Jesteś w: Przedwiośnie

Przedwiośnie

Autor: Karolina Marlęga     Serwis chroniony prawem autorskim


„Przedwiośnie” – najważniejsze cytaty


Początkowy pogląd Cezarego na rewolucję:

„Rewolucja (…) jest to konieczność, wyższa ponad wszystko. Jest to prawo moralne. (…) Nasze pieniądze, nasze cenne i wygodne sprzęty, nasze drogie naczynia i smaczne w nich potrawy zaprawione są i przesycone do cna krzywdą człowieczą. (…) Jakże szczęśliwi jesteśmy, że stało się to za naszych czasów, że dokonało się w naszych oczach! Patrzyliśmy na poród brzemienia czasów. Precz nareszcie z krzywdą! Precz z przemocą człowieka nad człowiekiem! Twój syn nie może stać w szeregu ciemiężycieli. Nie chcę! Nie będę! Nie będę! Nie będę!”

Fragment „pamiętniczka” Baryków (pogląd przodka na temat rewolucji):

„Uczynię z tej garści piasku świat nowych zjawisk. Rewolucją istotną i jedyną jest wynalazek. Rewolucją fałszywą jest wydzieranie przemocą rzeczy przez innych zrobionych”

Cezary na widok prawdziwego oblicza Polski:

„Gdzież są twoje szklane domy?...”

Cezary o chłopach:

„Cóż za zwierzęce pędzicie życie, chłopy silne i zdrowe! Jedni mają jadła tyle, że z niego urządzili kult, obrzęd, nałóg, obyczaj i jakąś świętość, a drudzy po to tylko żyją, żeby nie zdychać z głodu! Zbuntujcież się, chłopy potężne, przeciwko swojemu robaczemu losowi!”.

Cezary krytykuje postawę Gajowca:

„Polsce trzeba na gwałt wielkiej idei! Niech to będzie reforma rolna, stworzenie nowych
przemysłów, jakikolwiek czyn wielki, którym ludzie mogliby oddychać jak powietrzem.
Tu jest zaduch. Byt tego wielkiego państwa, tej złotej ojczyzny, tego świętego słowa,
za które umierali męczennicy, byt Polski - za ideę! Waszą ideą jest stare hasło niedołęgów,
którzy Polskę przełajdaczyli: «jakoś to będzie»«!”

Cezary krytykuje warszawskich komunistów:

„Jeżeli tutejsza klasa robotnicza przeżarta jest nędzą i chorobami, jeśli ta klasa jest w stanie zwyrodnienia czy na drodze do zwyrodnienia, jeżeli ta klasa jest pozbawiona kultury, to jakimże sposobem i prawem ta właśnie klasa może rwać się do roli odrodzicielki tutejszego
społeczeństwa?”.

Nadzieja dla Polski w słowach Szymona Gajowca:

„To dopiero przedwiośnie nasze. Wychodzimy na przemarznięte role i oglądamy dalekie zagony. Bierzemy się do własnego pługa, do radła i motyki, pewnie że nieumiejętnymi rękami. Trzeba mieć do czynienia z cuchnącym nawozem, pokonywać twardą, przerośniętą caliznę. (…) Wierzymy, że doczekamy się jasnej wiosenki naszej…”.

Bibliografia „Przedwiośnia”


• Hutnikiewicz A., „Przedwiośnie Stefana Żeromskiego”, Warszawa, 1974.
• Hutnikiewicz A., „Żeromski”, Warszawa 1987.
• Jankowski A. „Przedwiośnie Stefana Żeromskiego”, Warszawa, 1991.
• Maciąg W., „Żeromski”, Katowice,1964.
• Markiewicz H., „Przedwiośnie Stefana Żeromskiego”, Warszawa, 1965.
• Paszek J., „Żeromski”, Wrocław, 2001.
• Popławska A., „Stefan Żeromski Przedwiośnie”, Kraków 2007.
• Szypowska I., „Przedwiośnie Stefana Żeromskiego”, Warszawa, 1993.
strona:   - 1 -  - 2 -  - 3 -  - 4 -  - 5 - 



Stefan Żeromski – notatka szkolna

Stefan Żeromski przyszedł na świat 14 października 1864 roku w Strawczynie koło Kielc, zaś zmarł 20 listopada 1925 roku w Warszawie, w wieku prawie sześćdziesięciu lat.

