Jesteś w: Przedwiośnie

Przedwiośnie - motywy literackie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim



Świadomy złego stanu zdrowia Seweryn przeczuwał, że może nie udać mu się dotrzeć do kresu podróży. W obawie przed tym, że Cezary mógłby wówczas wysiąść z pociągu i wrócić do Baku, opowiedział mu o szklanych domach.

Futurystyczna wizja, która do końca nie przekonała głównego bohatera, który wielokrotnie odnosił się do niej krytycznie, podziałała na jego młodzieńczą wyobraźnię. Chociaż nie uwierzył w każde słowo ojca, Cezary miał nadzieję, że choć część z nich będzie prawdą. Starcie z rzeczywistością był jednak tak brutalne, że wizja szklanych domów roztrzaskała się w drobny mak. Nie mniej jednak opowieść ojca spełniła swoją główną rolę, ponieważ Cezary nie tylko nie zawrócił po śmierci Seweryna, ale po dotarciu do Polski postanowił zrobić wszystko, co w jego mocy, by ojczyzna jego rodziców stała się i jego ojczyzną.

Motyw matki w „Przedwiośniu”


Matka Cezarego, pani Jadwiga, dała się poznać czytelnikom przede wszystkim jako wielka patriotka, która bardziej niż Polskę kochała tylko swojego syna. Chociaż młodzieniec dawał się jej mocno we znaki, zwłaszcza po zniknięciu ojca, matka zawsze patrzyła na niego łaskawym okiem. Cezary nie szczędził jej przykrych słów, okazując wielokrotnie brak szacunku i poważania kobiecie, mimo to ona zawsze robiła wszystko, by zapewnić mu jak najlepsze warunki do życia. Jadwiga była na każde skinienie syna, spełniała wszystkie jego zachcianki, nie oczekując za to żadnego podziękowania.

Dopiero kiedy sytuacja materialna Baryków znacznie się pogorszyła mogliśmy zaobserwować zmianę podejścia głównego bohatera do matki. Kobieta narażając życie wymykała się z oblężonego Baku na wieś, by zdobyć pożywienie (najczęściej mąkę na chleb). Ciężka praca fizyczna, na jaką Jadwiga została przez los skazana po zaprowadzeniu nowych porządków w mieście spowodowała nieodwracalne zmiany w jej fizyczności:

„Zgarbiła się, skuliła, zmalała. Była siwa, pomarszczona, żółta, odziana w dawną, wyświechtaną sukienczynę. Gdy biegała za jego sprawami, wynosiła jego brudy, prała jego bieliznę, obsługiwała go jak pokojówka i kucharka – często chwytała się rękami za serce albo za głowę. Widział, jak się podpiera sękatym kijem wchodząc na schody – maca rękami sprzęty i ściany w biały dzień, jak by nagle oślepła”.

Widok postarzałej matki zmusił Cezarego do głębszej refleksji nad swoim zachowaniem. Bohater zrozumiał, że kobieta poświęciła absolutnie wszystko dla niego, a on traktował ją przez długi czas jak swoją służącą. Gdy zmienił wreszcie swoje podejście do matki było już za późno. Cezary często wspominał panią Jadwigę po jej śmierci i wielokrotnie wyrażał swoją tęsknotę do niej.

Motyw ojca w „Przedwiośniu”


Ojciec głównego bohatera odgrywa ważną rolę w powieści, ponieważ to on zaszczepia w Cezarym od najmłodszych lat ducha patriotyzmu i miłość do Polski, której nie było wówczas na mapach Europy. Mężczyzna, jako stosunkowo majętny urzędnik, zapewnił swojej rodzinie dostatnie życie, a przede wszystkim doskonałe wykształcenie dla syna. Cezary pielęgnował polską kulturę i tradycję w domu. Dbał o to, by w mieszkaniu rozmawiało się wyłącznie po polsku, a nie po rosyjsku. Ojciec zapoznawał także głównego bohatera z dorobkiem rodzimej literatury.

O tym jak ważną rolę odgrywał w życiu syna najlepiej świadczy okres jego nieobecności. Po wyruszeniu Seweryna na wojnie Cezary zmienił się nie do poznania. Stracił zupełnie wszelkie zahamowania i jakąkolwiek dyscyplinę. Stał się ulicznym chuliganem. To pokazuje, że ojciec, choć bardzo łagodny, utrzymywał chłopaka w ryzach, był dla niego autorytetem znacznie ważniejszym niż matka.

strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 



  Dowiedz się więcej