Jesteś w: Opowiadania Borowskiego

Obraz Warszawy w opowiadaniach Borowskiego

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Warszawa w opowiadaniach Tadeusza Borowskiego jest miastem, które pisarz ogląda do roku 1943. W tymże roku zostaje wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu i obraz okupowanej przez Niemców stolicy Polski umyka mu z pola widzenia. Listy, które otrzymuje z domu zawierają niewiele informacji.

Miasto po wrześniowym ataku Niemców jest częściowo zniszczone. Wielu ludzi straciło dach nad głową. Są też przymusowe wysiedlenia. On sam mieszka z rodzicami w przybudówce, która ocalała ze spalonej kamienicy.

Ludność żydowska Warszawy została zamknięta w getcie. Dzieją się tam okropne rzeczy, o których opowiadają ci, którzy z getta uciekli. Chodzi przede wszystkim wyłapywanie ludzi i wywożenie ich do obozów koncentracyjnych lub mordowanie na miejscu.

Poza gettem, na ulicach Warszawy również odbywają się łapanki. Przyjął się zwyczaj, że ludzie nawzajem informują się które rejony miasta są obstawione przez Niemców.


W Warszawie toczy się podziemne życie konspiracyjne. Młodzież uczy się na tajnych kompletach organizowanych w prywatnych mieszkaniach. Funkcjonuje też podziemny Uniwersytet Warszawski. Ponieważ polska prasa nie istnieje, wydawane są nielegalnie czasopisma metodą powielaczową. Tą samą metodą wydaje się literaturę /w ten sposób Borowski wydaje swoje wiersze/. Organizuje się też wieczorki poetyckie. Dla młodych ludzi udział w konspiracji jest pewnego rodzaju snobizmem. Jest to jednak snobizm niebezpieczny i często kończy się źle / Juliusz w opowiadaniu „Matura na Targowej” czy Tadeusz w opowiadaniu „Chłopiec z Biblią”/.

Kolejnym problemem dla mieszkańców stolicy jest zapewnienie sobie źródła utrzymania. Niektórych zatrudniają Niemcy. Inni robią co się da, by zapewnić sobie jakieś dochody. Kwitnie nielegalny handel, łapówkarstwo, pokątna produkcja bimbru. Wszyscy kradną i nikt się temu specjalnie nie dziwi. Dotyczy to również Niemców, którzy jednocześnie grabią i handlują z Polakami. Drugiego człowieka ocenia się pod kątem korzyści materialnych, jakie mogą wiązać się z jego osobą. Wobec ogromu nieszczęścia widać postępujący zanik odruchów ludzkich i przyjmowanie wobec rzeczywistości postawy cynicznej. Życie zaczyna toczyć się wokół problemu przetrwania.



  Dowiedz się więcej