Jesteś w: Opowiadania Borowskiego

Opowiadania Borowskiego - bohaterowie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Szczególną sytuacją jest rozładowywanie transportów ludzi kierowanych do komór gazowych. Funkcjonariusze obozowi zaczynają zachowywać się wówczas brutalnie. Wydają również drastyczne polecenia. Ich rozkazy muszą być dokładnie spełniane. W miarę upływu czasu stają się coraz bardziej rozdrażnieni. Więźniowie pracujący przy transporcie nie mogą nic zrobić dla ludzi, których przywieziono do obozu. Słabych i chorych funkcjonariusze każą od razu wpychać do płonących rowów. Jest to obraz tym bardziej przerażający, że liczba ofiar znacznie przekracza liczbę nadzorców.

Postacie Żydów w opowiadaniach Borowskiego


Mniejszość żydowska w Polsce była zwartą grupą społeczną, kultywowała własną tradycję i obyczaje nie ulegając wpływom zewnętrznym. W okresie międzywojennym środowisko to nie było już tak jednolite – inteligencja żydowska dobrze zrosła się z polską kulturą.

W opowiadaniach Borowskiego Żydzi w okupowanej przez Niemców Warszawie funkcjonują już za murami getta i systematycznie są likwidowani / „Pożegnanie z Marią” /. Borowski nie chce wypowiadać się na temat sytuacji w getcie, której dokładnie nie zna. Skrótową relację jego bohater Tadek słyszy z ust starej Żydówki /doktorowej /. Pobieżnie opowiada mu ona o blokadzie ulic. Doktorowa posiadająca pieniądze chce opłacić nimi swoją ucieczkę z getta . Problem stanowi jej rodzina, która nie może wydostać się stamtąd. Stara kobieta podejmuje na koniec tragiczną decyzję o powrocie do rodziny. Wszyscy wiedzą, że musi tam zginąć razem ze swoimi bliskimi.

W opowiadaniu „Pożegnanie z Marią” oprócz doktorowej pojawia się jeszcze jedna Żydówka – młoda piosenkarka, która uciekła z getta. Dziewczyna ostrzega Tadka i Marię, że Niemcy po Żydach zaczną likwidować Polaków. Następnego dnia Maria zostaje schwytana w ulicznej łapance. Okazuje się, że nie jest „czysta rasowo” - ma pochodzenie aryjsko – semickie.

Symboliczną postacią Żyda jest chłopiec, który trafia do więzienia na Pawiaku / „Chłopiec z Biblią” /. Zostaje on rozstrzelany razem ze zwykłym przestępcą. Jego wina polega na tym, że jest Żydem.

Z takim bagażem doświadczeń bohater Borowskiego trafia do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Tutaj codziennie ogląda masową likwidację ludzi – między innymi pochodzenia żydowskiego. Żyd dla niego staje się symbolem ofiary. Jego postawa moralna nie ma większego znaczenia – Abramek, który posłał do gazu własnego ojca czy Żyd Beker zabijający swojego syna za kradzież żywności i tak muszą pójść „do komina”. Tadek uważa siebie za człowieka innej kategorii – jest niewolnikiem, co daje mu pozorne poczucie bezpieczeństwa.

W opowiadani „Bitwa pod Grunwaldem” bohater poznaje dziewczynę żydowskiego pochodzenia.
Dziewczyna przyznaje się do tego, że przez kilka lat była Polką, umiała odmawiać pacierz i miała modlitewnik. Teraz właściwie sama nie wie kim jest? Bezsens jej położenia kończy równie bezsensowna śmierć – przypadkowo zostaje zastrzelona przez żołnierza amerykańskiego.

Ocena postępowania bohaterów opowiadań Borowskiego


Ocena postępowania bohaterów opowiadań Tadeusza Borowskiego nie jest łatwa. Przez pierwszych czytelników proza tego pisarza była bardzo różnie odbierana. W końcu, nie był on jedynym pisarzem, który podjął temat obozów koncentracyjnych. Inni autorzy potraktowali ten temat inaczej. Borowskiemu zarzucano nihilizm i cyniczny stosunek do rzeczywistości.

Jego bohaterowie postawieni w krańcowej sytuacji, jaką było zamknięcie ich w obozie koncentracyjnym, zatracają swoje człowieczeństwo. Składa się na to ich obojętność wobec okrucieństwa i śmierci innych, egoistyczne zabieganie o podtrzymanie własnej egzystencji, wykonywanie nawet najbardziej drastycznych poleceń funkcjonariuszy obozowych, zabieganie o funkcje w obozie, co poprawia ich byt, ironiczny stosunek do otaczającej rzeczywistości i czarny humor obozowy. W tych okolicznościach nie można ocenić ich postępowania pozytywnie, chociaż można je usprawiedliwiać.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 - 



  Dowiedz się więcej