówczesności zawarł Henryk Sienkiewicz w „Potopie”. Powieść ta opisuje najazd Szwedów na Polskę, który był trudnym momentem kończącego się już wprawdzie, ale wciąż trwającego okresu świetności Rzeczypospolitej.
Dzieje są przedstawione w taki sposób, by podkreślić bohaterstwo walczących oraz ukazać dobre strony pozostania patriotą w trudnych chwilach. Narrator dużo miejsca poświęca wydarzeniom chwalebnym dla kraju, natomiast o niechlubnych wypowiada się zdawkowo. Ma to na celu podniesienie czytelnika na duchu i wywołanie u niego dumy z własnej historii. Autor zresztą sam mówi o tym, określając cel powieści – „ku pokrzepieniu serc”.
Dodanie otuchy to jednak tylko pierwsze przeznaczenie powieści. Sienkiewicz poprzez sposób przedstawiania zdarzeń zwraca uwagę na problemy społeczne, mające związek z jego ówczesnością. Krytykuje postawę Radziwiłłów, którzy oddali Litwę Szwedom oraz zachowanie szlachty zgromadzonej na pospolitym ruszeniu pod Ujściem za jej brak woli walki i oddanie Wielkopolski najeźdźcom. Sienkiewicz neguje postawę oddawania narodowej ziemi w celu osiągnięcia własnych korzyści. Jest to nawiązanie do ówczesnej polityki władz pruskich i działalności założonej przez nie Komisji Kolonizacyjnej. Autor „Potopu” chciał w ten sposób zwrócić uwagę na problem, jakim była duża skłonność posiadaczy ziemskich do oddawania ziemi zaborcom.
Inną istotną sprawą poruszaną przez Sienkiewicza jest dola chłopów. W walce z najeźdźcą szwedzkim bierze udział także prosty lud. Chłopi organizują oddziały partyzanckie, które w znaczący sposób przyczyniają się do wyparcia wroga z kraju. Autor podkreśla w ten sposób znaczenie ludu jako nieodłącznego elementu narodu, żądając poprawy jego losu. Wiąże się to z pozytywistycznymi ideałami: walka całego narodu to nawiązanie do pracy organicznej. Zarówno szlachta, jak i chłopi tworzą społeczeństwo, więc razem pracują na wspólne dobro.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -
Potop - opracowanie
Autor: Karolina Marlęga Serwis chroniony prawem autorskimRealizm i fikcja w „Potopie”
Henryk Sienkiewicz w swej powieści połączył dwie płaszczyzny. Z jednej strony przekazał historyczną wiedzą o czasach potopu szwedzkiego, z drugiej stanowiła ona jedynie tło do fikcyjnych, fabularnych przygód jego bohaterów.
Na realizm składają się w „Potopie” wydarzenia i postaci historyczne. Sienkiewicz przed napisaniem powieści prowadził dokładne studia nad siedemnastowieczną historią i obyczajowością Polski. Studiował zarówno opracowania naukowe, jak i teksty z epoki – pamiętniki, kroniki listy. Dzięki temu przedstawiony w powieści obraz polskiej kultury szlacheckiej, mentalność szlachty, opisy ich zwyczajów i zachowań odpowiadają autentyzmowi.
Wśród najważniejszych wydarzeń historycznych wymienić należy obronę Częstochowy (jednak autor wyolbrzymił jej znaczenie, nadał wymiaru symbolicznego), powrót Króla Polskiego do kraju ze śląska, liczne bitwy (Warka, Warszawa, prostki) i potyczki także miały miejsce. Obok głów państwa – Jana Kazimierza i Karola Gustawa poznajemy sylwetki wybitnych dowódców (Czarnecki, Sapieha, Lubomirski), jak i zdrajców (Radziwiłłowie, Radziejowski).
Jednak fikcja literacka opiera się na wymyślonych bohaterach i zdarzeniach. Sienkiewicz wprowadza do utworu wiele nieautentycznych postaci, których jednak cechy i sposób zachowania oddają klimat epoki. Wątek romansowo-przygodowy związany z historią Kmicica i Billewiczówny rozgrywa się w powiązaniu z wątkiem historycznym. Dzięki ukazaniu dynamicznej akcji, przemianie bohaterów, licznym intrygom, fortelom, nagłym zmianom akcji, wprowadzeniem sensacji Sienkiewicz sprawił, że jego utwór jest atrakcyjny także dla współczesnego czytelnika.
Aluzje Sienkiewicza do współczesności w „Potopie”
Poprzez pisanie powieści historycznych aluzję do ówczesności zawarł Henryk Sienkiewicz w „Potopie”. Powieść ta opisuje najazd Szwedów na Polskę, który był trudnym momentem kończącego się już wprawdzie, ale wciąż trwającego okresu świetności Rzeczypospolitej.
Dzieje są przedstawione w taki sposób, by podkreślić bohaterstwo walczących oraz ukazać dobre strony pozostania patriotą w trudnych chwilach. Narrator dużo miejsca poświęca wydarzeniom chwalebnym dla kraju, natomiast o niechlubnych wypowiada się zdawkowo. Ma to na celu podniesienie czytelnika na duchu i wywołanie u niego dumy z własnej historii. Autor zresztą sam mówi o tym, określając cel powieści – „ku pokrzepieniu serc”.
Dodanie otuchy to jednak tylko pierwsze przeznaczenie powieści. Sienkiewicz poprzez sposób przedstawiania zdarzeń zwraca uwagę na problemy społeczne, mające związek z jego ówczesnością. Krytykuje postawę Radziwiłłów, którzy oddali Litwę Szwedom oraz zachowanie szlachty zgromadzonej na pospolitym ruszeniu pod Ujściem za jej brak woli walki i oddanie Wielkopolski najeźdźcom. Sienkiewicz neguje postawę oddawania narodowej ziemi w celu osiągnięcia własnych korzyści. Jest to nawiązanie do ówczesnej polityki władz pruskich i działalności założonej przez nie Komisji Kolonizacyjnej. Autor „Potopu” chciał w ten sposób zwrócić uwagę na problem, jakim była duża skłonność posiadaczy ziemskich do oddawania ziemi zaborcom.
Inną istotną sprawą poruszaną przez Sienkiewicza jest dola chłopów. W walce z najeźdźcą szwedzkim bierze udział także prosty lud. Chłopi organizują oddziały partyzanckie, które w znaczący sposób przyczyniają się do wyparcia wroga z kraju. Autor podkreśla w ten sposób znaczenie ludu jako nieodłącznego elementu narodu, żądając poprawy jego losu. Wiąże się to z pozytywistycznymi ideałami: walka całego narodu to nawiązanie do pracy organicznej. Zarówno szlachta, jak i chłopi tworzą społeczeństwo, więc razem pracują na wspólne dobro.
strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 -