Jego ojciec był styczniowym powstańcem, matka zaś zajmowała się domem. Cała rodzina miała szlacheckie korzenie, lecz żyła bardzo skromnie.
... wiecej



Filozofia w „Przedwiośniu”

Najbardziej dominującą doktryną filozoficzną w „Przedwiośniu” jest komunizm. Myśl komunistyczna wywodzi się ze starożytnej Grecji, a nie z XX wieku, jak powszechnie się uważa. Jej źródeł możemy doszukać się u Platona. Kolejnym ważnym kontynuatorem myśli komunistycznej można nazwać św. Augustyna, a później Toma... wiecej



„Przedwiośnie” – interpretacja tytułu

Tytuł powieści Stefana Żeromskiego można odczytywać na kilka sposobów. Zanim jednak do tego przejdziemy warto podkreślić jego poetyckość i trafność w oddaniu klimatu panującego na kartach powieści. Ciężko wyobrazić sobie bardziej trafny tytuł dla tego wielkiego dzieła.

Przedwiośnie oznacza krótką porę roku c... wiecej



Koncepcje odbudowy państwa polskiego po odzyskaniu niepodległości w „Przedwiośniu”

„Przedwiośnie” było ważnym głosem publicystycznym w latach 20-tych XX wieku w Polsce, ponieważ przedstawiało dwie główne koncepcje odbudowy kraju po stu dwudziestu trzech lata nieobecności na mapach Europy. Co ważne, Żeromski nie opowiedział się za żadną z propozycji, a jedynie je zarysował, z ich wadami i zaletami. ... wiecej



Koncepcje Polski w „Przedwiośniu”

Pierwszą koncepcją Polski jaką poznajemy w „Przedwiośniu” jest wizja znana z opowieści Seweryna Baryki, zwana także wizją szklanych domów. Jest to odzwierciedlenie marzeń i pragnień Polaków żyjących na wygnaniu lub pod zaborami przez ponad sto lat. Wizja ta przybrała rozmiar legendy przekazywanej sobie z ust do ust. Op... wiecej



Przedwiośnie - motywy literackie

Motyw szklanych domów w „Przedwiośniu”
Motyw „szklanych domów” odgrywa ważną rolę nie tyle w fabule „Przedwiośnia”, co w wymowie ideologicznej powieści. Wizja zarysowana przez Seweryna Barykę jest wyidealizowanym wyobrażeniem nowoczesnej Polski, utopią opartą na myśli technologicznej oraz ustroju zawierającym najl... wiecej



Konfrontacja poglądów Szymona Gajowca, Antoniego Lulka i Seweryna Baryki

Koncepcję Szymona Gajowca możemy określić jako propaństwową, prorządową lub narodową. W swoich poglądach mężczyzna powoływał się na dorobek intelektualny trzech postaci historycznych, wielkich Warszawiaków, przedstawicieli pokolenia żyjącego pod zaborem rosyjskim:
• Marian Bogusz, ceniony przyrodnik, znany szersze... wiecej



Interpretacja ostatniej sceny „Przedwiośnia”

Zakończenie powieści jest dość niejasne i wieloznaczne, przez co każdy czytelnik może sam zdecydować o dalszych losach młodego bohatera. Trzeba przyznać, że widok Cezarego na czele maszerujących robotników jest dość zaskakujący mając na uwadze, że został on z hukiem wyrzucony ze spotkania komunistów po tym jak otwarcie i ostr... wiecej



