Jesteś w: Opowiadania Borowskiego

Wpływ systemu totalitarnego na świadomość człowieka na podstawie wybranych opowiadań T. Borowskiego.

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Ambicje mocarstwowe faszystowskich Niemiec stworzyły państwo totalitarne. Jego cechą było dążenie do całkowitej władzy nad społeczeństwem, monopartyjność i bezwzględna walka z przeciwnikami politycznymi. Towarzyszył temu skrajny nacjonalizm, mit o „misji dziejowej” Niemiec i mit o wyższości rasowej.


Niemcy własną ideologię realizowali również w krajach okupowanych. Borowski w swoich opowiadaniach pokazuje sytuację w okupowanej Polsce. W opowiadaniu „Matura na Targowej” widać jeszcze próbę przeciwstawiania się terrorowi wprowadzonemu przez Niemców. „Pożegnanie z Marią” przedstawia już pesymistyczny obraz bezsilności. Potwierdza to obraz więzienia na Pawiaku /„Chłopiec z Biblią”/.

Efektem prowadzonych przez faszystowskie Niemcy działań na terenie Polski jest budowa obozów koncentracyjnych. Bohater Borowskiego, Tadek trafia do największego z nich. Jest to Oświęcim – Brzezinka /Auschwitz – Birkenau /. Jego świadomość pod wpływem przebywania w obozie koncentracyjnym stopniowo zmienia się. Jest bezsilny wobec tej machiny śmierci i całego systemu, który ją napędza. Jego szansą na przetrwanie jest przystosowanie się do warunków panujących w obozie. W tej sytuacji musi pogodzić się ze swoją pozycją niewolnika. Tadek skupia się na własnej egzystencji. Śmierć innych przestaje go obchodzić. Tłumi w sobie wszelkie emocje. Masowe ludobójstwo, które ogląda każdego dnia przyjmuje jako jeden z elementów obozowej rzeczywistości. Inni więźniowie zachowują się podobnie lub nawet wykazują nadgorliwość.

Cykl opowiadań związanych z obozami koncentracyjnymi / „U nas, w Auschwitzu”, „Ludzie, którzy szli”, „Dzień na Harmenzach”, „Proszę państwa do gazu”, „Śmierć powstańca” / kończy opowiadanie „Bitwa pod Grunwaldem”, w którym Tadek jest już „człowiekiem zlagrowanym”, przystosowanym jedynie do życia w obozie i obawiającym się groźnej wolności. Uważa on, że człowiek powinien należeć do jakiegoś świata i nie może być całkowicie wolny.



  Dowiedz się więcej