Jesteś w: Zbrodnia i kara

Wymiar religijny „Zbrodni i kary”

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim

Religia w powieści Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara” pojawia się w kontekście przeciwstawienia poglądów ateistycznych z chrześcijańskimi.

Reprezentantami tych odmiennych idei jest para głównych bohaterów: wykluczający istnienie Boga Rodion Raskolnikow oraz wierząca w niego, mimo wszystko, Sonia. Przekonanie o swoich racjach jako jedynie słusznych widać wielu rozmowach bohaterów, na przykład w tej o przyszłości rodziny Marmieładowów:

„ – A co będzie, jeżeli jeszcze za życia Katarzyny Iwanowny pani zachoruje? (…)
- (…) to niemożliwe! – i twarz Soni wykrzywiła straszna trwoga.
- Czemu niemożliwe? – ciągnął Raskolnikow z cierpkim uśmiechem. – Jakąż to pani ma asekurację? A wtedy co się z nimi [jej macochą i rodzeństwem] stanie? Całą gromadą wyjdą na ulicę, ona będzie kaszleć, żebrać, tłuc głową gdzieś o mur, jak dziś rano, a dzieci płakać… Później upadnie, odwiozą ją do cyrkułu, tam umrze, a dzieci…
- Och nie!... Pan bóg do tego nie dopuści!(…)
-(…) Z Polunią będzie na pewno to samo – rzekł znienacka.
- Nie, nie! To nie może być, nie! - jak opętana krzyknęła głośno Sonia, niby nożem żgnięta. – Pan Bóg, Pan Bóg nie pozwoli na takie okropieństwo!...
- Już nieraz pozwalał.
- Nie, nie! Bóg ją obroni, Bóg!... – powtarzała obłędnie.
- A może Boga wcale nie ma – ze złą uciechą odparł Raskolnikow, zaśmiał się i spojrzał na nią(…)”.

Im bardziej przesiąknięty cynizmem, sarkastyczny Raskolnikow starał się przekonać Sonię, że Bóg nie istnieje, tym mocniej skromna dziewczyna z patologicznej rodziny, córka pijaka, broniła wiary w Boską Opiekę i Boski Plan, w zbawczą moc Biblii. Na nic były jego chłodne argumenty o świecie bez Boga, z prawami ustanowionymi przez człowieka:

„wszystko jest w rękach człowieka, a on pozwala sobie zdmuchnąć wszystko sprzed nosa”.

W powieści stale przeplatają się postulaty religii chrześcijańskiej z ateistycznymi. Finalnie okazuje się jedynym wyzwoleniem z piętna zbrodni (Raskolnikow), pomaga przetrwać szarą i przepełnioną bólem rzeczywistość (Sonia, Marmieładow), uratować człowieka może tylko wiara i nawrócenie, to one pomogą mu odnaleźć właściwą drogę, nadać sens jego życiu i cierpieniu.



  Dowiedz się więcej