Obraz i ocena rewolucji w „Przedwiośniu”

Obraz rewolucji w Baku
Rewolucja nazywana październikową faktycznie wybuchła w Rosji 7 listopada 1917 roku. Dla Rosjan posługującym się kalendarzem juliańskim był to jednak 25 października. Rewolucjoniści, którzy szybko zyskali miano bolszewików (czyli będących w większości), zwrócili się przeciwko caratowi.

wiecej



Cezary Baryka – charakterystyka, dzieje przemiana

Cezary Baryka – charakterystyka
Cezary Grzegorz Baryka jest głównym bohaterem „Przedwiośnia”. Urodził się w 1900 roku, jego rodzicie – Seweryn i Jadwiga – byli Polakami żyjącymi w Rosji. Młodzieniec wychowywał się i dorastał w portowym mieście naftowym Baku.

Młodość Cezarego Baryki
Baryka od dziec... wiecej



Szymon Gajowiec – charakterystyka

Szymon Gajowiec jest postacią pozornie mało ważną zwłaszcza dla rozwoju fabuły „Przedwiośnia”, ale istotną dla wymowy publicystycznej dzieła Żeromskiego. Został zarysowany jako „sztywny i wytworny biurokrata, stary kawaler, pedant i zimny służbista”, ale przede wszystkim jako patriota i dawny ukochany Jadwig... wiecej



Antoni Lulek – charakterystyka

Antoni Lulek był warszawskim prawnikiem, znajomym Cezarego, którego rolą w powieści jest stanowienie kontrapunktu ideologicznego wobec Szymona Gajowca. Student prawa został przedstawiony w powieści w sposób niemalże prześmiewczy: „Lulek był chorowity, słaby, nikły blondyn”. Pod względem wizualnym stanowił zaprzeczenie ... wiecej



Jadwiga Baryka – charakterystyka

Matka głównego bohatera powieści wywodziła się z rodziny Dąbrowskich, z Siedlec. Jako młódka została przez rodziców wydana za mąż za bogatego urzędnika rosyjskiego Seweryna Barykę, pomimo że prawdziwą miłością jej życia był Szymon Gajowiec. Kobieta z biegiem lat pokochała swojego męża, choć i tak wciąż wspominała Sie... wiecej



Seweryn Baryka – charakterystyka

Seweryn Baryka był ojcem Cezarego, głównego bohatera powieści. Mężczyzna wywodził się z polskiej szlachty pracującej, czyli szlachty pozbawionej majątku dekretem. Nie był solidnie wykształcony za młodu, dlatego sam próbował nadganiać braki w edukacji dzięki książkom. Sukces życiowy osiągnął dzięki ciężkiej pracy urzęd... wiecej



Laura Kościeniecka – charakterystyka

Laura była największą miłością Cezarego, pomimo faktu, iż była po słowie z Władysławem Barwickim. Kobieta cieszyła się powszechnym uwielbieniem mężczyzn, głównie ze względu na nieprzeciętną urodę: „Była wysmukła, niezwykle kształtna, muskularna i widać mocna - ani zbyt chuda, ani zanadto tłusta. Oczy miała iści... wiecej



Bohaterowie „Przedwiośnia”

Poza omówionymi już postaciami: Cezarego, Seweryna i Jadwigi Baryków, Antoniego Lulka, Szymona Gajowca i Laury Kościenieckiej na kartach „Przedwiośnia” poznajemy szereg innych charakterów, którzy reprezentują przeróżne grupy społeczne. Największą grupę bohaterów poznajemy w części drugiej „Przedwiośnia”... wiecej



Problematyka „Przedwiośnia”

Problematyka „Przedwiośnia”
Problematykę „Przedwiośnia” podzielić można na problematykę społeczno-polityczną i psychologiczną. Jest to przecież opowieść nie tylko o odbudowie Polski, ale również o dojrzewającym, zagubionym młodzieńcu.

