Jesteś w: Potop

Potop - motywy literackie (motyw przyjaźni, motyw rycerza, motyw pojedynku)

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Szybko zmazał grzechy z przeszłości a jego rehabilitacja połączona została z nadaniem mu starostwa i pozwoliła na zdobycie serca i ręki Oleńki, której był wierny przez całe życie. Andrzej Kmicic był po przemianie wewnętrznej wzorowym rycerzem, odważnym, całkowicie oddanym ojczyźnie. Walczył w jej obronie niejednokrotnie narażając własne życie. Najważniejsze jest to, że zrozumiał swoje błędy i za wszelką cenę chciał je naprawiać.

Motyw wojny w „Potopie”


Henryk Sienkiewicz w „Potopie” stworzył obraz romantycznej wojenki. Opisy bitew pełne są dynamiki i barw. Wydaje się, że słyszymy rżenie koni, chrzęst zbroi, uderzenia mieczy i wystrzały z dział armatnich. Dużo jest krwi, hałasu i jęków ofiar. Jednak bardziej niż okrucieństwo wojny wyeksponowane jest bohaterstwo walczących. Sienkiewiczowski rycerz nie jest już czarno-biały. Jest przede wszystkim niedoskonałym człowiekiem, tak jak Andrzej Kmicic. Zawadiaka, nieco naiwny, skłonny do bijatyk, gotowy wyzwać na pojedynek cały świat. W głębi serca jest on jednak odważnym i mężnym patriotą. Prowadzi wojnę nie tylko ze Szwedami ale i ze swym ognistym temperamentem. Barokowy żołnierz powinien być również dowcipny, przebiegły i pomysłowy, jak Onufry Zagłoba, który udowadnia, że nawet największa siła bez odrobiny sprytu jest bezużyteczna. Rycerz to też wierny kompan, przyjaciel i przede wszystkim niezawodny w walce szermierz jakim był Michał Wołodyjowski – wielki duchem mimo małego wzrostu.

Przedstawiona w „Potopie” wojna jest po części taka, jak jej bohaterowie: hałaśliwa, głośna, swawolna, dynamiczna i barwna. Na dalszy plan schodzą jej katastrofalne skutki. Dostrzegamy w niej przede wszystkim potężną siłę. Wojna bardziej zachwyca niż przeraża, interesuje, wzbudza podziw, a nie odstrasza. Nic dziwnego, przecież to romantyczna legenda pisana ku pokrzepieniu serc.

Wojna w „Potopie” to także niezwykła romantyczna przygoda dająca możliwość na zdobycie chwały. W utworze znajdziemy opisy kilku bitew - np. pod Warką, Tarnobrzegiem, Rudnikiem, Prostkami, odbicie Warszawy z rąk Szwedów. Opisy te są dość podobne. Przede wszystkim, cechuje je szczegółowość. Walki przedstawione są niezwykle dokładnie. Sienkiewicz idealizuje postaci Polaków. Choć w książce znajdziemy wiele przykładów zdrajców, nasza uwaga skupia się raczej na bohaterach pozytywnych - np. Kmicicu, Wołodyjowskim, Zagłobie - którzy w walce wykazują się odwagą i honorem.

Po oblężeniu Jasnej Góry przez Szwedów, także szlachta i chłopi stawia opór wrogowi. Sienkiewicz podkreśla rolę niektórych bitew, przemilczając klęski Polaków. Zdecydowanie wyidealizowany jest opis obrony Częstochowy - w rzeczywistości nie miała ona aż tak wielkiego znaczenia. W opisie bitew Sienkiewicz podkreśla bohaterskie wyczyny poszczególnych postaci - Wołodyjowskiego, Skrzetuskiego czy Kmicica. Często charakterystyki te są stylizowane na antyk - Kmicic przypomina nam nieustraszonego Achillesa, ponadto Sienkiewicz używa rozbudowanych porównań homeryckich.

Motyw zdrady ojczyzny w „Potopie”


Najbardziej godną potępienia zdradą staje się zdrada własnej ojczyzny. Henryk Sienkiewicz w swojej powieści historycznej „Potop” opisuje sylwetki zdrajców. Akcja utworu dzieje się podczas tzw. potopu szwedzkiego, a więc najazdu Szwedów na Polskę.

Polska magnateria dochodzi do wniosku, ze ma niewielkie szanse na zwycięstwo i postanawia ratować chociaż siebie. Przystępuje do układów, w wyniku których w zamian za obietnicę pozostawienia szlachcie jej swobód oraz zapewnienie nienaruszalności jej majątków, oddają Wielkopolskę pod panowanie króla szwedzkiego Karola Gustawa. Większość jest zadowolona z takiego stanu rzeczy i tylko nieliczni dostrzegają w tym postępowaniu zdradę…
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 -  - 6 - 



  Dowiedz się więcej