Jesteś w: Opowiadania Borowskiego

Obraz człowieka złagrowanego w opowiadaniach Borowskiego

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

W opowiadaniach dotyczących pobytu pisarza w niemieckich obozach koncentracyjnych, Borowski kreśli wizerunek człowieka zlagrowanego. Swoich bohaterów i narratora wpisuje w sprawnie funkcjonujący, przejrzysty i kastowy porządek obozu. Lager jest instytucją, która podporządkowuje jednostkę ludzką strategicznym celom totalitarnego systemu. Bohaterowie Borowskiego by przetrwać, starają się przystosować do tego systemu. W obozie sztuka przetrwania polega na umiejętności obracania na swoją korzyść rządzących tutaj zasad.

Pisarz zachowania swoich bohaterów tłumaczy zewnętrznym naciskiem – systemem kar i nagród obowiązującym w lagrze. Jest to spotworniała, karykaturalna behawiorystyczna koncepcja człowieka / kształtowanie osobowości przez wywieranie presji, nagradzanie i karanie /.

Świat przeżyć wewnętrznych dla bohaterów Borowskiego przestaje istnieć. Ich uwaga skupiona jest na zaspokajaniu potrzeb biologicznych. Głównym problemem jest zdobywanie żywności. Kto nie potrafi tego robić, cierpi w obozie głód. Następna rzecz, to unikanie niebezpieczeństw. Doświadczeni lagrowcy chlubią się swoją znajomością życia obozowego. W powiadaniu „U nas, w Auschwitzu...” główny bohater Tadek z podziwem patrzy na ludzi, którzy mają stare numery obozowe.

Ludzie przystosowujący się do życia w obozie akceptują warunki jego funkcjonowania. Zło staje się zwyczajne i powszechne. Własna osoba stanowi dla nich centrum zainteresowania a ich życie jest jedyną wartością, o którą warto zbiegać.

Po wyzwoleniu obozu pod koniec wojny, okazuje się, że bohater Borowskiego Tadeusz boi się wolności. Jest to dla niego rzeczywistość nieznana, w której może pogubić się. Nie chcąc cierpieć głodu ani też narażać życia trzyma się kurczowo obozu, pomimo że ten powoli sam ulega rozpadowi.



  Dowiedz się więcej