Głównym zagadnieniem „Przedwiośnia”, który łączy obydwa ... wiecej



Miłość Cezarego Baryki i Laury Kościenieckiej

Historia miłości Cezarego i Laury stanowi najważniejszy wątek „Nawłoci”, czyli drugiej części „Przedwiośnia”. Wielu uważa, iż część ta mogłaby bez problemów stanowić odrębne dzieło, które przypominałoby sielankę, a według niektórych ckliwe „romansidło”. Ciężko nie odnieść wrażenia... wiecej



Marzenia o Polsce a rzeczywistość w „Przedwiośniu”

Wielokrotnie podkreślano, że „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego oparte jest na zasadzie kontrastów. Jednym z najlepszych tego przykładów jest zestawienie wyobrażeń o Polsce Cezarego z rzeczywistym obrazem ojczyzny.

Główny bohater posiadał swoje wyobrażenie o Polsce z książek i opowieści rodziców, zwła... wiecej



Obraz niepodległej Polski w „Przedwiośniu”

Rzeczywisty obraz Polskiej niepodległości w „Przedwiośniu” poprzedzony jest futurystyczną wizją szklanych domów, co potęguje tylko szok, jaki przeżywa Cezary. Jego oczom ukazało się bowiem państwo zacofane, a nie nowoczesne, brudne, a nie higienicznie czyste, biedne, a nie majętne.

Pierwsze wrażenie głów... wiecej



Aktualność „Przedwiośnia”

Chociaż akcja przedwiośnia toczyła się niemal sto lat temu i dotyczyła zagadnień kształtowania się niepodległej Polski, wciąż możemy odnaleźć w niej wiele aktualnych do dziś problemów natury społecznej i politycznej. Warto zastanowić się na przykład czy jesteśmy już państwem szklanych domów? A jeśli nie, to czy dużo na... wiecej



„Przedwiośnie” jako dyskusja ideowa

W „Przedwiośniu” odnaleźć możemy nie tylko ścieranie się poszczególnych idei (czy nawet ideologii) ze sobą, ale także konfrontowania ich z rzeczywistością. Co ważne, prezentowane w powieści poglądy bohaterów mają przysłużyć się do realizacji wspólnego celu nadrzędnego, czyli dobrobytu obywateli niepodległego p... wiecej



Młodość Cezarego Baryki

Chociaż Cezary Baryka w ostatniej scenie powieści ma zaledwie dwadzieścia cztery lata, to nikt nie nazwałby go wtedy człowiekiem młodym. Jego życie potoczyło się w taki sposób, że musiał bardzo szybko wydorośleć.

Młodość głównego bohatera „Przedwiośnia” można podzielić na dwa etapy. Pierwszy obejm... wiecej



Polska i Polacy w „Przedwiośniu”

Należy pamiętać, że Cezary Baryka nie urodził, ani wychowywał się w na ziemiach polskich. Ojczyznę znał wyłącznie z opowieści rodziców. Dlatego też mógł oceniać sytuację w kraju i rodaków zimnym i obiektywnym okiem. W odróżnieniu od innych dostrzegał na przykład, że czas na celebrowanie odzyskania niepodległości już d... wiecej



Powrót Polaków z Rosji do Polski na przykładzie „Przedwiośnia”

Stefan Żeromski ukazał w „Przedwiośniu” jak niesamowicie trudną i wyniszczającą wędrówkę musieli przebyć Polacy powracający w charakterze repatriantów z rubieży Rosji do Polski. Wizja życia w niepodległej ojczyźnie działała na wyobraźnie setek tysięcy rodaków, którzy gotowi byli zbudować życie od nowa w wolne... wiecej



Obraz społeczeństwa polskiego w „Przedwiośniu”

„Przedwiośnie” stanowi świetną diagnozę społeczeństwa polskiego w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości. Żeromski po mistrzowsku ukazał rozwarstwienie społeczne, które widoczne było wówczas gołym okiem. Skontrastowanie warstw było tak dalekie, że najuboższych i najbogatszych łączył jedynie fakt posługiwania się ... wiecej



Przedwiośnie - cytaty

Seweryn Baryka pilnował tej książeczki jak oka w głowie. Wędrowała z nim po szerokiej Rosji, leżąć cicho na dnie kuferka, między brudnymi kołnierzykami i znoszoną bielizną, w sąsiedztwie niepowabnych skarpetek i brulionów podań o posady do rozmaitych dignitarzy. [...] Potem spoczywała w szufladzie stolika, między najważniej... wiecej



Symbolika Przedwiośnia

Ostatnia scena – przedstawia ona głównego bohatera – Cezarego Barykę, kroczącego z manifestantami, pod rękę z Lulkiem. W pewnym momencie Cezary wychodzi przed manifestantów. Co to może oznaczać? Scena ta obrazuje, iż Cezary zgadza się z postulatami poprawy sytuacji chłopów, zmiany stosunków społecznych na wsi. Wyjś... wiecej



Koncepcje naprawy Polski w Przedwiośniu

Koncepcja Szymona Gajowca – pozytywistyczna wizja, wspierająca się na prawie ewolucji, to plan systematycznie przeprowadzanych reform ekonomicznych, polegających m.in. na wzmocnieniu pieniądza, a także na reforma szkolnictwa, służby zdrowia, armii. Czerpała z pozytywistycznego ideału pracy u podstaw oraz pracy organicznej. Gajo... wiecej



Narracja Przedwiośnia Stefana Żeromskiego

Narrator i narracja odgrywa w powieści znaczącą rolę. W Rodowodzie narrator zamienia się w gawędziarza, przedstawiającego losy rodziny Baryków. Narrator obiektywnie stara się przedstawić całą sytuację i wszystkie wydarzenia z rodzinnej historii. Jest on bezstronnym świadkiem, obserwatorem, który później spokojnie relacjonuje ... wiecej



Poszukiwanie tożsamości i ewolucja ideowa Cezarego Baryki

Poszukiwanie tożsamości przez Cezarego Barykę
Cezary Baryka jest bohaterem dynamicznym, zmieniającym się, nowoczesnym. Wciąż widzimy go w ruchu, podążającego za czymś. We wstępie do „Przedwiośnia” dowiadujemy się, że dorastając niczego mu nie brakowało, że otoczony był rodzicielską miłością, że uczył się... wiecej



Rewolucja w Przedwiośniu

Pierwszy etap rewolucji w Baku to czas ogólnej euforii, ale też czas względnego spokoju. Tym, co zazwyczaj charakteryzuje rewolucję – także tę z powieści – jest przejściowy brak towarów, problemy z wypłatami z kont bankowych, etc.. W mieście zapanował więc głód, rekwirowano majątki. Obraz Baku w okresie rewolucji t... wiecej



Geneza Przedwiośnia

Powieść została napisana w 1924 roku. Jej autor, Stefan Żeromski, tak jak wszyscy Polacy, marzył o wolnej, dostatniej i sprawiedliwej Polsce. I tak jak większość Polaków uległ romantycznemu mitowi, w którym Polska jawi się jako ziemia obiecana i jest Mesjaszem narodów. Autor był ponadto naocznym świadkiem przemian 1918 roku. wiecej



Przedwiośnie - krótkie streszczenie

Rodowód – Seweryn Baryka, ojciec Czarka, to urzędnik w naftowym rosyjskim mieście Baku. Swoja żonę, Jadwigę, poznał w Polsce, po ślubie oboje wyjechali do Rosji. Młodzieńczą miłością Jadwigi był ubogi polski urzędnik, Szymon Gajowiec, dla którego Jadwiga była zbyt dobrze urodzona i zbyt zamożna, by mógł marzyć o po... wiecej